İş dünyasından vize kararı ile ilgili ilk yorumlar

ABD, ABD'nin Ankara Büyükelçiliği, büyükelçilik ve konsolosluklara giden ziyaretçi sayısını en aza indirgemek amacıyla Türkiye'deki tüm ABD diplomatik misyonlarındaki göçmen olmayan vize hizmetlerini askıya aldığını açıklamıştı. ABD ile Türkiye arasındaki vize işlemlerinin askıya alınması da yaklaşık 17.5 milyar dolarlık dış ticaret hacmine sahip ekonomik ilişkilerin durumunu da gündeme taşıdı.

'EKONOMİK İLİŞKİLERİ ETKİLEMEDEN ÇÖZÜLSÜN'

Türkiye'nin içinde bulunduğu bölgenin istikrarsız olduğuna dikkati çeken Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu (DEİK) Türkiye-ABD İş Konseyi Başkanı Kamil Ekim Alptekin, "Sorunların ekonomik ilişkileri etkilemeyecek şekilde çözülmesini arzu ediyoruz ancak söz konusu milli güvenlik olduğu zaman hiçbir ülkenin taviz vermeyeceğini belirtmek isterim" değerlendirmesinde bulundu.

"BU KARARDAN BİR AN ÖNCE VAZGEÇMELİ"

Türk-Amerikan İş Adamları Derneği (TABA) Başkanı Ali Osman Akat da Türkiye ve ABD'nin sayısız konuda iş birlikleri bulunduğuna dikkati çekti.

Akat, iki ülke arasındaki ilişkilerin tarihsel olduğu kadar ticari, siyasi, askeri ve sosyal temellere de dayandığının altını çizerek, "ABD'nin Türkiye’de bulunan diplomatik temsilciliklerinde göçmen olmayan vize hizmetlerinin askıya alındığı yolundaki açıklamanın iki ülke arasındaki köklü ilişkilere zarar vereceği düşüncesindeyiz" diye konuştu.

"KISA SÜREDE AŞILACAĞINA İNANIYORUZ"

Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) Başkanı Rifat Hisarcıklıoğlu, Türkiye ile ABD arasında vize işlemlerinin askıya alınmasına ilişkin, "Biz sorunun diplomatik süreçlerle kısa sürede aşılacağına inanıyoruz." ifadesini kullandı.

Hisarcıklıoğlu, yaptığı yazılı açıklamada, NATO'nun güçlü üyeleri Türkiye ve ABD'nin ilişkilerinin köklü olduğunu, sağlam iktisadi, sosyal ve siyasi temellere dayandığını belirtti.

İki ülke arasındaki güçlü ilişkinin, yaşanan sorunun diyalogla aşılacağı yönünde ümit verdiğini belirten Hisarcıklıoğlu, sorunun diplomatik süreçlerle kısa sürede aşılacağına inandıklarını bildirdi.

"ENDİŞE İLE İZLİYORUZ"

Türk Girişim ve İş Dünyası Konfederasyonu (TÜRKONFED) Yönetim Kurulu Başkanı Tarkan Kadooğlu, stratejik, siyasi ve ekonomik ilişkilerin zarar göreceğini ifade ederken, her iki ülke vatandaşları arasında seyahat özgürlüğü noktasında da telafi edilmesi zor sıkıntılar doğuracağını söyledi.

Kadooğlu, "ABD ve Türkiye hükümetleri arasında tırmanan gerilimin geldiği son noktayı endişe ile izliyoruz. Türkiye ile ABD aralarındaki 70 yılı aşan bir ekonomik ve politik işbirliği sürecinde sorunları diplomatik alanda çözmenin gayreti içinde oldu. Alınan kararlar Türkiye ve ABD için herhangi bir yarar sağlamayacağı gibi, mevcut ve potansiyel iş ilişkilerinde yaratacağı engeller nedeniyle iki ülke arasındaki stratejik, siyasi ve ekonomik ilişkilere ciddi bir zarar verme niteliği taşımaktadır. Türkiye ile ABD arasında iş dünyasından akademiye kadar pek çok karşılıklı işbirliği gerçekleştirildiğini de hatırlatmak isteriz. İş dünyası olarak bizleri üzen bu sürecin, iki ülke hükümeti arasında sağduyu ile sağlanacak uzlaşı ile bir an önce normale dönmesini bekliyoruz. Diplomasiye şans tanımalıyız. İletişim kanallarını açık bırakmak da büyük yarar görüyoruz” dedi.

