TBMM, 26. yasama dönemi düzenlenen yemin töreniyle başladı. CHP Antalya Milletvekili Deniz Baykal, açılış konuşmasında "birlik ve beraberlik" mesajı verdi. CHP Grup Başkanvekili Sezgin Tanrıkulu'nun Paris'te yaşanan terör saldırısı için saygı duruşunda bulunma teklifi reddedildi. Yemin törenine ilk çıkan AK Parti Bursa Milletvekili Bennur Karaburun yeminine besmeleyle başladı. Yemin töreni devam sürerken, yeminine Kürtçe "Biji Aşiti" sözleriyle başlayan HDP Ağrı Milletvekili Leyla Zana metnin sonunda "Büyük Türk milleti" yerine "Büyük Türkiye milleti" ifadesini kullandı. Bunun üzerine Baykal yeminin geçersiz sayılacağını söyleyerek, Zana'yı tekrar kürsüye davet etti; ancak Zana kürsüye çıkmadı. Başbakan Ahmet Davutoğlu ve CHP İzmir Milletvekili Mustafa Balbay programlarından ötürü yeminlerini daha önce etti. HDP Batman Milletvekili Mehmet Ali Aslan da sözlerine Arapça başlarken, "Kardeşlik ve halklar arası selamet için" dedi.
TBMM, uzun bir aranın ardından kapılarını yeniden açtı. 1 Kasım seçimleriyle 26. Dönem Parlamentosu’na giren milletvekilleri yemin töreni yapıldı. Gece yarısından sonra tamamlanan yemin töreni ve Meclis Başkanlığı seçimini yine en yaşlı üye sıfatıyla CHP Antalya Milletvekili Deniz Baykal başkanlığındaki geçici başkanlık divanı yönetti. En genç milletvekillerinin kâtip üye olarak görev yapacağı divanda HDP’nin 4, CHP ve AK Parti’nin 1’er üyesi bulundu. Kâtip üyeler içinde de kadınlar çoğunluğu oluşturdu.
Anayasa'ya göre milletvekilleri şu yemini etti:
"Devletin varlığı ve bağımsızlığını, vatanın ve milletin bölünmez bütünlüğünü, milletin kayıtsız ve şartsız egemenliğini koruyacağıma; hukukun üstünlüğüne, demokratik ve laik Cumhuriyete ve Atatürk ilke ve inkılaplarına bağlı kalacağıma; toplumun huzur ve refahı, milli dayanışma ve adalet anlayışı içinde herkesin insan haklarından ve temel hürriyetlerden yararlanması ülküsünden ve Anayasaya sadakatten ayrılmayacağıma; büyük Türk milleti önünde namusum ve şerefim üzerine andiçerim."
YENİ HÜKÜMET HAFTAYA
Meclis'in açılmasıyla seçim hükümetinin görevi de sona erdi. Bu nedenle Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın akşam saatlerinde Başbakan Ahmet Davutoğlu’na yeni hükümeti kurma görevi verdi. Mevcut hükümet, yenisi kuruluncaya kadar görevine devam edecek.
Başbakan Ahmet Davutoğlu’nun kabinesi Erdoğan tarafından onaylandıktan sonra 1 hafta içinde hükümet programının Meclis’e sunulması, 2 gün içinde programın görüşülmesi, 1 tam gün geçtikten sonra da güvenoylamasının yapılması gerekiyor. Bu tabloda 28 Kasım’da güvenoylamasının tamamlanabileceği belirtiliyor.
TEKERRÜR EDEN TARİH 18 KASIM
Seçim hükümetinin görevinin sona ermesinin ardından Başbakan Davutoğlu’nun yeni kabineyi 18 Kasım’da Cumhurbaşkanı Erdoğan’a sunması durumunda ilginç tarih de ortaya çıkacak. AK Parti, ilk kez tek başına hükümete geldiği 3 Kasım seçimlerinin ardından 11. Cumhurbaşkanı Abdullah Gül’ün başbakanlığındaki hükümet 18 Kasım 2002’de kurulmuştu. Davutoğlu’nun da aynı tarihte hükümeti Cumhurbaşkanı Erdoğan’a sunması durumunda 13 yıl sonra AK Parti hükümetinin 4. dönemi başlamış olacak.
BU DÖNEM MHP’YE BAŞKANVEKİLLİĞİ YOK
1 Kasım’da sandıktan çıkan tablo, başkanlık divanı üye dağılımından komisyon üyeliklerine kadar Meclis koltuklarına da yansıyacak. 18 üyeli başkanlık divanında AK Parti’ye 10, CHP’ye 5, HDP’ye 2, MHP’ye ise 1 sandalye verilecek. Böylece MHP’nin, Meclis Başkanı’na ve zaman zaman da Cumhurbaşkanı’na vekâlet edecek bir Meclis Başkanvekili bulunmayacak.
