Venedik'in 73.'sü için hazırız
Pablo Larrain, Wim Wenders, Andrei Konchalovsky, Terrence Malick’in de yer alacağı heyecanlı bir Altın Aslan yarışması… Mel Gibson, Jude Law, Keanu Reeves, Amy Adams, Denzel Washington, Emma Stone, Naomi Watts, Natalie Portman ve Dakota Fanning’i de barındıran bir konuk listesi… Jean-Paul Belmondo, Jerzy Skolimowski, Amer Naderi ve Liev Schreiber’e verilecek ödüller… 9 Eylül’deki ödül töreniyle kapanacak 73. Venedik Film Festivali yarın akşam Oscar için de ciddi ciddi adı geçen “Aşıklar Şehri” (“La La Land”) ile açılıyor.
Venedik Film Festivali yıllara dayanan bir saygınlığa sahip. Ama medyatiklik ve güvenilirlik açısından Cannes’ın değerine ulaşamıyor. Son yıllarda bu konuda Alberto Barbera’nın yoğun bir çabası var. Oscar sahibi filmi yakalayarak en azından bir ‘marka’ yaratmaya çabalıyor. “Yerçekimi”nin (“Gravity”, 2013) En İyi Yönetmen zaferinin ardından “Birdman” (2014) ile “Spotlight”ın (2015) ‘En İyi Film’ ödülüne ulaşması derken, bu sene açılış filmi “Aşıklar Şehri”nin üzerine yoğunlaşıldı. Elbette sürpriz bir film de çıkabilir.
YENİLENMİŞ KOMEDİ KLASİĞİYLE ÖN AÇILIŞ
Ama ana programda da ‘ünlüler’ gelsin diye seçkiye dahil edilen işlere rastlayabiliyoruz. Yarışmadaki beş-altı Amerikan filmine yarışma dışından da dört film ekleniyor. Sorrentino’nun mini dizisi ‘Young Pope’, Jude Law ve Diane Keaton; “Muhteşem Yedili” Denzel Washington ve Ethan Hawke; “Hacksaw Ridge” Mel Gibson; “In Dubious Battle” James Franco için yan bölümlere alınmış gibi. Ama bunun yanında da restore edilmiş klasiklere önem veriliyor.
Bu akşam doğumunun 100. yılında Luigi Comencini’nin restore edilmiş filmi “Vatana Dönüş” (“Tutti a Casa”, 1960) ile ‘ön açılış’ yapılacak. Lumière Kardeşler’in 1896-98 arasında Venedik’te çektiği dokuz kısa film de Thierry Frémaux’nun sunumuyla onun başında gösterilecek. Mohsen Makhmalbaf’ın İran’da sansüre takılan filmi “The Nights of Zayandeh”i (“Shabhaye Zayandeh”, 1990) ise Fransa’da kurgulanmış versiyonundan izleyebileceğiz. Film, Venedik Klasikleri bölümünün açılışını yapacak. Bunlara Marco Ferreri, Robert Bresson, Louis Malle ve Marco Ferreri’nin yenilemiş eserleri de eklenecek.
YENİ KUŞAĞIN SEVİLMESİYLE YERLİ SİNEMANIN YENİLGİSİ
Açıkçası bu sene 2015 ve 2014’te ana yarışmadan ilk ödüllerimizi aldığımız bir festivalden söz ediyorsak, ‘yerli sinema’ için bir yenilgi oldu. Semih Kaplanoğlu, Yeşimm Ustaoğlu, Reha Erdem, Onur Ünlü gibi isimler başvurmasına karşın, bunlarda sadece biri genelde kariyerinin başındaki yönetmenlerin işlerinin girdiği ‘Ufuklar’ bölümüne dahil edildi. Erdem’in “Koca Dünya”sı elbette gurur kaynağı.
