'Gümrük Birliği'ni dondururuz'
OSLO
TÜRKİYE’nin AB ile en önemli bağı Gümrük Birliği Anlaşması (GBA) sıkıntılı günler geçiriyor.
Eğer üzerinde anlaşma sağlanamaz ise AB Bakanı Volkan Bozkır’ın deyimiyle “Türkiye GBA’yı tek taraflı dondurmakta kararlı”...
Bütün bunlara neden de AB’nin, ABD ile yürüttüğü Transatlantik Ticaret ve Yatırım Ortaklığı Anlaşması.
Eğer istenildiği gibi giderse dünya ekonomisindeki en büyük işbirliği örneğini oluşturacak anlaşma, 2015’ten itibaren iki dev ekonomi arasındaki ticareti serbestleştirecek.
Türkiye’yi ilgilendiren tarafı ise AB ile GB Anlaşması bulunması dolayısıyla, ABD mallarının gümrüksüz bir şekilde ülkeye girecek olması.
Çünkü, 1995’te imzalanan GBA, AB’nin üçüncü ülkelerle anlaşmalarından Türkiye’nin otomatik yararlanması hakkını vermiyor.
Bu durumda ABD’den gümrüksüz mal AB üzerinden girerken, Türkiye kendi mallarını gümrüklü satmaya devam etmek zorunda kalacak.
AB aynı anlaşmaları Meksika, Güney Kore ve Cezayir ile yapınca da Türkiye benzer sıkıntıyı yaşamıştı.
Ancak G.Kore ve Meksika ikili anlaşmalarla sorunu çözerken, Cezayir buna yanaşmadığı için 8 yıldır ürünlerini Türkiye’ye gümrüksüz sokmaya devam ediyor.
KAYIP 2.5 MİLYAR DOLAR
Şimdi de daha büyük bir güç, ABD malları kapısına dayandı.
AB Bakanı Volkan Bozkır, AB üyesi olmaması dolayısıyla Türkiye ile benzer sıkıntıyı yaşayacak Norveç’le konuyu ele almak ve strateji belirlemek için gittiği Oslo’da açık konuştu:
Eğer bir formül bulunmaz ise AB ile GBA’yı dondururuz...”
Bozkır, AB üyesi olmamasına rağmen serbest ticaret anlaşması bulunan Norveç, İsviçre, İzlanda ve Lichtenstein’ın da aynı endişeyi taşıdığını belirtip ekledi:
“Türkiye’nin AB ile 150 milyar Euro ticaret hacmi var. Bunun % 45’i ihraç, % 55’i de ithalata dayalı. Ama ABD mallarına kapılarını gümrüksüz açma durumu yok. Eğer AB bu anlaşmayı imzalar ve bizi dahil etmez ise 2.5 milyar dolarlık bir kaybı olur. İşsizliği de etkiler.”
Volkan Bozkır, AB’nin Türkiye’nin de bu anlaşmaya dahil edilmesi konusunda siyasi olarak aykırı duruş göstermediğini de kayda geçirdi.
Ancak kendi iç sorunları dolayısıyla şu an Türkiye’yi düşünecek halde olmadıklarını belirtti.
En iyi çözümün “hizmet, tarım ve kamu alımlarını içine ekleyerek GBA’yı yenilemek” olduğunu vurguladı.
Taleplerini hem AB hem de ABD’ye ilettiklerini belirten Bozkır, “ABD de bunu tek başına yapıp bizi bu anlaşmaya dahil edebilir. Hatta, AB 28 ülke olduğu için ABD’nin bunu yapması daha kolay olur” dedi.
VİZYON PROJESİ
Türkiye’nin GBA’nın ruhuna aykırı hareket etmemek için bugüne kadar Rusya ve ABD ile bu yönde anlaşmalara girmediğini anımsattı.
“Şimdi aynı hassasiyeti AB’den bekliyoruz” çağrısında bulundu.
Türkiye’nin sisteme dahil edilmemesi durumunda “GBA’yı veya ABD ile olan kısmını dondurmanın” dışında bir çıkışın olmayacağını da söyledi.
Bir yanda iki dev ABD ile AB, diğer yanda Rusya, Çin ve İran benzer anlaşma yapmaya hazırlanırken, bu yeni vizyon projesinde açıkta kalanın uydu haline geleceği görülüyor.
Bundan dolayı AB ile ABD anlaşmasında Türkiye’nin de olması önem kazanıyor.
