Finlandiya eğitiminin sırrı nedir?
FİNLANDİYA’nın, “Uluslararası Öğrenci Değerlendirme Programı” olan PISA’daki olağanüstü başarısının sırrı her zaman merak edilir ve tartışılır. İşte bu sırrı ilk ağızdan dinleme fırsatı bulduk. Finlandiyalı, Harvard Üniversitesi akademisyeni Pasi Sahlberg, Türkiye Özel Okullar Birliği Derneği’nin Antalya’da “Geleceğin Öğretmeni” temasıyla düzenlediği geleneksel konferansında bu sırrı anlattı ve Türkiye’ye de tavsiyelerde bulundu. Sahlberg’e göre eğitim sistemi ancak eşitlik ve hakkaniyet üzerine kurulduğu zaman kalite ve başarı artıyor. İşte Sahlberg’in “rekabet değil, işbirliği üzerine kurulu” dediği Fin eğitim sistemi:
SOSYAL ETKENLER ÖNEMLİ: Okul dışındaki faktörler başarıya büyük katkı sağlıyor. Ekonomik göstergelerin iyiliği, teknolojik yeniliklerdeki başarı eğitimi etkiliyor. Sosyal göstergeler çok önemli. Örneğin kadınlara sağlanan ayrıcalıklar. Finlandiya dünyada çocuk doğurmak için en iyi 4 ülkeden birisi. Annelere ve küçük çocuklara destek eğitimin kalitesini artırıyor. BM’nin mutluluk endeksinde de en mutlu insanlar Finlandiya’da.
GÜÇLÜ BİR DEVLET OKULU SİSTEMİ: Çok güçlü kamu okulları sistemi var. Özel okul yok gibi bir şey. Her mahalledeki okul, çocuklar için en iyisi olsun diye düzenlenmiş. Erken çocukluk eğitimi yaygın. Okula çocuklar 6 yaşında okul öncesi eğitim ile başlıyor. 7 yaşından sonra 9 yıllık temel eğitim var. Bir seçme sistemi ve ölçme sistemi, sınav yok.
HERKESE EŞİT EĞİTİM: Herkese eşit eğitim sağlanır, öğrencinin önü asla kesilmez. Hangi altyapıdan gelirse gelsin çocukların başarısı etkilenmez. Çünkü eşitlik ve eğitimde hakkaniyet var. Eğer aileniz başarınızda etken ise orada hakkaniyet yoktur. Hakkaniyet, eşitlik yükseldikçe kalite de yükselir. Tüm çocuklar eşittir.
ESNEK VE ÖZERK EĞİTİM SİSTEMİ: Ulusal hedefe uygun ortak müfredat var ama bu müfredat dışında okulların programı geliştirmek için özerklikleri var. Öğretmenler de öğrenciler de kendi programlarını ve öğrenim ortamlarını tasarlayabilir.
PROFESYONEL ÖĞRETMENLİK: Öğretmenlik çok kıymetli meslek, öğretmenlerin tümünün master’ı var. En başarılı öğrenciler öğretmen olmak ister. Çok zor bir tarama sisteminden geçerler. Her yıl notları çok yüksek 8 bin 500 genç başvurur ama sadece 800’ü işe alınır. Kabul alanların yüzde 70-80’i kadındır.
TÜRKİYE’YE TAVSİYELER: Okul ve öğretmenler arasında rekabet değil, işbirliğini sağlamalısınız. Eğitim için daha çok para harcamalısınız. Okul müdürleri yani liderler çok önemli role sahip, onlara özerklik ve yetki verin. Öğrenmeyi kişiselleştirin. Standart eğitim sistemi yerine kişiye özel eğitimi destekleyin. Öğrencilerinize mutlaka yeni diller öğretin. Okul öncesi eğitime katılım çok düşük, yükseltin.