8’İNCİ AK PARTİLİ BAŞKAN
Meclis, yemin töreninin ardından ilk iş olarak yeni başkanını seçecek. 22 Kasım Pazar günü tamamlanması planlanan seçimde, Meclis’in çoğunluğuna sahip olan AK Parti’den bir milletvekili 8’inci defa TBMM Başkanlığı koltuğuna oturacak. AK Parti’nin tek başına iktidara geldiği 3 Kasım 2002’den sonra iki dönem Bülent Arınç, ardından Köksal Toptan, Mehmet Ali Şahin, daha sonra iki dönem Cemil Çiçek Meclis Başkanlığı yapmış, AK Parti’nin çoğunluğu kaybettiği 7 Haziran sonrası da bu göreve İsmet Yılmaz seçilmişti.
MECLİS BAŞKANLIĞI İÇİN 3 İSİM
Takvime göre 22 Kasım’da Meclis Başkanlığı seçimi yapılacak. Kulislerde 5 ay önce TBMM Başkanlığı’nı üstlenen İsmet Yılmaz’ın görevine devam edebileceği iddia ediliyor. Siyasete Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın ricasıyla yeniden dönen İsmail Kahraman’ın da başkan seçilebileceği konuşulurken, Anayasa çalışması gibi uzlaşma gerektiren konular için eski TBMM Başkanı Cemil Çiçek’in görevi yeniden üstleneceği de öne sürülüyor.
MHP SOLA KAYDI
1 Kasım sonuçları, Genel Kurul’daki oturma düzenine de yansıdı. Milletvekilleri, seçimde çıkan sandalye sayısına göre belirlenen yeni oturma düzeninde yerlerini aldı. Bu dönem salonun en soluna tarihinde ilk kez geçen MHP, HDP’lilerin geçen dönem oturdukları koltuklara “tek sıra” halinde oturdu. HDP ise tarihinde ilk kez 3. parti olduğu seçimlerde CHP’nin sol tarafında daha geniş bir yerde bulundu.
YENİ HÜKÜMETİ KURMA SÜRECİ NASIL İŞLEYECEK?
Cumhurbaşkanı Erdoğan, seçimin sona ermesiyle en çok oyu alan AK Parti Genel Başkanı Davutoğlu'nu hükümeti kurmakla görevlendirecek. Yeni hükümetin 45 gün içinde kurulması gerekiyor.
TBMM Başkanı’nın seçildiği gün Genel Kurul’da, Cumhurbaşkanlığının, Bakanlar Kurulunun istifasının kabul edildiğine ve yeni Hükümet kuruluncaya kadar göreve devamına ilişkin tezkeresi ile Cumhurbaşkanlığının Bakanlar Kurulu’nun yeniden kurulması için görevlendirmesine ilişkin tezkeresi okunacak.
Meclis Başkanı seçiminden sonra Başkanlık Divanı oluşacak. Başkanlık Divanı için siyasi partiler, temsilleri oranında Başkanlık Divanı üyesi belirleyerek başkanlığa bildirecek. Partilerin belirlediği bu adaylar, daha sonra Genel Kurul’un onayına sunulacak.
Daha sonra Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Anayasa gereği Meclis’te en fazla sandalyeye sahip partinin genel başkanına ya da herhangi bir üyesine 63. hükümetin kurma yetkisi verecek.
45 GÜN İÇİNDE KURMASI GEREKİYOR
Görev verilen parti genel başkanı ya da herhangi bir üyenin, 63. hükümetin Anayasa’ya göre, görevlendirildikten itibaren 45 gün içinde kurması gerekiyor. hükümetin istifası ve yeni hükümetin kurulmasına ilişkin takvim de böylece başlamış olacak.
YENİ HÜKÜMETİN PROGRAMININ OKUNMASI VE GÖRÜŞÜLMESİ
Cumhurbaşkanı tarafından hükümetin kurmakla görevlendirilen milletvekili, 45 gün içinde yeni oluşturacağı kabine üyelerini Cumhurbaşkanı’na sunduktan sonra, belirlenecek bir günde TBMM Genel Kurulu’nda, oluşturulan hükümet için güvenoyu aranacak. Yeni hükümet, Genel Kurul’da güvenoyu alması durumunda da yeni programını açıklayacak ve güven oylaması yapılacak.
Bakanlar Kurulu’nun programı, Bakanlar Kurulu listesinin Cumhurbaşkanı’nca onaylandığı günden itibaren en geç bir hafta içinde görüşülecek. Programın okunmasından iki tam gün geçtikten sonra Bakanlar Kurulu programı görüşülecek, görüşmelerin bitiminden bir tam gün geçtikten sonra güvenoylaması yapılacak.
Güvenoylaması yapıldıktan sonra, Meclis’in tatile girmesine ilişkin Danışma Kurulu önerisi okunacak ve Meclis tatile girecek.
