Pablo Larrain ekolünden eşcinsel aşk tanımı
Geçtiğimiz ay Altın Aslan’a uzanan “Uzaktan” (“Desde Alla”), çarpıcı bir ilk film... Pablo Larrain’in sinemasına yakın duran Venezuelalı Lorenzo Vigas, onun oyuncusunu ve görüntü yönetmenini transfer ederek şaşırtmıyor. İyi çekilmiş bir karşılıksız aşk ve saplantı öyküsüne, rahatsız edici bir eşcinsel sinema örneğine imza atıyor. 14. Filmekimi’nin en iyilerinden “Uzaktan”ı bir ay önce Venedik Film Festivali’ndeki dünya prömiyerinde izlemiştim.
İlk sahne fazlasıyla manidar, kameranın hemen önünde duran bir kafa elini cinsel organına götürür. Gözetlediği ‘flu’ duran oğlana bakarak kendi kendini tatmin eder. Bu çarpıcı ve şaşırtıcı olduğu kadar asap bozucu da duran sahne/sekans, filme en baştan vurulmamızı sağlar. “Uzaktan” (“Desde Alla”, 2015), Venezuela coğrafyasında röntgenlemeyle filizlenen bir aşkın, doğrudan gözetlemenin, saplantının öyküsü.
RÖNTGENCİ KONUMUNA İTİLEN SEYİRCİ
Genç erkekleri para karşılığı evine alan, ama onlara dokunamayan, çaresiz olduğu kadar ürkütücü de duran bir adamı merceğine alıyor. O tabandan sarsıcı sahnelerle 50 yaşlarındaki bir erkek (Armando) ile 17 yaşındaki çete lideri bir çocuğun (Elder) ‘uzaklaşma’sına bakıyor. Mercek ve odak kullanma becerisi filme adeta seviye atlatıyor. “Geceyarısı Kovboyu” (“Midnight Cowboy”, 1969) sanki Şili sinemasının aykırı yüzü Pablo Larrain’in soğukluğuyla yüzleşiyor. Heteroseksüel, biseksüel ve eşcinsel tutkular filmin merkezinde... Çıplak bedenler, dar odak ve daha fazlası üzerimize gelirken, “Uzaktan” 2.35:1’de sabit açılardan uzaklaşmıyor.
Toplumsal sapkınlık da bu püf noktasında gizli sanki... Vigas hareket etmeyen kameralarla Güney Amerika ülkesindeki sosyal karmaşayı gözler önüne sererken, her şeyi sükunetle tanımlıyor. Filmin tamanına yakını, ana dili bu cümle üzerine kurulu aslında. Gerçekleri gözlemlerken şoke olmamız, röngentci konumuna geçip olup biteni izlememiz isteniyor.
SAPLANTI TEDİRGİN EDİCİ BİR SÜKUNETTEN BESLENİYOR
“Uzaktan”, birbirinden gittikçe daha da uzaklaşan ikilinin enseste, eşcinsel duygulara açılan dünyasında ‘Armando saldıracak mı?’ sorusuyla izleniyor. Bu bile muhafazakar toplum portresine destek verirken, daha alt sınıftan birine vurulan varlıklı yaşlı adamın sapkınlığı sinemasal malzeme veriyor... Filmin standart eşcinsel filmlerinden farkı da bu. Arkasına asap bozucu bir motivasyon alması, “Mavi En Sıcak Renktir” “La vie d'Adèle”, 2013), “Doğulu Çocuklar” (“Eastern Boys”, 2013) gibi tutkulu bir aşk/ilişki filmi olmaması. Cinsellik konusunda da fazla ileri gitmeden basit hamleler iş bitiriyor. Çıplaklık doğal ve anlamlı duruyor, sömürülmüyor.
Vigas, farklı duygular hissettirerek izlenen, bilinçaltındaki düşünceleri, bastırılmış duyguları sorgulamamızı sağlayan bir çalışma. Vigas’ın Larrain’in görüntü yönetmeni Sergio Armstrong’la kurduğu işbirliği de dar odaktan fazlasıyla flu duran bir dünyaya dikkat çekiyor. İşin içine uyuşturucu kaçakçılığını, hayatın zor olduğunu da sokan bir ‘imkansız aşk’ canlanıyor. Tedirgin edici bir sükunetten feyz alırken, işin ucunu hayranlığa ya da zorunluluğa götürmeden bizi rahatsız ediyor.
GÜNEY AMERİKA’DAN ÇIKAN EN İYİ EŞCİNSEL FİLMLERİNDEN
Vigas “Tony Manero” (2008) ile aynı duyguyu yaratıyor, ‘suç’ ve ‘aşk’ konusunda ayrışıyorlar. Sanki Armando, oradaki tiplemenin ağabeyi kıvamında. Şili’den gelip Venezuela’ya yerleşmiş sanki… Ülkede artan fakirlik de sanki bir ‘yaşlı adam-genç erkek’ ilişkisi doğuruyor. Suç oranındaki yükselişin ucu ‘uzaktan yürüyen bir saplantı’ya kadar uzanıyor.
Film bir “Yaşamın Dibi” (“The Living End”, 1992), bir “Brokeback Dağı” (“Brokeback Mountain”, 2005) olmasa da, “Hafta Sonu” (“Weekend”, 2011) gibi vasat denemelerin üzerine çıkıyor. Güney Amerika sinemasından da “Örümcek Kadının Öpücüğü”nden (“Kiss of the Spider Woman”, 1985) bu yana çıkmış en iyi LGBT filmi olabilir.
FİLMİN NOTU: 6.8
Künye:
Uzaktan (Desde Alla)
Yönetmen: Lorenzo Vigas
Oyuncular: Alfredo Castro, Luis Silva, Jerico Montilla
Süre: 98 dk.
Yapım yılı: 2015
KEREM AKÇA’NIN 14. FİLMEKİMİ FİLMLERİ İÇİN YILDIZ TABLOSU:
Annemle Geçen Yaz (Que Horas Ela Volta?): 4.5
Aşk Vadisi (Valley of Love): 4
Aşka Özgürlük (Freeheld): 3
Babam (Babai): 5.5
Baskın: 7.7
Bayan Amerika (Mistress America): 3.8
Carol: 7.5
Dağlar Uzaklaştığında (Shan He Gu Ren): 6.4
Dheepan: 3
Gençlik (Youth): 4
Güneş Tepedeyken (Zvizdan): 4.2
Hasret (Yearning): 5.5
İnsanın Değeri (La Loi du Marché): 3.5
Kronik (Chronic): 5.2
Küçük Kız Kardeşim (Umimachi Diary): 4
London Road: 3.5
Marguerite: 2.5
Mükemmel Bir Gün (A Perfect Day): 5.1
Nahid: 5.3
Sakin Batı (Slow West): 5.4
Saul’un Oğlu (Saul Fia): 6.8
Sessiz Çığlık (Louder than Bombs): 7.4
The Witch: 7.6
Umudun Tarifi (An): 5.5
Yeni Ahit (Le Tout Nouveau Testament): 6.7
Not: Yıldızlar 10 üzerinden verilmektedir.
