Oscar yarışındaki Telluride tılsımı bozulacak mı?

Sektör ödüllerinin "Birdman"e, BAFTA'nın "Çocukluk"a gitmesiyle 87. Oscar Ödülleri'ndeki çekişme konusunda emin olduk. 'En İyi Yönetmen'de Iñárritu daha bir önde olsa da, 'En İyi Film'de net bir düello var, hangisi alırsa şaşırmayacağımız bir geceye doğru ilerliyoruz. Bu noktadan sonra iki haftalık kritik süreçte şanslarını iyi değerlendiremeyen "The Imitation Game" ve "Büyük Budapeşte Oteli", karanlık at konumuna geçti. Bakalım 22 Şubat'taki ödül törenine kadar bu tabloda bir değişiklik olacak mı?

Oscar yarışının son düzlüğünde 'sektör ödülleri' ile fotofinişe hasarsız ulaşmak isteyen filmler görürüz. Bu devre, eğer 'festivaller' ve 'eleştirmenler birliği ödülleri' aşamalarını önde geçtiyseniz zaferinizi garantilemenizi sağlar. Çoğu zaman bunlar birbiriyle iç içe geçer ve herkes için net bir tablo oluşur. Ama bazen "Operasyon: Argo" ("Argo", 2012) senesinde olduğu gibi bir yerden sonra bütün yönetmen ödüllerini Ben Affleck toplasa da Oscar'a aday olmamış çıkabilir. Böyle durumlarda bir şaşkınlık yaşarsınız.

SOSYAL AĞ-ZORAKİ KRAL ÇEKİŞMESİNİN BİR BENZERİ

Açıkçası bu sene bu kadar tuhaf bir görüntü yok. Eleştirmenler birliği ödüllerini "Çocukluk"un ("Boyhood"), sektör ödüllerini "Birdman"in aldığı bir süreç var. Yani "Sosyal Ağ"ın ("The Social Network", 2010), "Zoraki Kral"la ("The King's Speech", 2010) girdiği yarışa benzer bir dönemden geçiyoruz. Tek fark o zaman Tom Hooper'ın filminin BAFTA'da 'En İyi Film', 'En İyi İngiliz filmi' ödüllerine uzanırken, Fincher'ın 'En İyi Yönetmen' kategorisinde ipi göğüslemesiydi. Yani İngiliz Sinema ve Televizyon Sanatları Akademisi Ödülleri'nde de bir bölüşme olmuştu. Sektör ödüllerinin galibi, Toronto Film Festivali lobisinden de beslenen "Zoraki Kral" zafere ulaşmıştı.

Bu yıl zaten Oscar sezonu bir anormallikle başladık. "Milyoner" ("Slumdog Millionaire", 2008) ve "12 Yıllık Esaret"i ("12 Years a Slave", 2013) festival yolundan zirveye taşıyan Fox Searchlight, en iddialı atı "Birdman"i, dokuzda sekiz, yedide yedi yapan Toronto Film Festivali'ne sokmadı. Böylece Ağustos'un son haftasındaki Telluride ile Eylül başındaki Toronto'nun birlikteliği için oynanan bahisler için 'başka bahara mı kaldı?' yorumları yapıldı. Zira "Milyoner" ve "12 Yıllık Esaret" için ABD'deki etkinliğe, Toronto öncesi bir 'ön gösterim' koyan Fox'un bağımsız kolu, bir zafer elde etmişti. 2009'dan bu yana kazanan filmlerin beşi, 2011'den bugüne değin tamamı Colorado'daki Telluride Film Festivali'nden çıkan filmlerin oldu ("Zoraki Kral", "Artist", "Operasyon: Argo", "12 Yıllık Esaret").

TELLURIDE VE TORONTO İÇİN KRİTİK BİR SENE

Bu sene "Birdman" ve "The Imitation Game" bu yolu denedi. Ancak "Birdman" Avrupa ayağı olarak hiç sevilmeyen Venedik Film Festivali'ni seçti. Daha önce Telluride-Venedik-Toronto üçlüsüyle hareket eden "Brokeback Dağı"nı ("Brokeback Mountain", 2005) zaferden eden bu antipatik durum bu sene ne kadar geçerli? Aslında şu ana kadar hissedilen karmaşa bunu gösteriyor. Eğer "Birdman" ipi göğüslerse Toronto'nun yedide yedi istatistiği sorgulanacak. Telluride iyiden iyiye başını öne atacak. "Çocukluk" galip gelirse yapımcılar için 'mutlaka Telluride ile Toronto'da arka arkaya prömiyer yapmak lazım!' uyarısı gelecek.

2015 Oscar'ları için Weinstein'in "The Imitation Game" hamlesi biraz tutmadı gibi. Sadece Telluride-Toronto ikilisini bir araya getirmek ve bunlardan ikincisinde Seyirci Ödülü almak etkisini henüz hissettirmedi. Fox Searchlight'ın ikinci atı "Büyük Budapeşte Oteli" ("The Grand Budapest Hotel") ise ne noktaya kadar gelebilir, son bir ivmeyle sürpriz yapar mı bilinmez. Ama "Çarpışma"nın ("Crash", 2004), "Brokeback Dağı"nı yendiği sene, Amerikan Oyuncular Birliği (SAG) Ödülü dışında bir zafer elde etmeden bunu yaptığı, hatta Altın Küre'ye aday dahi olmadığı da ayrı bir ilginç istatistik. Sadece Toronto arka planı Lions Gate'in işi lehine çevirmesini sağlamıştı.

