Ah be Aristo!
Aristo’yu duymuşluğunuz vardır. Fizik, gökbilim, ilk felsefe, zooloji, mantık, siyaset ve biyoloji adamı. Günümüzde Athos tepesi olarak adlandırılan tepenin yakınlarında ufak bir Makedonya kenti olan Stageira’da doğmuş. Makedonya kralı II. Amyntas’ın (Philippos’un babası) hekimi olan Nikomakhos’un oğlu olarak dünyaya gelmiş.
17 yaşında Platon’un Atina’daki akademisinde en parlak çömezlerinden biri olmuş. Okuma tutkusuyla tanınır. Milattan Önce 343’te Pella’daki (Bugün Ayii Apostili) Kral Makedonyalı Philippos’un sarayına, oğlu İskender’in eğitimini üstlenmek üzere çağırılır. Büyük İskender, hocası Aristo’ya sorar:
“Zaptettiğim topraklardaki insanları yönetimim altında tutmak için ne yapmalıyım? Ülkenin ileri gelen insanlarını sürgüne mi göndereyim, hapse mi atayım, yoksa kılıçtan mı geçireyim?” Aristo; “Sürgünde toplanıp sana karşı başkaldırırlar’’ der ve ilk şıkkı eler.
“Hapishaneler militan yuvası olur; kontrolden çıkar’’ yorumuyla ikinci şıkkı eler. Üçüncü şıkkı da “Kılıçtan geçirirsen, onlardan sonraki kuşak intikam hırsıyla büyür, tahtını sallar’’ diyerek eler. Ve Büyük İskender’e şu nasihatı verir;
YOLLARI TIKAYACAKSIN
“İnsanların arasına nifak tohumları ekeceksin. Onlar birbirleriyle savaşırken sen kendini hakem olarak kabul ettireceksin. Ama anlaşmaya giden bütün yolları tıkayacaksın.’’
Parçala-Böl-Yönet, Aristo kılavuzluğunda Büyük İskender’den beri süregelen bir illet.
Evvelinde demokrasi söylemleri hala güncel taktiktir. Ters tepmeye başladığı görülüyor son 50 yılda. Almanya’nın birleştiği günleri hatırlayın. Fransa karşı çıkmıştı, “birleşmeden güç doğar’’ diye. Daha yakın tarihte de var örneği.
Sovyetler Birliği iken bölünerek Rusya Federasyonu olan Putin’in ülkesi değil mi coğrafyasında yeniden birleşme manevraları yapan günümüzde? Ya neredeyse bir asırdır federasyona bölünmüş Belçika, 50 yılı aşkındır aynı kaderi yaşayan İspanya’ya, Çek Cumhuriyeti-Slovakya iken Çekoslavakya günlerini arayanlara ne demeli? Kendi derdimize düştüğümüzden farkında değiliz. Ama onlar bile ‘‘yeniden birleşme türküleri’’ çığırıyor şu sıra. AB’ye rağmen “Ulus Devlet’’ derdinde hepsi.
Büyüklerin küçükleri krizle yönetmesini içerir asırlardır bu illet. Hedef seçilir. Ufak farklar körüklenir. Hedefin içine fitne sokulur.
Gaza gelen ‘‘biz farklıyız ulen’’ diye bağırmaya başlar. Eller ovuşturulur. Bir bütünken hiç kimsenin gık diyemeyeceği koca cüsse, kavgayla kütük gibi yere devrilir. Ve o koca cüsse başkalarının ellerinde oyuncak olur. Meslek alanım dahil, yerelde ve genelde tüm alanlarda o kadar yaygın hale geldi ki bu illet memleketimde. Bir hatırlatayım dedim kısaca. Çekin, çekebildiğiniz yerlere. Ah be Aristo. Kaş yaparken göz çıkarmasaydın keşke!
