Türk tütününe 80 milyon dolar yatırım yapacak
İzmir Torbalı’da 1990’ların başında yüzde 75 Philip Morris, yüzde 25 Sabancı ortaklığıyla kurulan sigara fabrikasına bugüne kadar 680 milyon doların üzerinde yatırım yapan Philip Morris-SA, (PMSA) 80 milyon dolarlık yeni bir yatırım yapacak.
PM-SA Genel Müdürü ve Murahhas Azası Enrique Jimenez, yeni yatırım kararını 7-9 Eylül tarihleri arasında İstanbul’da düzenlenecek G20 Genç Girişimciler İttifakı Zirvesi’nde (YEA) yapacağı konuşmada anlatacak.
TÜGİAD’ın ev sahipliğinde düzenlenen ve 50’den fazla konuşmacının yer alacağı zirvede, Coca-Cola Company Yönetim Kurulu Başkanı Muhtar Kent’in de bir sunumu olacak.
Bu toplantıda yabancı yatırımcı olarak deneyimlerini ve yatırımcıların sorunlarını anlatacak olan Jimenez, “Bu yatırımla ihracat kapasitemizi artıracağız. İzmir’de açılışını yapacağımız ‘Agronomy Center’ ile de tütün kalitesini yükseltip küresel piyasalarda Türk tütününün rekabet gücünü artırmayı hedefliyoruz” diyor.
Jimenez, 1 Mart 2015’te, Sedat Müderrisoğlu’nun, PM International’ın (PMI) Lozan’daki merkezine “Riski Azaltılmış Ürünlerden Sorumlu Genel Müdür” olarak atanmasıyla boşalan genel müdürlük koltuğuna oturmuştu.
ADIYAMAN VE HATAY TÜTÜN İHRACATÇISI OLDU
Tütün üretiminin ekonomiye katkısını artırmak için rekabet gücü yüksek, kaliteli ve ihraç edilebilir tütün yetiştirilmesi gerekiyor. Bu amaçla PM-SA 2009 yılından bu yana yürüttüğü “Tütün Tarımı ve Kalkınma Programı” ile Adıyaman ve Hatay illerinde tütün çiftçisine destek veriyor.
Program, “bilgi ve teknoloji transferi”, “iyi tarım uygulamaları”, “tütün tarımında çalışma prensipleri eğitimleri” ve “sosyal projeler” olmak üzere 4 temel uygulamadan oluşuyor.
Proje kapsamında, 2010-2014 döneminde Adıyaman’dan yaklaşık 5 bin, Hatay’dan ise yaklaşık 6 bin ton tütün alımı gerçekleştirildi.
1990’ların sonunda Adıyaman’da tütün üretimi 25 bin tonun üzerindeydi. Destekleme alımlarının durması sonrasında 557 tona inmişti.
Ölmüş eşek gözüyle bakılan tütün, son 5 yılda Adıyaman ve Hatay’da alınan tütünün yüzde 70’inden fazlası ihraç edilerek 100 milyon dolar tutarında dış satım kapasitesi yarattı.
2010 yılından beri de toplam tütün ihracatını 3 kat artırarak 160 milyon dolara, ihracat yapılan ülke sayısını da aynı dönemde 4’ten 22’ye çıkardı.
Türkiye’nin 2014 yılında 524 milyon dolar olan tütün ihracatının 3’te 1’i, PM-SA’dan geçti.
Dünya oryantal tütün talebinin yüzde 35’ini karşılayan Türkiye’den, son 5 yılda 2.2 milyar dolar tutarında alım yapıldı.
SİGARA KAÇAKÇILIĞI GÜZERGÂHI
Türkiye’nin toplam vergi gelirlerinin yüzde 4.4’ünü karşılayan Philip Morris-Sabancı, 2014 yılında devletin maliyesine 13 milyar TL aktardı.
Bu tutar daha fazla olur muydu?
2010 yılında Türkiye’de içilen sigaraların yüzde 20’si kaçaktı.
2009 yılında yüzde 4.8 olan bu oranın katlanmasına fiyat artışlarının neden olduğu söylense de bölgesel “etkileri” analiz eden yok.
2015’in ikinci çeyreğinde kaçak sigara oranı yüzde 11.7’ye geriletildi.
Kaçak sigaranın ülkeye maliyeti yaklaşık 6 milyar TL olarak hesaplanıyordu. Son dönemde kaçak seviyesindeki azalmanın kalıcı olması durumunda, yıllık 2 milyar TL’lik bir vergi kaynağı yaratılabileceği iddia ediliyor.
İçişleri Bakanlığı Emniyet Genel Müdürlüğü Kaçakçılık ve Organize Suçlarla Mücadele Raporu’na göre, sigara kaçakçılığı yolu şöyle ifade ediliyor:
“Bulgaristan, Çin ve Birleşik Arap Emirlikleri (Dubai) kaynaklı kaçak sigaraların Suriye, Libya, Mısır, KKTC, Romanya, Gürcistan, Irak ve İran’da depolandıktan sonra kara ve deniz yoluyla ülkemize ve Avrupa ülkelerine yasa dışı yollarla sevk edilmek istendiği görülmüştür.”
Sigara kaçakçılığıyla asıl olarak devletin kolluk güçleri mücadele ediyorsa da, firmaların da en azından pazar dokusunu keşfetmek için yaptığı çalışmalar sürüyor.
PM-SA kaçağın boyutlarını tespit etmek için 36 yerleşim biriminde “Boş Paket” projesi uyguluyor. Çöplerden topladığı boş paketlerden ülkeye kaçak giren sigara menşei hakkında bilgi topluyor.
SİGARAMI ISITIR MISIN?
“Günün birinde kamu sağlığına hiç zararı olmayan bir tür sigaranın üretilmesi mümkün mü?”
Jimenez, paketlerin üzerindeki “Sigara sağlığa zararlıdır” mottosunu yineleyerek söze giriyor:
“Güvenli sigara yok. Son 10 yıldır sigara üreticileri, sağlığa katkı yapacak araştırmalara çok büyük kaynaklar ayırıyorlar. Sigaradaki zararlı maddeler, yakma eylemiyle harekete geçiyor. O nedenle ısınma teknolojisi üzerinde çalışıyoruz. İtalya ve Japonya’da riski azaltılmış ürün olarak 2014 yılı sonunda elektronik aparatla ısıtılan, kâğıtsız bir sigara markası piyasaya çıkardık. Nikotin, kimyasal yollarla değil, tütünden veriliyor.”
