TOKKDER Başkanı İnan Ekici: 'Potansiyelimiz var, araç yok'

Tüm Oto Kiralama Kuruluşları Derneği (TOKKDER), bağımsız araştırma şirketi NielsenIQ iş birliği ile hazırladığı 2022 yılının ilk çeyrek sonuçlarını içeren ‘TOKKDER Operasyonel Kiralama Sektör Raporu’nu açıkladı.

Rapora göre, operasyonel araç kiralama sektörü yılın ilk çeyreğinde 6.6 milyar TL’lik araç yatırımı yaparak 14 bin 200 adet aracı filosuna kattı. Bu dönemde, sektörün aktif büyüklüğü 58.6 milyar TL oldu. Sektörün 2021 yılı sonunda 238 bin 200 olan filosundaki araç sayısı yılın ilk çeyreğinde 2021 yılı sonuna göre yüzde 1.1 artarak 240 bin 800’e yükseldi.

HAFİF TİCARİLER İLE ELEKTRİKLİLERİN PAYI ARTIYOR

TOKKDER raporuna göre, sektörün araç parkının yüzde 51.3’ü kompakt sınıf araçlardan oluşurken, küçük sınıf araçlar yüzde 26.5 ve üst-orta sınıf araçlar yüzde 13.2 pay aldı.

Hafif ticari araçların operasyonel kiralamadaki payı ise yüzde 5.4 olarak gerçekleşti. Raporda operasyonel kiralama sektörünün araç parkında yer alan hibrit ve elektrikli araçların oranı da dikkat çekti.

Buna göre, sektörün araç parkının büyük bölümünü yüzde 68.2 ile dizel yakıtlı araçlar oluştururken, benzinli araçların payı yüzde 24.6’ya, hibrit ve elektrikli araçların payı ise 7.1’e yükseldi. Otomatik vitesli araçların oranı ise yüzde 71.3’e ulaştı.

Sektördeki kiralama sürelerine bakıldığında ise, Türkiye’deki operasyonel kiralamaların yüzde 448’ini 30-42 ay süreli sözleşmelerin oluşturduğu görüldü. Bu sözleşmelerden sonra en çok tercih edilen operasyonel kiralama süresi yüzde 20.5 ile 43 ay ve üzeri sözleşmeler olurken, 18 ayın altındaki sözleşmeler yüzde 17.4 oranında tercih edildi. 18-30 aylık kiralama sözleşmeleri ise kontratların yüzde 17.3’ünü kapsadı.

'ARZ-TALEPTEKİ BOZULMA KİRALAMAYI DA ETKİLİYOR'

Bu yılın ilk çeyreğine ilişkin sonuçları değerlendiren TOKKDER Yönetim Kurulu Başkanı İnan Ekici, "Türkiye özelinde otomobil ve hafif ticari araç pazarı 2021’de yüzde 4.6 oranında daralmıştı. Türkiye otomobil ve hafif ticari araç toplam pazarı, 2022 yılı Ocak-Mart döneminde bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 23.5 oranında daraldı. Otomobil satışları, 2022 yılı Ocak-Mart döneminde geçen seneye göre yüzde 25.3 oranında daralırken, hafif ticari araç pazarındaki daralma ise yüzde 16.5 olarak gerçekleşti. Otomotiv pazarında arz talep dengesinin bozulması araç kiralamaya olan talebi de etkiliyor. Bununla birlikte, tedarik zincirindeki aksaklıklar araç kiralama şirketlerinin de ihtiyaç duyduğu araçlara erişimini zorlaştırıyor. Sektör, büyüme potansiyeli olmasına rağmen, arzu edilen araç filosu büyüklüğüne ulaşamıyor" diye konuştu.

Araç bulunurluğunda genel bir daralma yaşanmasına rağmen, 2022 yılının ilk 3 ayında sektörün araç parkında yukarı yönlü bir hareket gerçekleştiğini vurgulayan Ekici, "2018 yılı sonunda operasyonel araç kiralama sektörünün filosundaki payı yüzde 2.9 olan hafif ticari araçların payı 2022 yılının ilk çeyreği sonunda yüzde 5.4’e yükseldi. Hafif ticari araç kiralama akımının önümüzdeki dönemde de artarak devam etmesini bekliyoruz. Diğer taraftan hibrit ve elektrikli araçlardaki artışın belirginleştiğini de söyleyebiliriz. Bu senenin ilk 3 aylık döneminde hibrit ve elektrikli araçların operasyonel araç kiralama sektörünün filosundaki payı yüzde 7.1’e yükseldi. Avrupa’dakine benzer trendler ülkemizde de oluşmaya başladı. Filolarda dünya trendlerine paralel olarak çevreci araçlara daha fazla yer veriliyor" ifadelerini kullandı.

Sektörün 2022 yılı performansını, Türkiye’nin yakın coğrafyasındaki savaşın durumunun, araç tedariki sorununun gelişiminin, araç maliyetlerinin seyrinin ve kredi faiz oranlarının seviyesinin belirleyeceğini vurgulayan İnan Ekici, "Enflasyon, döviz kuru ve faiz oranlarının öngörülebilir hale gelmesi durumunda, ülkemizde ekonomik aktivite hızlanacak, büyüyen iş hacmi ile birlikte işletmelerin araç ihtiyacı da artacak. Bu noktada, operasyonel araç kiralama seçeneği işletmelerin araç ihtiyaçlarını karşılamada öncelikli olarak tercih edeceği yöntem olmaya devam edecek” şeklinde konuştu.