Sedir ormanlarından toplanıyor, Japonya'ya ihraç ediliyor

ANTALYA (AA) - LEYLA ATAMAN KOYUNCUOĞLU - Dünyanın en pahalı yiyecekleri arasında gösterilen ve Türkiye'de sedir ormanlarından toplanan matsutake mantarı, kilogramı ortalama 85-100 dolardan Japonya'ya ihraç ediliyor.

Japon mutfağının geleneksel yiyecekleri arasında yer alan ve dünyada nadir bulunan matsutake mantarının Tokyo Üniversitesinin bulgularına göre kanseri önlediği, hücre yenilemesi yaptığı belirtiliyor. Matsutake mantarı, Türkiye'de tamamen doğal alanında, sedir ağaçlarının altında yetişiyor. Köylüler tarafından toplanan mantarın tamamı Japonya'ya satılıyor. Akşam saatlerinde toplanan mantar hemen işlemeye alınıyor ve sabah özel kutulara konularak Japonya'ya gönderiliyor.

AA muhabirine açıklamalarda bulunan mantar ihracatçısı Zafer Duru, dünyada ilk olarak Japonya'da keşfedilen matsutake mantarının bu ülkedeki kilogram fiyatının ilk çıktığı dönemlerde 5 bin doları bulduğunu, Türkiye'den yapılan ihracatta ise ürünün kilogram fiyatının 85-100 dolar arasında değiştiğini söyledi.

Duru, Türkiye'de matsutake mantarı toplama döneminin ekim ayında başladığını ve aralık ayı sonuna kadar devam ettiğini belirtti. 1995 yılından bu yana Japonya'ya mantar ihraç ettiğini anlatan Duru, Türkiye'nin yıllık matsutake mantarı üretiminin 140-150 ton arasında olduğunu dile getirdi.

Matsutake mantarının Türkiye'de dar bir bölgede, sadece sedir ağaçlarının altında yetiştiğini ifade eden Duru, şöyle konuştu:

"Dünyada adı çam mantarı diye geçiyor, ama bizim ülkemizde sedir ağaçlarının altında çıkıyor. Sedir ağaçları da bin metre rakımın üzerinde olur. Sedir ağaçlarının yayılışı Muğla Fethiye'den başlayıp Kahramanmaraş'a kadar uzanıyor. Bugüne kadar bizim keşfedebildiğimiz bölge bu aralıkta. Mantarı köylülerden alıyoruz, 5 bine yakın köylü bizim için mantar topluyor. Köylü akşam ezanından sonra mantarı toplamaya başlar, yatsı gibi mantarları alırız, gece işlenir ve sabah uçağa verilir.

Aldığımız mantarın tamamını Japonya'ya satıyoruz. Mantardaki aroma ve tadın kaybolmaması için çok hızlı işlenmesi ve gönderilmesi gerekiyor. Çünkü bu kadar parayı aroması için veriyorlar. Bu mantarı ilk keşfettiğimiz yıllarda bir kişi günde ortalama 200 kilogram topluyordu. 1995-1996 yılları arasında 200 kilogram mantar bir Murat 124 parası ediyordu. Sonraki yıllarda Çin piyasaya girdiği için mantarın değeri düşmeye başladı."

En kaliteli mantarın Fethiye ve Antalya Söğütcuması'nda çıktığını belirten Duru, bu bölgenin ardından Beşkonak, Seydişehir, Ermenek, Taşkent, Hadim, Gündoğmuş ve Adana Feke'nin geldiğini anlattı.

Matsutake mantarının en belirgin özelliğinin tadı olduğunu ifade eden Duru, "Matsutake mantarı, mersin yaprağı, sedir ormanı gibi kokar. Mantarı yediğiniz zaman kan akışınız yavaşlar, vücut biraz uyuşur. Çok güzel bir kokusu vardır. Japonlar matsutake mantarını kutsal bir yiyecek olarak da gördükleri için bu yiyeceği değer verdikleri birisine hediye olarak da gönderirler." diye konuştu.

- Özel ambalajlarda gönderiliyor

Matsutake mantarının özelliğini kaybetmemesi için toplandıktan sonra hemen gönderilmesi gerektiğini yineleyen Duru, mantar için toplanma döneminden 2-3 ay önce Japonya'dan özel havlular gönderildiğini söyledi.

Duru, "Mantarı artı 2 derecede 62 saat tutabilen özel ambalajlar var. Ayrıca Japonlar bir ağaç türünden özel havlular hazırlıyorlar. Mantarları o havlulara sarıyoruz. Bu havlular mantarın nemlenmesini önlüyor. Mantarın üzerinde terleme olursa hemen küf oluşturuyor." diye konuştu.

- Türkiye'deki en pahalı mantar

Dünyanın en pahalı mantarının trüf olduğunu, doğal trüfün İtalya'da çıktığını, Türkiye'de doğal ortamda bulunmasının çok zor olduğunu kaydeden Duru, dünyada en pahalı mantarın trüf, Türkiye'de ise matsutake olduğunu ifade etti.

Bu yıl yeterince yağmur yağmadığı için mantar miktarının az olduğunu ve sezonun geç başladığını bildiren Duru, "Şu anda günde 200-250 kilogram mantar toplanıyor. Normalde bu dönemde günlük 1-2 ton mantar almamız lazım. Yağmur olmadığı için hem mantar çok az hem de çok fazla kurtlu mantar çıkıyor." diye konuştu.

Matsutake mantarını 14 sınıfa ayırdıklarına işaret eden Duru, mantarın boyu büyüdükçe fiyatının arttığını, büyük ve zarı yırtılmamış bir mantarın tanesinin 3 bin avroya kadar çıktığını kaydetti.