Facebook ve kamusal sanat

2016 ABD Başkanlık seçimlerinde 50 milyon kullanıcı profiline ait verilerin dışarı sızdırılması skandalıyla sarsılan Facebook, 150 milyar dolar değer kaybetmişti. Tam toparlıyor derken, ABD Temsilciler Meclisi Başkanı Nancy Pelosi’nin bu hafta yaptığı, ‘Verilerin ‘Ruslar tarafından sömürüldüğü’ olayda Facebook’un sorumlu olduğu’, açıklaması skandalı yeniden gündeme getirdi.
Facebook, o günden bugüne kamuoyu algısını iyileştirmek adına sayısız girişimde bulunuyor. Girişimlerinde en ağırlık verdiği alanlardan biri sanat. Sanat Departmanı’nı yeniden yapılandıran sosyal medya devi, geçtiğimiz hafta ekibe Guggenheim Vakfı'nın Global İletişim Direktörü Tina Vaz’ın katıldığını açıkladı.

Sanat projelerini Facebook’un California’daki Menlo Park merkezinden yönetecek olan yeni sanat ekibi, 25 küratör ve yöneticilerden oluşuyor. Departmanın altında iki bölüm var: Artists in Residence Program/Sanatçı Rezidansı Programı ve Analog Research Laboratory/Analog Araştırma Laboratuvarı.

Analog Araştırma Laboratuvarının hikayesi enteresan… İki Facebook çalışanı, 2010’da masa başı işlerinden arda kalan zamanda yaratıcı zihinlerini meşgul edebilecekleri bir baskı atölyesi kuruyor. Atölye, zamanla çalışanların kolektif projeler ürettiği bir mekana dönüşüyor. Facebook’un atölyeyi benimsemesiyle birlikte, bugün, Analog Araştırma Laboratuvarı, şirketin global ofislerinde, dünyanın dört bir yanından katılımcılara sanat üretimi için alan sağlıyor.

Facebook’un bana göre en başarılı projesi Sanatçı Rezidansı programı. Programın odak noktası ‘Kamusal Sanat’. Kamusal sanata odaklanmak, Facebook'un kamu imajını düzeltmek adına attığı en stratejik ve anlamlı adımlardan biri diyebilirim. Öncelikle biraz programdan bahsedeyim: Seçili sanatçılara, mekana özgü dış mekan eserler üretmek üzere, Facebook'un dünyanın farklı noktalarındaki 36 ofisinden birinde istihdam sağlanıyor. Üretilen eserlerin tümü kamusal sanat kriterlerine uygun, çoğunlukla dev heykeller ve mural çalışmaları. Üretim sonrası, eserlerin merkez ofisler ve çevrelerine yerleştirilmesiyle başlayan proje, bugün dünyanın dört bir yanına yayılmış durumda. Projelerin tümü, aynı zamanda Facebook’un kurumsal kimliğini destekleyen, ‘İnsan ve Bağlantılar’ teması altında. Çalışmaların, insanlar arası diyalogları ve toplumu irdeleyen, empati kuran ve kurduran, deneyim çeşitliliği sunan eserler olması öncelikli.  Seçim kriterlerinde, eserlerin ‘sosyal adaleti artırmaya yardımcı’ olması gerekliliği de dikkatimi çeken detaylardan. 

Facebook’un bugüne dek hayata geçirdiği sanat projesi sayısı 500; Ekip, 2019 sonuna kadar dünya çapında 200 kamusal sanat projesini daha hayata geçirmeyi planlıyor.

Peki, neden kamusal sanat?

Kamusal sanat, kabaca, caddeler, parklar, meydanlar, bina cepheleri gibi ortak kullanım alanlarının kalitesini yükseltmek üzere kullanılan bir sanatsal uygulama... Yapıldığı alana özgü; İzleyiciyle etkileşimi esas alıyor.

Dünyanın önemli kentlerinin tümünde kamusal sanat, şehir planlaması ve belediyelerin kültür-sanat politikasının ayrılmaz parçası. Sanatı her bireye ulaştırmak, toplumsal ve kültürel farkındalık yaratmak bir kenara, kentsel mekânda kişiler arası iletişim ve insan-çevre etkileşimini etkinleştirmenin en anlamlı yollarından biri.
Facebook gibi, pek çok global markanın sanatla özdeşleşmesindeki en güçlü motivasyonlardan kurumsal imajı desteklemek ve toplumsal algıyı iyileşitirmeye de endirekt şekilde hizmet ediyor. Kamusal sanat, pek çok şirket ve kurum için hedef kitlede iyi niyet algısı oluşturmanın etkili yollarından biri.

Facebook’un sanat projelerinde yaptığı atak da işte tam bu sebeplerden, bu çalkantılı döneminde devreye girmiş durumda. Sanatın fikir ve inovasyonun ilerlemesinde hayati rolu olduğu şüphesiz. Bağlantılar arası bir katalizör olan Facebook, bu kez sanat aracılığıyla küresel diyaloğa katkıda bulunarak,  toplum ile bağlarını yeniden güçlendirmeyi, itibarını düzeltmeyi hedefliyor.

Facebook’un en güncel kamusal sanat projesi: Rezidans programında yer alan multimedya sanatçısı Saya Woolfalk’ın New York Harlem bölgesindeki bir basketbol sahasında hayata geçirdiği mural çalışması geçtiğimiz hafta tamamlandı.