Afganistan'da kaos derinleşirken: İlan edilecek yeni "hükûmet" takımı
Afganistan'da yaşanan kaos derinleşirken Taliban'ın Afganistan'da yeni yönetimi ilan etmesi bekleniyor. Örgütün kurucu ortağı 2008 yılında Pakistan hapishanesinden serbest bırakılan Molla Abdul Gani Baradar'ın Afganistan hükûmetinin başındaki isim olacağı Reuters tarafından yazıldı.
Örgütün Afganistan’a hakim olma süreci ve iktidarı ele geçirmesinden sonra, Fransa merkezli haber ajansı olan Agence-France Presse, kabinenin cuma günü sabah namazından sonra sunulabileceğini bildirdi. Örgütün isimleri arasında olan Ahmedullah Muttaki’nin ‘‘sosyal medya'' paylaşımına referansla, Kabil’de Cumhurbaşkanlığı Sarayı'nda bir tören hazırlandığını söyledi.
Afganistan’ın en fazla izlenen kanalı olan özel yayıncı Tolo, duyurunun yakın olduğunu söyledi ve hareketin dinî lideri olarak adlandırılan Heybetullah Ahundzade’nin ise altında görev yapacak bir yönetim konseyinde birincil güce sahip olması beklendiği Guardian tarafından aktarıldı.
Ahundzade'nin ülkede teokratik bir rol oynayacağı tahmin ediliyor.
Donald Trump yönetimi döneminde yürütülen ‘‘üst düzey müzakereler sonucunda’’ gerçekleştiği bilinen görüşme sonrasında, 2018’de Pakistan hapishanesinden serbest bırakılan Taliban’ın kurucularından Molla Abdul Gani Beradar’ın ise muhtemelen hükûmet başkanlığına atanması beklendiği aktarılmıştı.
Üst düzey görevlerde bulunması beklenen diğer Taliban örgütü yetkilileri arasında, başka bir isim Sirajuddin Hakkani ve Muhammed Yakup yer alıyor. Muhammed Yakup, Taliban'ın kurucusu isimlerinden 2013 yılında ölen Molla Muhammed Ömer'in oğlu.
Guardian'dan Jon Henley, 1996’dan 2001’e kadarki iktidar sürecinde Afganistan’ın seçilmemiş bir liderlik konseyi aracılığıyla yöneten Taliban'ın ülkede şeriat yönetimini devreye soktuğunu ve radikal bir şekilde uyguladığına dikkat çekti. Grup şimdi, daha yumuşak bir yönetim sözü üzerinde ortak bir söylem ve görünüm geliştirirdi.
Bundan sonraki periyodu, Taliban’ın tanınması ve ekonomik yardımların izleyeceği takip edilirken başta ABD ve AB üye ülkeleri, tanınma sürecinin Taliban’ın iktidardaki eylemlerine bağlı olduğun söylemişti. Aralarından bazıları diyalog kapısını kapatacağını vurgularken bazıları ise diyalog kapısını açık tutma görüşündeydi.
Tüm bu görüş ayrılıklarına rağmen, uluslararası siyasal sistemde temel söylemin Afganistan’daki yeni gerçekliğe ''güven krizi eşliğinde'' uyum sağlama üzerine kurulduğu anlaşıldı.
Diplomatik sahada da bölünmelere neden olan sürecin, bir diğer ayağını da Afganistan’ın başkentindeki Kabil Hamid Karzai Uluslararası Havalimanı’nın işletilmesi konusu oluşturuyor.
BBC'nin aktardığı haberde, tanınma dışında, insani yardımlar ve güvenli geçiş için de kritik olan havalimanı işletimi için Taliban, geçtiğimiz gün en önemli ''partnerinin'' ‘‘Çin, Katar ve Türkiye’’ olduğunu söylemiş, mali desteğe ilişkin açıklamalarda bulunarak ''tanınma'' ve ''ekonomik'' anlamda yeniden inşaya ihtiyaç duyduğu mesajlarını vermişti.
EKONOMİK ÇÖKÜŞ
Afganistan'da gıda krizi ve ekonomik çöküşün alarmlarının yaklaşan bir insani felakete dönüşeceği uyarıları yapıldığı sırada Guardian, ''Taliban'ın devlet memurlarının maaşlarını ödemediğini, ülkede para biriminin değer kaybettiğini ve bankaların haftalık limitlerinin sınırladığını'' yazdı.
Geçtiğimiz gün bankaların önünde kuyruk oluştuğu Afganistan'da, Amerika merkezli uluslararası finansal hizmet sunan Western Union, perşembe günü ülkeye para transferi hizmetlerini yeniden başlattığını söylemişti.
Guardian, ''Afganistan Merkez Bankası Başkanı görevine atanan Hacı Muhammed İdris'in söylemlerine rağmen, Taliban'ın Afganistan Merkez Bankası tarafından yurt dışında tutulan yaklaşık 10 milyar dolarlık varlıklara hızlı bir şekilde erişmesi pek mümkün olmadığını'' yazdı.
Anadolu Ajansı, ''Afganistan'ın başkenti Kabil'in Taliban'ın eline geçmesiyle ülkeden ayrılan eski Afganistan Merkez Bankası (DAB) Başkanı Ecmel Ahmedi'nin Afgan hükûmetinin 9 milyar dolarlık nakit rezervlerinin büyük kısmının ülke dışında tutulduğunu'' bildirmişti.