SIFIR ZAFER İLE EN İYİ FİLM ÖDÜLÜ ALINABİLİR Mİ?

"Apollo 13"ün PGA, SAG ve DGA'yı, "Aşk ve Yaşam"ın ("Sense and Sensebility") Altın Küre ve BAFTA'yı aldığı 1996'da, "Cesur Yürek"in ("Braveheart") film ve yönetmen zaferlerine ulaştığı da biliniyor. Öte yandan 2007'de "Babil"in ("Babel") Altın Küre, "Kraliçe"nin ("The Queen") BAFTA, "Küçük Gün Işığım"ın ("Little Miss Sunshine") SAG ve PGA zaferlerine karşın "Köstebek"in bir DGA bir de Altın Küre'de En İyi Yönetmen ödülüyle yetinerek zafere ulaştığı ayrı bir istatistik. Yani "Küçük Gün Işığım"a, Altın Küre'de 'Komedi-Müzikalde En İyi Film' dalında hüsran yaşadıktan sonra iki sektör ödülü almak yetmemişti. Bu mağlubiyeti tadan "Birdman"in elinde ise bunlardan üç tane var.

Nihayetinde etrafta önemli ödüllerden bir şeyler alanlar öne çıkıyor. Gecenin son anında sadece 'En İyi Film' dalında bu kargaşadan yararlanarak "The Imitation Game" ve "Büyük Budapeşte Oteli" isimlerini duyabiliriz. Ama şu aşamada 'Birdman mi, Çocukluk mu?' sorusuna bağlı kalacağız gibi. "Çocukluk"un bir sene öncesinin Berlin Film Festivali'nden ödüllü, Birdman'in ise Venedik, Telluride ve New York film festivallerinden ödülsüz olarak geldiği biliniyor.

YARIŞIN BOYU UZAYACAK MI?

Telluride son senelerde Toronto ile birlikte gösterimlerle bir 'zafer yaratma' platformuna dönüşmüştü. Colorado'daki küçük kasabada Ağustos'un son haftasında çok geç açıklanan sürpriz gösterimler Oscar sezonunu açıyor. Ama bu sene yarışın boyu uzayıp Berlin'e mi kayacak mı, ya da IFC Films eleştirmenlerin ötesine geçebilecek mi? Hep birlikte göreceğiz.

Bu noktadan sonra "Birdman"in bileğini bükmek, Oscar töreninin 10 sene önce Şubat sonuna çekilmesine benzer bir uyarı yapmak anlamına geliyor. O zaman stüdyoların limitli Oscar sezonundaki lobileri sebebiyle öne alınan son gecenin, yarışın boyunu Eylül'deki Toronto Film Festivali'ne kadar uzatmasının bir benzeri...

'BIRDMAN' AKADEMİ ÜYELERİNE 'ARTİST' COŞKUSU YAŞATMIŞTIR

Bana göre "Birdman", Toronto gibi 'dokuzda sekiz' istatistiğine ahip bir festivale alınmaması, En İyi Kurgu'ya aday olmaması ve Komedi-Müzikalde En İyi Film Altın Küre'sinde zafere ulaşamaması sebebiyle geride görülmesine karşın, az farkla önde. Zira "Artist" ("The Artist", 2011) Hollywood nostaljisinin duygusal tarafını çok sevilen irade-başarı öyküsüyle yaşatırken, 'tam ekran, siyah beyaz ve diyalogsuz' çekilmesiyle Akademi üyeleri için 'bu çağda ne özgün film!' izlenimi bırakmıştı. Halbuki uluslararası arenada olup biteni düşününce bu görüş fazlasıyla ütopikti.

"Birdman" de dünya sinemasındaki 'tek plandan/çekimden oluşan filmler'den bihaber Akademi üyeleri için kendi dünyalarını, star sistemlerini farklı bir reji ile kucaklama adına şaşaalı bir miras kıvamında. Yani bir kez daha içeriden hikayeleri ödüllendirme senesi gelmiş olabilir. "Çocukluk", hem Berlin Film Festivali'nde prömiyer yapması, hem ergen hikayesi anlatması, hem düşük tempolu sanat filmi izlenimi bırakması, hem de görsel açıdan hiçbir yenilik barındırmamasıyla itici gelebilir. Elbette süresi uzun olduğu için kendini ciddiye alıyor gözüküp bu konudaki eğilimleri de lehine çevirebilir. En İyi Yönetmen'de Iñárritu, DGA'nın Oscar'la uyuşma yüzdesi daha yüksek olduğu için ipi göğüslemeye yakın olsa da, En İyi Film yarışı fazlasıyla çekişmeli.

Kerem Akça'nın 87. Oscar Ödülleri için 9 Şubat itibarıyla güncellenmiş tahminleri:

En İyi Film:

1-Birdman

2-Çocukluk (Boyhood)

3-The Imitation Game

4-Büyük Budapeşte Oteli (The Grand Budapest Hotel)

5-Özgürlük Yürüyüşü (Selma)

6-Keskin Nişancı (American Sniper)

7-Her Şeyin Teorisi (The Theory of Everything)

8-Whiplash

En İyi Yönetmen:

1-Alejandro González Iñárritu (Birdman)