ATSO Başkanı Çetin: -"Batı Akdeniz enflasyonu turizmdeki canlanma ile birlikte Türkiye ortalamasının üzerinde"

“Döviz fiyatlarının yükselişte etkisi büyük”

Döviz fiyatlarının yükselişteki etkisine değinen Davut Çetin, “Ana harcama grupları itibariyle bir ay önceye göre en yüksek artış yüzde 4,50 ile “ev şyası” grubunda gerçekleşmiştir. Bunu yüzde 4,46 ile “eğlence ve kültür”, yüzde 3,82 ile “lokanta ve oteller” ve yüzde 2,79 ile ulaştırma grubu izlemiştir. Aylık yüzde 1,9 olarak açıklanan TÜFE’nin 0,81 puanı yani yüzde 42’si ev eşyası ve ulaştırma grubu kaynaklıdır. Döviz fiyatlarındaki yükselişin bu gruplardaki artışta büyük rol oynadığını söyleyebiliyoruz. Pandemi tedbirlerinin kademeli yumuşatılması ve açılma kararının hizmet sektörüne olan talebin artırdığını, bu artışın da aylık enflasyona yansıdığını görüyoruz. Yıllık bazda ise en yüksek artışların sırasıyla yüzde 26,29 ile “ulaştırma”, %25,69 ile “ev eşyası”, yüzde 19,99 ile “gıda ve alkolsüz içecekler” gruplarında gerçekleştiği görülmüştür. Yıllık yüzde 17,53 olarak açıklanan TÜFE’nin yüzde 8,92’si yani yüzde 51’i gıda ve alkolsüz içecekler ile ulaştırma grubundan kaynaklanmıştır” diye konuştu.

“Enflasyon genele yayılmış durumda”

Enflasyonun genele yayıldığını söyleyen Çetin, “Haziran 2021'de, endekste kapsanan 415 maddeden, 55 maddenin ortalama fiyatında düşüş gerçekleşirken, 54 maddenin ortalama fiyatında değişim olmamıştır. 306 maddenin ortalama fiyatında ise artış gerçekleşmiştir. Bu tablo bize enflasyonun genele yayıldığını ve yapışkanlığının arttığını da göstermektedir. Haziran ayında en yüksek artış gösteren ürün yüzde 51,60 ile yurtiçi bir hafta ve daha fazla süreli turlar olurken bunu yüzde 14,72 ile elektrikli süpürge ve yüzde 14,60 ile makyaj malzemeleri izlemiştir. En fazla düşüş ise yüzde 28,19 ile sarımsak, yüzde 17,63 ile patlıcan ve yüzde 15,32 ile domateste olmuştur. YİÜFE ise, 2021 yılı Haziran ayında bir önceki aya göre yüzde 4,01, bir önceki yılın Aralık ayına göre yüzde 22,04 ve bir önceki yılın aynı ayına göre %42,89 olmuştur. Aylık 4,01 puanlık YİÜFE’nin 0,73 puanı gıda ürünleri, 0,68 puanı ana metaller, 0,58 puanı ise elektrik gaz üretim ve dağıtım sektörlerinden gelmektedir. Ana sanayi gruplarının yıllık değişimleri; ara malında %54,89, dayanıklı tüketim malında yüzde 33,05, dayanıksız tüketim malında yüzde 28,25, enerjide yüzde 41,74, sermaye malında yüzde 31,65 artış olarak gerçekleşmiştir” dedi.

“Elektrik ve doğalgaz zamları Temmuz verisine yansıyacak”

Yukarı yönlü risklerin devam ettiğini belirten Çetin, “Enflasyonda yukarı yönlü risklerin halen devam ettiği bir süreçteyiz. Temmuz başında devreye giren elektrik ve doğalgaz zamlarının önümüzdeki süreçte enflasyonu artırıcı yönde bir etkisi mutlaka olacaktır ve bunu Temmuz verisinde göreceğiz. Ayrıca Kurban Bayramı, gıda fiyatlarında yukarı yönlü bir etki yapacaktır” şeklinde konuştu.

“TÜFE ve YİÜFE makası açılmaya devam ediyor”

Verilecek desteklerin yararlı olacağını düşünen Çetin, “Bunlarla birlikte YİÜFE yüzde 42,89 gibi yüksek bir değere çıkmış durumdadır. Uzunca bir süredir TÜFE ve YİÜFE makasındaki açıklığa dikkat çekiyorduk. Son açıklanan veri ile bu makas yıllık yüzde 25,36’ya başka bir ifade ile tarihi zirvelere çıkmış durumdadır. Üretici üzerindeki baskı Haziran ayında da artarak devam etmiştir. Bu baskı önümüzdeki süreçte tüketiciye de yansıyacaktır. Pandemi etkilerinden kurtulamayan sektörlerde kredi ertelemesi, SGK prim indirimi gibi desteklerin devam ettirilmesi, maliyet enflasyonuna karşı vergi indirimi gibi destekler önümüzdeki süreçte üreticiye nefes aldıracak enflasyonu da frenleyici etki yapacak önemli adımlar olacaktır” diye konuştu.

“Batı Akdeniz enflasyonu turizmdeki canlanma ile birlikte Türkiye ortalamasının üzerinde”

Batı Akdeniz enflasyonuna değinen Çetin, “Bölgemize ilişkin Haziran ayı enflasyon verilerinde turizm sektöründeki canlanmanın etkisi açıkça görülmektedir. TÜFE aylık bazda yüzde 2,47, altı aylık bazda yüzde 9,81 ve yıllık bazda yüzde 19,56 olarak gerçekleşmiştir. Bölgemizde enflasyonun aylık, altı aylık ve yıllık bazda Türkiye ortalamasının üzerinde olduğu görülmüştür. Bu oranlara göre Antalya, Isparta ve Burdur illerini kapsayan Batı Akdeniz Bölgesi, 26 bölge arasında aylık bazda üçüncü, altı aylık bazda ikinci, yıllık bazda ise ilk sırada yer almıştır” ifadelerini kullandı.