Beşparmak Dağı'ndaki Suratkaya Yazıtları'nda defineci tehdidi

AYDIN'ın Koçarlı ve Söke ilçeleri arasında yer alan Beşparmak (Latmos) Dağı'ndaki 3 bin 300 yıldır varlığını sürdüren Suratkaya Yazıtları, definecilerin tehdidi altında bulunuyor. Adnan Menderes Üniversitesi Uygulama ve Araştırma Hastanesi Beyin ve Sinir Cerahisi Servisi'nde görev yapan doğa ve tarih tutkunu doktor Varol Aydın, definecilere karşı önlem alınmazsa tarihi yazıtların yok olup gideceğini söyledi.

Aydın'a 60 kilometre mesafedeki 8 bin yıllık kaya resimleri ve 3 bin 300 yıllık Hitit yazıtının bulunduğu Beşparmak Dağı, kaçak kazı yapan defineciler tarafından talan ediliyor. Bilinen sit alanları dışında hiçbir koruma statüsü bulunmayan dağdaki, yandan bakıldığında bir insan yüzünü anımsattığı için 'Suratkaya' olarak bilinen Hitit yazıtı çevresinde yoğunlaşan kaçak kazılar, doğa ve tarih tutkunlarının tepkisine neden oluyor.

10 yıldır doğayı ve tarihi yerleri gezen Dr. Varol Aydın, Suratkaya Yazıtları'nın Hitit vesayeti altındaki Mira ülkesinin Karabel Geçidi'nden, dağın güney ucuna kadar ulaştığını, diğer yandan da Hititlerin gerçekten de Ege kıyılarına kadar geldiğine ilişkin kanıt olarak gösterildiğini kaydetti. Yazıtın en önemli ana parçasının Hitit Kralı 2. Murşili'nin evlatlık yeğeni ve Mira Kralı Maşuiliwa'nın evlatlık oğlu Büyük Prens Kupanta-Kruntiya'nın kartuşu olduğunu belirten Aydın, şunları söyledi:

"Bu yazıtların bozulması beni üzüyor. Ne yazık ki, bu bölgede son zamanlarda definecilerin talanına maruz kaldı. Geçen yıl, buraya geldiğimde sadece birkaç kazı çukuru vardı. İki hafta önce tekrar geldiğimde 4 yerde daha kaçak kazı çukurları vardı. Bunun dışında kaya bloklarından birisi keskilerle düşürülmüş ve yazıtlar bozulmaya başlamış. Sadece bu alanın değil tüm Latmos'un korunması gerekiyor. 8 bin yıl önceki kaya resimleri ve bu Hitit yazıtıyla, Karya ile Bizans ve Yörük yerleşkeleri ile çok zengin bir kültürel alan olan bu bölgenin, aynı zamanda jeolojik ve doğal yapısıyla da mili park ilan edilerek korunması gerekiyor. Bu değerler bizim zenginliğimiz, bizim mirasımız bu toprakların mirası ama göz göre göre, bir şekilde talan edilerek yok edilmekle karşı karşıya kaldı. Bu görev hepimizin borcu."

'ÇOK DEĞERLİ BİR COĞRAFYA'

Dr. Varol Aydın, sözlerini şöyle sürdürdü: 

"Bu benim işim değil ama buradaki talanı görünce korumak benim bir çabam oldu. Müsait olduğum zaman sık sık buralara çıkıyorum. Burası çok değerli bir coğrafya, bu nedenle arkadaşlarımla da geliyorum. Bu bölge sadece definecilerin zarar verdiği bir yer değil. Burada ciddi bir maden çalışması da var. Bu da Latmos için büyük bir tehlike arzediyor. Maden belki bir ihtiyaç ama bunu doğayı koruyarak yapmanın da bir yolu olmalı. Umarım burası Türkiye'ye büyük bir kazanç olarak gelecekteki yerini alacak."