'BP, Türkiye için stratejik şirket'
Türkiye’nin doğusundaki zengin petrol ve gaz rezervlerini Batı pazarlarına açacak enerji üssü (hub) olma konumunu ve de iç pazar tüketim potansiyelini, 105 yıldır kim merkeze alıyor sorusuna verilecek “İngiliz enerji devi BP” yanıtı çok da yanlış olmaz.
BP, Petkim’i alarak Aliağa’da Socar Star Rafinerisi’ni kuran Azerbaycan’ın petrol ve gaz rezervlerini, hem BTC Ham Petrol Boru Hatı, hem de TANAP ve TAP Doğalgaz Boru Hattı’nı kapsayan Güney Koridoru projesi ile Batı pazarlarına açıyor. BP’nin Londra merkezindeki tepe yöneticilerinden Tufan Erginbilgiç “Şu anda dünyada Güney Koridoru’ndan daha büyük bir boru hattı projemiz yok. Toplam 40 milyar dolarlık Güney Koridoru yatırımının 10 milyar doları Türkiye’de gerçekleşiyor” diyor.
15 MİLYAR DOLAR
“Dünya petrol üretiminin yüzde 1’i BTC’den, yüzde 2.5’i boğazlardan geçiyor. TANAP’ı da eklerseniz, 16 milyar metreküple gittikçe büyüyor. Türkiye’nin doğusundaki ülkelerden daha fazla gazın ekleneceğini bekliyoruz. Şah Deniz 2 Faz’da TP’nin yüzde 19 payı var” diye de ekliyor.
BP’nin, 1962 yılında devreye giren Mersin Ataş Rafinerisi, BTC ve TANAP Boru Hatları, Gemlik’teki madeni yağ fabrikası ve 700 akaryakıt istasyonu ile birlikte bugüne kadar Türkiye’ye 8 milyar dolar kaynak aktardığını vurguluyor. Azerbaycan’dan İtalya’ya kadar uzanacak boru hattının (TAP) devreye alınmasıyla, Türkiye’ye 15 yılda 14 milyar dolar daha aktaracaklarını söylüyor.
Şirket 2022 yılına kadar da her yıl Türkiye pazarına yılda 150 milyon dolarlık yatırım öngörüyor. BP, ana işletmecisi olduğu Şah Deniz Faz 2 gazının Türkiye üzerinden Avrupa pazarlarına taşınacağı Trans Anadolu Boru Hattı Projesi’nde (TANAP) yüzde 12, bu hattı Yunanistan üzerinden İtalya’ya kadar uzatacak Trans Adriyatik Boru Hattı Projesi’nde (TAP) yüzde 20 ve Bakü-Tiflis- Ceyhan (BTC) Projesi’nde yüzde 30’luk paya sahip. 22. Dünya Petrol Kongresi nedeniyle Türkiye’ye gelen BP Küresel Rafineri, Akaryakıt ve Madeni Yağlar Operasyonları (Downstream) CEO’su Tufan Erginbilgiç ile sohbetimiz, “BP Enerji Görünümü 2017” raporu analizi ile başlıyor.
“Global enerji talebi yılda ortalama yüzde 1.3 artışla 2035 yılına kadar yüzde 30 civarında yükselecek. Enerji talebindeki bu artış, global GSYİH’de beklenen yıllık yüzde 3.4 artıştan daha düşük olacak. Kömür, petrol ve doğalgaz ise ana enerji kaynakları olarak kalacak. Dünya kömürden gaz üretmekte geç kalmamalı.”
Tufan Erginbilgiç, “Önümüzdeki 2-3 yılda portföyümüzün yüzde 60’ı gaz, yüzde 40’ı petrol olacak. Bugün bu oran yüzde 50-50 düzeyinde bulunuyor” dedi.
‘PETROL FİYATI ARTABİLİR AMA 55 $ BEKLİYORUM’
“Türkiye için BP’nin stratejik önemi var” diyen Erginbilgiç satır başlarıyla şu konulara değiniyor:
- BP’nin downstream cirosu 200 milyar dolardan fazla. Geçen yıl benim tarafım 5.5 milyar dolar nakit akışı sağladı. Bunu Şahdeniz 2’nin devreye alınmasıyla gelecek 5 yılda (2021) 9-10 milyar dolara çıkaracağız.
- Türkiye bizim için çok stratejik; bugün TANAP’a Azerbaycan gazı gelir, yarın başka ülkelerden… Türkiye’de akaryakıt istasyonlarımız büyüyecek. Çin, Hindistan, Meksika gibi… Meksika’da ilk yabancı şirketiz ama daha 3 istasyonumuz var. Otomotiv madeni yağlarda yüzde 25 pazar payıyla, piyasanın lideriyiz. Gemlik madeni yağlar fabrikamız üretiminin yüzde 20’sini 17 ülkeye ihraç ediyor.
- Amerika’da kaya petrolünün büyümesinden dolayı, tüketim üretimin gerisinde kaldı. Stok düzeyleri yükseldi. Şu anda stok 300 milyon varilin üzerinde. Normal olarak 2.6 milyar varil olması gerekirken, 3 milyar varile yaklaştı. OPEC sınırlamalarına sadık kalırsa, petrol fiyatlarının artmasını bekliyorum. 55 dolar gibi, 70-80 dolar değil.
- Uluslararası Enerji Ajansı 2017 raporuna göre 2014 yılından beri düşen petrol fiyatları paralelinde, yılın ikinci yarısında yatırımlar da yüzde 12 azaldı. Ham petrolün varili 45-50 dolar olduğunda bu endüstri streslidir. Dünyada yalnızca upstream (yeraltı dikey yatırım) üretim yapan binlerce şirket var, kimisi battı… Yıllık üretime, hiç yatırım yapmazsanız yüzde 10 düşer.
