Çin Seddi'nin yaşayan canlı derisi: Bu kadar yıl nasıl ayakta kaldı?
İmparatorluklarını dış dünyadan korumak için inşa edilen Çin Seddi, M.Ö.221'den itibaren güncelliğini koruyarak günümüze kadar gelen bir yapıdır. Peki bu yapının doğal çürümeye karşı bir bağışıklığı var mı, erozyon gibi doğal afetlerden kendisini nasıl koruyor? İşte, Çin Seddi'nin bu kadar yıl nasıl ayakta kaldığına dair detaylar...
Çin'in kuzey sınırı boyunca uzanan ve yaklaşık 21 bin kilometre uzunluğunda olan savunma hattı, 2200 yıldan fazla bir süredir varlığını sürdürüyor. Uzaydan görülüyor olması bir efsane olsa da Dünya üzerindeki en etkileyici yapılardan birisi olan bu anıtsal miras bile erozyon gibi doğal afetlerle karşı karşıyadır. İşte, araştırmalara göre Çin Seddi’nin yapısına ve nasıl korunduğuna dair açıklamalar…
ÇİN SEDDİ NEYDEN YAPILDI?
Çin Seddi'nin en bilinen bölümleri taştan yapıldı ancak geniş kısımlarında kireç, kum ve kil gibi organik malzemelerin kullanıldığı döşeme toprak adlı sıkıştırılmış bir toprak kullanıldı. Bu kısımlar, yosun ve likenlerden oluşan bir biyokabuk tabakası ile kaplıdır.
BİYOKABUK NEDİR?
Biyokabuk veya biyolojik toprak kabuğu; toprak yüzeyinde ince, yapışkan bir tabaka oluşturan siyanobakteriler, likenler, yosunlar gibi canlı organizmaların karışımıdır. Bu tabakaya ''yaşayan deri'' de denilir ve Çin Seddi'ni koruduğu düşünülür.
BİYOKABUK NE İŞE YARIYOR?
Biyokabuk, Çin Seddi'ni çevreleyerek; rüzgar, yağmur ve diğer çevresel etmenlere karşı koruyucu bir tabaka oluşturuyor. Ayrıca, yapıya zarar veren erozyon etkilerini de azaltarak dayanıklılığı ve bütünlüğü koruyor.
BU TABAKA NASIL KEŞFEDİLDİ?
Çin Seddi'nin sağlamlığını ve bütünlüğünü test eden araştırmacılar, inşa edilen sekiz farklı bölümden örnekler toplarken bu tabakayı keşfetti.
DUVAR EROZYONA KARŞI DAYANIKSIZ MI?
Bilim Gelişmeleri dergisinde yayımlanan bir çalışmaya göre, bu tip döşeme toprak yapıların; rüzgar erozyonu, yağış aşındırması, tuzlanma ve donma-çözülme döngüleri gibi etkenlere karşı oldukça savunmasız olduğu belirtiliyor.
Ancak diğer araştırmalara göre, bu toprağın dışında oluşan biyokabuk yapısı, erozyonu önlemeye yardımcı olabiliyor. Yani, tabakanın içerisindeki siyanobakteriler ve yosun ile liken sıkıca birbirine bağlanarak yapıyı güçlendiriyor. Ayrıca, bu çimento işlevi gören maddeler güçlü bir mekanik dayanıklılıkla dış erozyona karşı korumayı sağlıyor.
BİYOKABUK ÇOĞALTILARAK KORUMA ARTIRILABİLİR Mİ?
Biyokabukların bileşimi, iklim koşullarına bağlı olarak farklılık gösterebilir. Kurak iklimlerde siyanobakteriyel biyokabuklar hakimken yosun biyokabukları yarı kurak iklimlerde gelişir.
Yani, biyokabukların koruyucu işlevleri Çin Seddi’nin her yerinde aynı işlemiyor. Bu sebeple yapıyı güçlendirmek adına tüm kısımlarına eklenmek istendiğinde miras alanının estetik değerini etkileyebilir. Orijinalliği bozulmasın istendiğinden bu durum, şu anda başvurulmayan bir yöntemdir.
Kaynak: Science Advances, All That’s Interesting, Live Science, ZME Science.