Ama önceki senelerdeki başarılarımızı düşününce aslında net bir yenilgi ve başarısızlık. Portekiz’in bile Berlin ve Locarno’ya film soktuğu 2016’da bizim 6-7 dünya prömiyeriyle alan majör uluslararası festival yarışmasından sadece birine girmemiz üzücü... Karlovy Vary ana yarışmasıyla sınır kalmak bir gerileme. İlk aşamada günümüzün siyasi atmosfere paralel olarak sinemaya giren yeni kuşağın daha çok ilgi çektiğini kanıtlıyor bu durum. Bu yıl izlediğim en iyi yerli film “Albüm”ün ödülleri bu durumun göstergesi.
AMERİKAN FİLMLERİNİN AĞIRLIĞI ŞAŞIRTMIYOR
Yarışmaya neler girmiş? Beş-altı Amerikan filmi, üç İtalyan filmi ile ağırlık yine belli. Bunlara Ozon ve Brizé ile Fransızlar ekleniyor. İtalyan yönetmenler ise tam bir muamma… Bunların yanında Wim Wenders, Andrei Konchalovsky, Emir Kusturica, Lav Diaz, Amat Escalante, Pablo Larrain (Amerika-Şili ortak yapımı filmiyle) gibi dünya sinemasının değerli sinemacılarının işleri de mevcut. Bunlardan kariyerinde Altın Aslan’a ulaşan sadece tek isim var. O da Wenders…
Bu sebeple neler olacağını tahmin etmek güç. Ama “El Cristo Ciego” ve “The Distinguished Citizen” (“El Ciudadano Illustre”) en çok sürpriz ihtimali olan filmler. “Nocturnal Animals”, “Arrival”, “Aşıklar Şehri”, “Voyage of Time” ve “Jackie”nin ise Oscar yarışındaki durumu merak konusu. Zira burada gelen ödüller, Oscar için negatif etki yaratabiliyor. Ama bazı filmlerin Cannes’daki reddin ardından yarışmaya dahil edilmesi ve Güney Kore’den Ki-Duk ile Jee-Woon’un yarışma dışında kalması tartışılacak malzeme veriyor.
Bu seneki ünlü konuklar için Mel Gibson’dan Keanu Reeves’e uzanan bir beklenti var. Açıkçası ‘Cinema Nel Giardino’ adlı yeni bölümde Gabrielle Muccino, Kim Ki-Duk ve James Franco’nun filmlerine “Evcil Hayvanların Gizli Yaşamı”nın (“The Secret Life of Pets”) eklenmesi ilginç bir seçkiye yol açıyor.
JÜRİDEKİ OYUNCULARIN FAZLALIĞI NEYE ALAMET?
Ana yarışmada özellikle “Aşıklar Şehri”, “Jackie”, “The Bad Batch” ve “Nocturnal Animals”ı merak ediyorum. Diğer bölümlerde ise Peter Brosens-Jessica Woodworth, Amer Naderi, Ulrich Seidl ve Sergei Loznitsa’dan umutluyum. Ama özellikle korku-bilimkurgu filmlerinin, dinamik olabilecek işlerin unutulmaması da dikkat çekici sonuçlar verebilir.
Ödüller için Sam Mendes, Laurie Anderson, Gemma Arterton, Nina Hoss, Chiara Mastroanni, Joshua Oppenheimer, Lorenzo Vigas, Zhao Wei ve Giancarlo De Cataldo jürisi belirleyici olacak. Geçen yıl ‘yönetmen sineması’ daha ağırlıklıydı. Bu sene ise oyuncuların öne çıktığı bir seçim yapılmış. Bu sebeple de Amerikan filmlerinin şanslı olabileceği düşünülebilir.
İki deneysel/belgesel sinemacının yer alması da “Spira Mirabilis” adlı sürpriz İtalyan belgeseline yarayabilir. Terrence Malick’in “Voyage of Time” ile Cannes ve Berlin zaferlerine burayı da ekleyip ‘üçleme’ yapma ihtimali olabilir. Ama Konchalovsky ve Kusturica’nın de Venedik’te ödül alışkanlığı var. Filmleri festival süresince daha iyi değerlendirme imkanı bulacağız.