"TEMENNİMİZ GERİLİMİN ASGARİ DÜZEYDE ETKİ ETMESİ"

Müstakil Sanayici ve İşadamları Derneği (MÜSİAD) Genel Başkanı Abdurrahman Kaan, açıklamasında şunları kaydetti:

“Mütekabiliyet esâsı, devletlerarası ilişkilerde maruz kalınan davranışa aynı şekilde karşılık verme prensibini gerektirir. Türkiye; şerefli ve güçlü bir ülke olarak, ABD’nin vize başvurularını askıya almasına karşılık, bu esasa dayanarak vizeleri karşılıklı olarak kaldırma kararı aldı. Ülkemiz, uluslararası arenada eşit bir şekilde varlığını sürdürüyor, dolayısıyla kendisine yönelik yapılan yaptırımlara elbette tepkisiz kalmayacaktır.

Diğer yandan, Türkiye ile ABD arasındaki vize krizinin elbette ekonomiye yansımaları da olacaktır. Yaklaşık 18,5 trilyon dolarlık büyüklüğüyle ABD ekonomisi, Türkiye gibi ihracatını sürekli geliştiren ve hedeflerini yüksek tutan bir ülke için çok değerli bir pazar konumunda yer alıyor. Nitekim 2016 yılında en çok ihracat yaptığımız 5. ülke olan ABD’yle ikili ticaret hacmimiz 17,5 milyar dolara kadar yükselmişti.

Bu bağlamda Amerika ile olan ticari ilişkilerimizi rasyonel bir şekilde sürdürmemiz ve daha ileri seviyelere taşımamız gerekiyor. Bu nedenle iş dünyasının temsilcileri olarak bizlerin temennisi, bu gerilimin iki ülke arasındaki ekonomik ilişki ve işbirliğine asgari düzeyde etki etmesidir.”

"İKİ ÜLKE DE ZARARLI ÇIKAR"

İstanbul Kimyevi Maddeler ve Mamülleri İhracatçıları Birliği (İKMİB) Yönetim Kurulu Başkanı Murat Akyüz'ün açıklaması şöyle:

"Amerika Birleşik Devletleri ve Türkiye 60 yılı aşan bir süreden beri stratejik ortak olmanın yanı sıra vazgeçilmez bir ticari partnerdir. 2016 sonu itibarıyla ABD’den ithalatımız 10,8 ihracatımız ise 6,6 milyar dolardır. Amerika bu rakamlarla Türkiye için ihracatta 5., ithalatta ise 4. büyük pazar konumunda…

Kimya ihracatımız açısında da önemli hedef pazarlarımız arasında yer alan ABD, geçtiğimiz ay en çok ihracat yaptığımız ülkeler arasında birinciliğe yükseldi. Eylül ayında ABD’ye yüzde 196 artışla 91,8 milyon dolarlık ihracat gerçekleştirdik.

Rakamlardan da görüldüğü gibi bir anlaşmazlık durumunda her iki ülke de zararlı çıkacaktır. Biz iş dünyası olarak sorunların karşılıklı restleşme ile değil uzlaşma ve diyalogla çözüleceğine inanıyoruz. Amerikan yönetimi bir müttefik ve ticari partner olarak Türkiye’nin başta FETÖ olmak üzere terörle mücadelesini anlayışla karşılamalı ve desteklemelidir.

Bir an önce diyalog yollarının açılmasını ve her iki tarafa da zarar veren vizelerin askıya alınması kararının iptali için gerekli adımların atılmasını diliyoruz."

