Kürt seçmenin sandığa etkisi
Referandumnedeniyle ara veren ve yeniden çalışmaya başlayan Meclis’te dün iki taraf açısından da mutlu bir hava yoktu.
Bir taraf çok sınırda bir eşikte geçmiş ve üç metropol dahil, 30 büyükşehirden Batı’da yer alan 17’sinde kaybetmiş olmanın ileriye dönük sıkıntısını taşıyordu.
Usulsüzlük yapılarak sonucun tersine çevrildiği, buna da YSK’nın aracılık ettiğini belirten CHP kanadı ise sonuca tepkiliydi.
AK Parti ve HDP’de ise hangi ilde seçmenin üç sandık sürecinde nasıl hareket ettiğinin hesabı yapılıyordu.
Her iki tarafın da üzerinde mutabık kaldığı tek nokta Kürt seçmenin yoğun yaşadığı bölgelerdeki sandık sonucuydu.
Hesaplarını farklı yollardan yapmış olmasına karşın, üzerinde uzlaştığı rakam Kürt seçmenin yaşadığı bölgelerden gelen oyların “Evet” hanesine en az 1.5 puan etki yaptığı yönünde.
Nitekim bu, AK Parti Genel Başkan Yardımcısı Mehdi Eker ile HDP Milletvekili Altan Tan’ın farklı yöntemle gerçekleştirdiği hesaplarında da görülüyor.
Eker’in hesaplarına göre 23 Doğu ve Güneydoğu ilinde 1 Kasım seçimi ile 16 Nisan referandumu arasındaki oy artışı 572 bin 928; yani artış % 8.98 olmuş.
İSTANBUL KÜRTLERİ
Eker, buna Kürt kökenli seçmenin yoğun yaşadığı İstanbul üçüncü bölgede 1 Kasım’dan daha fazla gelen 61 bin 906 oyu da ekledi.
Sonuç olarak Türkiye’nin toplamdaki oyuna % 1.5 etki yaptığını belirtti.
Özetle referandumun Kürt seçmenden gelen oylarla “Evet” haline dönüştüğünü vurguladı.
Rakamlara göre en büyük artış Diyarbakır (% 49), Hakkâri (% 139), Ağrı (% 51), Şırnak (% 146) ve Tunceli’de (% 69) gerçekleşmiş...
Milliyetçi oyların yüksek olduğu Kilis (% 1), Adıyaman (% 4), Gaziantep (% 4), Malatya (% 5), Iğdır’da (% 7) ise artış minimum seviyede kalmış.
Bu da muhafazakâr Kürt seçmenin yoğun olduğu illerdeki artışın, bölgenin milliyetçi seçmen profilinin öne çıktığı illere göre çok daha yüksek olduğunu gösteriyor.
Benzer durum İstanbul için de söz konusu.
Doğu ve Güneydoğu’dan gelen milliyetçi seçmenin yaşadığı İstanbul semtlerine oranla, muhafazakâr Kürt seçmenin yaşadığı bölgelerden gelen “Evet” oyları daha fazla.
TAN’IN TESPİTİ
HDP Milletvekili Altan Tan da HDP grup toplantısı öncesi sohbet ederken benzer rakamlara dikkat çekti.
Tan, “Hesabıma göre Kürt seçmenin katkısı % 1.5 olmuş” dedi; üç sandık sonucunu sıraladı.
Buna göre bölgedeki bütün illerde bırakın 1 Haziran’ı, 1 Kasım’a göre HDP’nin tercih ettiği yönden kaçış var.
Tan, bunu seçim bölgesi Diyarbakır örneği ile anlattı:
“Liberal, laik, kentli seçmenin AK Parti’yi terk etmesi nedeniyle Diyarbakır’da 1 Haziran’da bize 60 bin ek oy gelmişti. Bu oy 1 Kasım’da geri gitti. Bugün ise o gidişe bir 60 bin daha eklendi; gelen gitmekle kalmadı, bir o kadar daha götürdü. Kentli Kürt seçmen, hendekten, çatışmadan hoşlanmıyor, terk ediyor; bunu anlamamız lazım.”
Tan, Doğu ve Güneydoğu’daki 23 ilde HDP politikalarından kaçıp, “Evet” yönünde oy kullanan seçmen sayısının da 400 bin civarında olduğunu söyledi.
Buna Cumhurbaşkanı danışmanlarının söylemlerinin de etkisi olduğu söylenebilir mi; bunu ancak seçim dönemindeki oylar gösterir.
