Topuklu Efe'nin Aydın'ı ve zeytin
“ZAMANIN birinde ağaçlar kendilerine bir kral seçmeye karar verirler. Seçecekleri kral meyvesiz olacak, ağaçları yönetecek ve onlara gölgelik sağlayacaktır.
Zeytin ağacına giderler;
‘Bize kral ol’ derler.
Zeytin yanıt verir:
‘Tanrıların ve insanların faydalandıkları yağımı bırakayım da, meyvesiz ve yağsız mı kalayım? Yok istemem.’
Ağaçlar incir ağacına giderler;
‘Sen kral ol’ derler.
İncir ağacı yanıt verir:
‘Tatlı ve güzel meyvemi bırakıp, kısır mı kalayım?’
Ağaçlar asmaya giderler ve aynı isteği dillendirirler.
Asma, ‘Tanrıları ve insanları sevindiren şarabımdan vazgeçmem’ yanıtını verir.
Bütün ağaçlar son çare olarak Karaçalı’ya giderler ve kralları olmasını isterler.
Karaçalı der ki:
‘O zaman gelin gölgeme sığının.’
Oysa kara çalının gölgesi yoktur...
Geçen hafta sonu efeler diyarı Aydın’daydım.
Nam-ı diğer Topuklu Efe’nin yani Aydın Büyükşehir Belediye Başkanı Özlem Çerçioğlu’nun konuğu olarak.
Hani “Hükümet gibi kadın” derler ya, işte tam da o duruşa sahip, efe gibi bir kadın Özlem Hanım.
Hem üslubuyla, hem de güven telakki eden tavırlarıyla.
Makamında “efe”, yuvasında ise ailesine çok düşkün bir anne ve eş olan Çerçioğlu’nun katkılarıyla basılmış “Aydın Zeytini” adlı kitaptan bir alıntı yukarıdaki hikâye.
Kitap için “zeytin ağacı minik başucu kitabı” denebilir.
Aydın Belediyesi’nden temin etmenizi öneririm.
Neyse ‘ahit’te de geçtiği gibi tarihe mal olmuş bu ağaç antik çağlardan beri asma ve incir gibi ağaçların bile hep bir adım önünde olmuş; baksanıza ağaçlar bile kendilerine bir kral belirlemek için ilk ona gitmişler.
Atina ve Athena
ZEYTİN, bilgeliğin tanrıçası Athena ile denizler tanrısı Poseidon arasında çıkan ve Atina’nın tanrısı kim olacak tartışması sonucu yaratılmıştır. Athena ile Poseidon, Zeus’a başvururlar ve Atina’nın sahipliği konusunda çözüm bulmasını isterler. Zeus her ikisinin de insanlığa bir hediye vermesini ve seçimin insanlara bırakılması kararını verir. İnsanlık için en yararlı hediyeyi yaratan, Atina’nın sahibi olacaktır. Denizler tanrısı Poseidon üç çatallı mızrağını bir kayaya dokundurur ve birdenbire kayanın ortasında bir kaynak suyu belirir. Ama suyu tuzludur, içilmez. Bilgelik tanrıçası Athena ise eğimli bir yamaçta yeryüzüne dokunur ve oradan bir fidan çıkarır.
Fidan hızla büyür. Her türlü soğuğa, kuraklığa ve çetin hava şartlarına dayanır; adeta ölümsüzdür. Ağacın meyvesi, yağı, yaprağı, çekirdeği, odunu yani hemen her şeyi kullanılır. İnsanlar ise Athena’nın yarattığı zeytin ağacının daha yararlı olduğuna karar verir ve Athena, Poseidon’u alt eder. Ve Athena, Atina’nın sahibi olur.
ZEYTİN AĞACI HAKKINDA
- Zeytin ağacının ortalama ömrü 400 yıl ancak 3 bin yaşında ağaçlara da rastlanır.
- Kalkerli, çakıllı, taşlı ve kurak topraklarda ve yazları sıcak, kışları ılıman iklimlerde yetişir.
- Güneşi ve 15 derecenin üstündeki sıcaklığı sever.
- Yıllık 220 mm. yağış alması gerekir.
- Rakımı düşük coğrafyalarda yetişir.
- Türkiye’de Artvin’den Gaziantep’e kadar yabani (delice) zeytine rastlanır.
- Ağaç yaşlanınca yumrularından gelişen yeni uçlarla kendini tazeler.
- Bir yıl bol, bir yıl az ürün verir.
