Cilt lekeleri geçer mi?
Yaz aylarında kontrolsüz bir şekilde maruz kalınan güneş ışınları, cilt lekelerine davetiye çıkarmaktadır. Güneş altında korunmasız keyif yapmak, özellikle yüz, saçlı deri, el ve ayaklarda kahverengi lekelenmelere neden olmaktadır. Peki havaların ısınmasıyla birlikte artan bu cilt lekelenmelerine nasıl karşı koyabiliriz? Lekeler yok olabilir mi? Ciltteki lekelerin nedeni sadece güneş midir? Genel Cerrahi-Meme-Tiroid ve Onkolojik Cerrahi Uzmanı Doç. Dr. Mehmet Emin Güneş yazdı
Cilt lekesi, cilde rengini veren hücrelerin bir takım nedenlerle yapılarının bozulması sonucu ortaya çıkar. Cillteki her iz leke olarak adlandırılır. Cilt lekelerinin birçoğu uzun süre korunmasız şekilde güneşin zararlı ışınlarına maruz kalmakla gelişse de, genetik, hormonal faktörler, gebelik, kullanılan ilaçlar, beslenme ciltte leke oluşumuna neden olan diğer faktörlerdir.
Ciltte leke oluşumunu artıran faktörler nelerdir?
-Güneş ışınları,
-Genetik özellikler,
-Hormonal hastalıklar (Tiroid bezi, böbrek üstü bezi ile ilgili hastalıklar gibi)
-Gebelik,
-Doğum kontrol hapları, kortizon gibi ilaçlar,
-Bazı kozmetik ürünler,
-Böbrek yetmezliği,
-Akne gibi cilt enfeksiyonları,
-Sigara.
En çok görülen cilt lekeleri nelerdir?
Akne; cildin aşırı yağ üretmesi sonucu ortaya çıkan bir durumdur. Hormonların düzensiz olduğu ergenlik döneminde oldukça sık görülür. Makyaj, aşırı terleme, stres, özellikle menstruasyon dönemindeki hormonal dengesizlikler, depresyon aknelerin nedenidir. Siyah noktalar şeklinde görülse de sivilce ve ciltte kabarık nodüller halinde de görülebilir. Aknelerin sıkılması, yetersiz hijyen ve doğru tedavi edilmemesi sonucu akneler yüzde kalıcı izler bırakabilirler.
Çiller; kırmızı, sarı ya da kahverengi olabilen çiller genellikle açık renkli kişilerde görülür. Yüz, sırt ve el üzerinde daha fazladır. Cilde, göze ve saça rengini veren özel bir pigment olan melanin salgılayan melanosit hücrelerinin belirli bölgelerde yığılması sonucu oluşur.
Doğum lekeleri; yeni doğmuş bir bebeğin cildinde ortaya çıkabildiği gibi, doğumdan kısa bir süre sonra da görülebilir. Maalesef bu lekelerin bir kısmı kalıcı olabilir. Damarsal nedenlere bağlı olabildiği gibi cilt pigment hücrelerinin bir yerde aşırı birikmesi sonucu da olabilir.
Güneş lekeleri; en fazla vücudun güneşe maruz kalan yerlerinde ortaya çıkar. Güneşle beraber daha da koyulaşabilir.
Cilt kanseri; önemsenmeyen bazı cilt lekeri, cilt kanserinin belirtisi olabilir.
Hangi lekeler cilt kanserinin habercisi olabilir?
- Kenarları ciltten kabarık, düzensiz, pürtüklü, üzerinde kıllanma olan lekeler,
- Hızla büyüyen lekeler,
- Kanama ve kaşıntı yapan lekeler,
- Vücuttaki bazı benlerin yüzeylerinde oluşan değişiklikler,
- Alacalı görünümlü benler,
- Çapı 6 mm.'den büyük olan benler.
Bunun dışında döküntülü hastalıklar sonrası oluşan lezyonlar, egzama, sedef, vitiligo gibi cilt hastalıkları da cilt lekelenmelerine neden olur.
Cilt lekeleri tedaviyle geçer mi?
Cilt lekelerine karşı uygulanacak tedavi ciltte oluşan lekenin nedenine göre farklılıklar gösterir. Örneğin akne tedavisinin protokolü ile güneş lekesinin tedavi protokolü farklıdır. Kimyasal peeling, sıvı nitrojenin kullanıldığı kriyoterapi, ucunda çok sayıda ince iğnelerin bulunduğu dermapen uygulaması ve lazer tedavisi cilt lekelerine karşı uygulanan tedavi modelleridir.
Bunlardan mezoterapi ve prp uygulaması son yıllarda ön plana geçmektedir.
Mezoterapi ve PRP; bu yöntemle lekeye yönelik aminoasitler, antioksidanlar ve vitaminler ince bir iğne aracılığıyla direk olarak ciltte lekeli bölgeye uygulanır ve buradaki hücrelerin yenilenmesi sağlanır. Bu yöntemle C vitamini, traneksamik asit, multivitamin kokteyleri gibi leke giderici ürünler cildin hasar görmüş lekeli kısmına az ve sık dozlarda seanslar halinde enjekte edilir. Mezoterapi ile cildin ihtiyaç duyduğu maddeler cilt içerisine 2-4 mm derinlikte uygulanır. Gerekirse beraberinde topikal kremlerle ve prp uygulamaları ile desteklenir. Kişiden alınan kanın özel bir tüpte santirfüj edilmesiyle ayrıştırılan trombositten zengin plazmanın cilde verilmesiyle uygulanan PRP, ciltte hücre yenilenmesine yol açacağı gibi, ciltteki lekelere karşıda başarılı şekilde uygulanmaktadır.
Cilt lekelerine karşı nasıl korunuruz?
-Koruyucu kullanmadan uzun süre kesinlikle güneş ışınlarına maruz kalmayın. Unutmayın ki, ciltte oluşan lekelerin en önemli nedeni güneş ışınlarıdır. Cilt tipinize uygun güneş koruyucularını güneşin olduğu yılın her mevsiminde kullanın. Bu kremlerin en az 30 faktörlü olmasına dikkat edin.
-Solaryumdan uzak durun.
-Kullandığınız makyaj malzemelerinin kalitesine dikkat edin. Güvenilir olmayan kozmetik ürünleri kullanmayın. Yüzünüzdeki makyajla uyumayın. Parfüm, deodorant, alkol içeren kozmetikleri yüzünüze uygulamayın. Nem için içeriğinde koenzim Q10 içeren kremleri tercih edin.
-Hamilelikte güneşten sakının.
-Kullandığınız ilaçların yan etkilerine dikkat edin. Özellikle bazı antibiyotikler ciltte lekelenmelere neden olur.
-Cildinizi nemli ve temiz tutun. Bol su için. Özellikle yaz aylarında sıvı tüketiminizi sadece su ile karşılayın. Ortalama günde on bardak su için.
-Beslenme programınızda antioksidanlara yer verin. E ve C vitamininden zengin besinler tüketin. Yeşil sebze, kivi, çilek, ananas, balık, badem gibi besinleri sofranızdan eksik etmeyin. Yaz mevsiminde likopen içeriği ile cilde canlılık veren domatesi bol tüketin. Yeşil çay ve bitter çikolatanın da antioksidan içerdiğini unutmayın.
-Sigaradan uzak durun. Cilt lekeleri sigara içenlerde daha fazla görülmektedir.
Sağlıkla kalın.
