Kadın karşısında erkek zavallılığı
YAŞAMININ her alanında başarılı olmuş, büyük fikirlere imzasını atmış güçlü yapılı erkekler bile kadınlarla ilişki söz konusu olduklarında birden değişiyorlar ve deyim yerindeyse en zavallı, en basit yönlerini ortaya çıkarıp öyle davranmaya başlıyorlar. Bu hayli büyük bir genelleme oldu, bunun farkındayım, ama ben bu aralar meslekleri düşünmekten ibaret olan insanların, yani filozofların hayatını inceliyorum. İnsanlığa büyük fikirler, hayatı ele almakta olağanüstü vizyonlar sunan düşünürler bile sıra kadınlarla ilişkilerini düzenlemeye gelince, kendi büyük düşüncelerinden, vizyonlarından hiçbir ders almamış gibi davranıyorlar. Arada istisnalar var tabii, ama hepimizin bildiği gibi istisnalar kaideyi bozmaz. Örneğin Nietzsche, o çok büyük fikirlerini olağanüstü destansı cümlelerle yazan dev düşünür, iş kadınlara gelince tam anlamıyla cüceleşiyordu.
KIRBAÇ MESELESİ
Onun, “Kadınlara giderken eline kırbacını alacaksın” sözü, aslında kadınlar karşısındaki sorunlu tavrını örtbas etmek için söylenmiş, asıl duygularını bastıran bir cümleydi. Benim öğrendiklerim, öyle kadınlara kırbacı filan layık gördüğünü söyleyen erkeklerin sonunda kadınlar tarafından kırbaçlandıkları ve bundan da zevk aldıklarıdır.
LOU SALOME
Nitekim Nietzsche’ye de böyle oldu. Hayatının bir döneminde olağanüstü tutkuyla sevdiği Lou Salome, aslında çok eğitimli bir kadındı. Babası sayesinde döneminin en büyük düşünürlerinin çalışmalarını öğrenmişti. Ve Avrupa’da Nietzsche’nin çok büyük bir düşünür olacağını ve Alman felsefesinin geleceğinin onun elinde olacağını en başta keşfeden insanlardan biriydi Lou Salome. Bu yüzden onun, Nietzsche’nin “Kadınlara giderken kırbacını da alacaksın” lafından haberdar olduğunu tahmin etmek mümkün. İşte bu yüzden Salome, o lafın öcünü Nietzsche’den daha sonra filozof en zayıf anındayken aldı. Nietzsche’yi bir at arabasına bağlayıp eline kırbacı aldığı o meşhur fotoğraf, aslında bence Salome’nin kadınlar konusunda Nietzsche’ye verdiği şık bir dersti.
ONA DERS VERMEK KOLAY MI
Ama kadınlar konusunda Nietzsche kolay eğitilebilecek, ders alabilecek bir insan değildi. Salome’den başka hayatında en fazla tutkuyla bağlandığı bir başka kadın ise evliydi. Üstelik onun evli olduğu adam Wagner’di. İşte bu noktada Nietzsche’nin ve genelde erkeklerin baskı altına aldıkları duygularını, nasıl da hayatın başka alanlarından ilkesizce çıkarıp son derece zavallı davranabildiklerini görüyoruz.
WAGNER’İN MÜZİĞİ
Müzik konusunda büyük bilgisi olan Nietzsche, ilk baştaWagner’e hayrandı. Onun çok büyük bir müzisyen olduğunu, bestelerinin olağanüstü bir vizyonu yansıttığını ve onun müziğini dinlerken kendinden geçtiğini yazmıştı. Wagner’i dinlerken kendisini olduğundan daha büyük bir düşünür gibi hissettiğini söylüyordu. (Nietzsche hayatında hiçbir zaman mütevazı bir insan olmadı, sadece kadınlar karşısında mütevazı, alçakgönüllü roller keserdi.)
COSIMA
Wagner ile arasında arkadaşlık da başladı. Onun karısı Cosima Wagner ile bu süreçte tanıştı ve bir aşamada ona sırılsıklam âşık oldu. Ona üstü kapalı olduğunu sandığı mektuplar gönderiyordu, ama aslında okumasını iyi bilen bir insan onun her satırından aşkın damladığını görebilirdi. Bütün bu süreci arkadaşının karısıyla kurmuş olduğu iyi bir arkadaşlığın perdesi arkasına gizlemeyi başardı. Ama bir gün Cosima’ya aşkını açıklayacağını ve bunun kabul göreceğini hayal ediyordu. Gerçi bu hayali birçok kadın için de kurmuştu ama çoğu ona yaklaşmadı bile. İşte bu yüzden Nietzsche inzivanın ve yalnız yaşamın felsefesini de yapmak zorunda kaldı. Bu hayalinin gerçekleşmeyeceğini anladığında eskiden çok övdüğüWagner’i yerden yere vurmaya başladı. Nietzsche, psikanalizin doğuşu sürecinde Sigmund Freud’a çok malzeme vermiştir, karısından umudunu kestiği içinWagner’e saldırdığı bu durum da onlardan biriydi işte. Nietzsche birçok kadına âşık olmuştur ama çoğuyla ilişkisi sadece hayalinde gerçekleşmiştir.
NIETZSCHE GENELEVDE
Nietzsche genelevlere giderdi ama orada bile ilişki kurmadığını, sadece onlarda var olan piyanoyu çalıp dışarı çıktığını anlatırdı. Bir insan sadece piyano çalmak için neden geneleve gitsin ki? Bu soruyu kimse Nietzsche’ye sormaya cesaret etmedi; çünkü sorsaydı buna çok büyük ve destansı bir cevap alacağı için korkmuştur mutlaka. Aslında gençliğinde gittiği bir genelevde kaptığı frengi yüzünden yaşlılığında aklını kaçırmıştı. Bu nasıl sadece piyano çalmaksa... Kısacası bu frengi yüzünden aklını yavaş yavaş kaybetmeye başlayan adam, o yazıları yazmamış olsaydı tarihe sadece bir zavallı olarak geçecekti. Ama yazdı ve şimdi ise büyük düşünür ve felsefenin tarihini değiştiren Nietzsche.