"VİZE KRİZİNİN HIZLI BİR ŞEKİLDE ÇÖZÜLMESİ ÖNCELİKLİ BEKLENTİMİZDİR"

Türk Sanayici ve İşadamları Derneği (TÜSİAD) da kararla ilgili bir açıklama yaptı.

"Dün gece başlayan vize krizini itidal içinde çözecek diplomatik süreçler bir an evvel başlatılmalıdır. Uluslararası ilişkilerde müttefik ülkeler arasında, belirli konular üzerinde anlaşmazlık ya da öncelik farklılıklarının bulunması doğaldır. Ancak bu anlaşmazlık ve farklılıklar, sağduyulu diplomasi ile çözüme kavuşturulmalıdır.

ABD Büyükelçiliği tarafından alınan bu karar ve mütekabiliyet ilkesinin doğurduğu sonuçlar çerçevesinde, iki ülke arasındaki anlaşmazlıkların esas sorumlusu olmayan vatandaşlar ve de ülkeler arasındaki ekonomik, sosyal, kültürel ve akademik ilişkiler zarar görecektir.

Bu krizin ikili ilişkilerin temellerini sarsmadan, karşılıklı güven ve yapıcı diyalog eşliğinde hafifletilmesi, akabinde de yaşanan anlaşmazlıkların hızlı bir şekilde çözülmesi öncelikli beklentimizdir."

"CİDDİ BİR KRİZE İŞARET EDİYOR"

İktisadi Kalkınma Vakfı (İKV) Başkanı Ayhan Zeytinoğlu,ABD'nin Türkiye'den göçmen olmayan vize başvurularını askıya almasının, ilişkilerde ciddi bir krize işaret ettiğini kaydetti.

Buna mukabil, Türkiye'nin de benzer bir karar almasının, uluslararası ilişkilerde mütekabiliyet ilkesi açısından bakıldığında haklı bir tutum olduğunu vurgulayan Zeytinoğlu, şu değerlendirmelerde bulundu:

"Türkiye'nin özellikle 15 Temmuz sonrasında, Fetullahçı Terör Örgütü (FETÖ) ile mücadele konusunda ABD'den son derece anlaşılabilir talepleri olmuştu. ABD tarafından YPG'ye verilen destek de ilişkilerde sıkıntı yaratan diğer bir konu oldu. Türkiye, ABD için eğer önemli bir müttefikse bu haklı endişelerini gidermeye yönelik adımlar atmalı. Türkiye'nin yanında olduğunu hissettirmeli. Ne yazık ki bugüne kadar bu desteği göremedik. ABD'den, vize başvurularını askıya almak gibi gerilimi artıracak ve iki ülke arasındaki ilişkileri zedeleyecek kararlar yerine, yapıcı ve ılımlı bir tutum benimsemesini beklerdik."

"TİCARET HACMİNE ZARAR VEREBİLİR"

Genç Yönetici ve İş Adamları Derneği (GYİAD) Başkanı Yiğit Savcı "ABD’nin aldığı kararın, iki ülke arasındaki güçlü bağları zedeleyeceği, 19 milyar dolara ulaşan ticaret hacmine zarar verebileceği düşüncesindeyiz." açıklamasında bulundu.

GYİAD Başkanı Savcı, “ABD’nin Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlarına yönelik vize işlemlerini askıya alma kararı ile başlayan süreci genç iş dünyasının temsilcileri olarak endişe ile izliyoruz. ABD’nin aldığı kararın, iki ülke arasındaki güçlü bağları zedeleyeceği, 19 milyar dolara ulaşan ticaret hacmine zarar verebileceği düşüncesindeyiz. Ek olarak, sağlık ve eğitim gibi hayati öneme sahip konulardan dolayı ABD’yi ziyaret etmesi gereken vatandaşlarımızın mağduriyet yaşayabilecekleri de göz önünde bulundurulmalıdır. “ dedi.