Covid'e yakalanan kanser hastalarının mücadelesini Pirus zaferine benzetti
İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesi Onkoloji Enstütüsü'nden Doç. Dr. Didem Taştekin, Covid-19 pandemisinde kanser hastalarının tedavi sürecini Pirus zaferine benzetti. Taştekin, "Kanser hastaları için Covid-19'dan hayatta kalmak ancak daha sonra tedavi edilmemiş bir kansere yenik düşmek Pirus zaferi olacaktır. Sorun şu ki; Covid'den hayatta kalalım derken kanser tedavisinde gevşeklik göstermemek gerekiyor. Yoksa hastayı Covid'den kurtarıp kanserden kaybedebiliriz" dedi
İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesi Onkoloji Enstütüsü'nden Doç. Dr. Didem Taştekin, "Covid'den hayatta kalalım derken kanser tedavisinde gevşeklik göstermemek gerekiyor; yoksa hastayı Covid'den kurtarıp kanserden kaybedebiliriz" dedi.
Covid-19 pandemisinde kanser hastalarının tedavi sürecini Pirus zaferine benzettiğini aktaran Taştekin, "Pirus; antik çağda yaşamış M.Ö. 318-272 arasında yaşamış Epir kralıdır. Deyim olarak kullanılan Pirus, zaferi ve seferlerle tanınır. Güney İtalya'da bulunan Yunan şehri Tarenteum'un Roma tehdidi nedeniyle kendinden yardım istemesi sonucunda, Pirus savaşları başladı. İki muharebede Romalıları mağlup etmiş olsa da büyük kayıplar verdi. Pirus zaferi terimi bu olaylar sonucunda ortaya çıktı. Bu terim, kazanılan zaferin verilen kayıplardan sonra anlamsız hale gelmesini ifade eder. Pirus zaferi ve kanserin ilişkisine gelince; 2018'de kanserden 1 yıl içinde 9.6 milyon kişi öldü ve her yıl yeni tanı sayısı 18 milyon olarak kaydedildi. Covid-19'un diğer mevsimsel gripler gibi olmadığını çok acı bir tabloyla tüm dünyada gördük ve onkoloji hastalarını ciddi şekilde etkilediğini de. Hastalığa yakalanmanın dışında bu hastalara verilen sağlık hizmetleri de sekteye uğradı.
Biz onkologlar viral, bakteriyal ve mantar enfeksiyonlarını çok iyi biliyoruz ve bunlar her zaman için kanser tedavisinin bir parçası olmuştur. Bunlar gibi Covid-19 da bir viral enfeksiyondur ve kanser hastalarında ciddi ölüm artışına sebep olmuştur.
Covid-19 tanısı kanserli hastalarda en sık yorgunluk, ateş, kuru, öksürük, iştahsızlık, kas ağrıları, nefes darlığı ve koku alamama gibi belirti verir. Bu belirtilerin çoğu aynı zamanda kemoterapiye bağlı yan etkilerde de görülür ve bu da şikayetlerde ayırıcı tanıyı zorunlu hale getirir.
Covid-19'dan bugün itibariyle ölüm yaklaşık 3.8 milyon kişi. Peki Covid-19'a yakalanan kanser hastalarında ölüm oranı nedir? Kanserli hastalarda ölüm oranında yüzde 25-30 artış oluğu belirtildi. Yapılan bazı çalışmalarda ise Covid'den ölen hastaların beşte 1'inin kanser hastası olduğu tespit edildi. Peki bu artışın sebebi neydi? En önemli sebep kanser hastalarının çoğunluğunun ileri yaşta olması, ek hastalıkları (Diyabet, hipertansiyon, obezite) ve kemoterapiye bağlı bağışıklık sistemi düşüklüğü" dedi.
"KANSER TEDAVİLERİNİN PANDEMİDEN DOLAYI DURDURULMASI RİSKİ ARTIRIYOR"
Doç. Dr. Taştekin, "Kanser hastalarında Covid'e bağlı çift dalgalı ölüm olabiliyor" diyerek şunları söyledi: "Bağışıklığı baskılanmış hastanın Covid'e yakalanması nedeniyle ölüm veya Covid-19 nedeniyle tedavilerin geciktirilmesi iptali nedeniyle ikinci dalga olabiliyor. Kanser tedavilerinin pandemiden dolayı durdurulması, geciktirilmesi de bu riski artırıyor. Bazı kurumlarda onkoloji doktorlarının Covid servislerine eleman eksikliğinden dolayı kaydırılması da diğer bir sebep.
Covid-19 nedeniyle yatmak zorunda kalanların çoğu kardiyovasküler hastalıklar veya kanser hastalarıydı. Dünyada yaşam süresi arttıkça, kanser için genel bir risk faktörü haline gelmiştir. Sadece 2018'de 6.6 milyon 70 yaş üstü yeni kanser tanısı alan hasta saysı, azımsanmayacak bir sayı. Covid-19'dan ölümlerin de büyük oranda ileri yaş hastalarda olması işin ciddiyetini gözler önüne seriyor. İleri yaşın yanında, hematolojik kanserler ve akciğer kanseri, obezite, diyabet gibi ek hastalıklar da varsa Covid-19 ilişkili ölümler katmerlenerek artıyor.
Yazının girişinde de belirttiğimz Pirus zaferi, tüm gücü harcama ve ağır kayıplar verme pahasına düşmana karşı kazanılmış galibiyetlere verilen bir adlandırmadır. Kısa vadede bir zafer olarak görülmesine rağmen uzun vadede sizi zayıf bırakacağından sakıncalıdır. Gerçek zafer en az güç kaybederek kazanılan zaferdir. Pirus'un Romaya karşı kazandığı ikinci zaferden sonra söylediği şu söz meseleyi özetler: Romalıları bir kez daha yeneriz ama her şeyimiz biter.
Kanser hastaları için Covid-19'dan hayatta kalmak ancak daha sonra tedavi edilmemiş bir kansere yenik düşmek Pirus zaferi olacaktır. Sorun şu ki; Covid'den hayatta kalalım derken kanser tedavisinde gevşeklik göstermemek gerekiyor. Yoksa hastayı Covid'den kurtarıp kanserden kaybedebiliriz" diye konuştu.
"KEMOTERAPİYE ARA VERMEYİN"
"Kanser hastasıysanız sakın kemoterapiye ara vermeyin" diyen Doç. Dr. Taştekin, şu önerilerde bulundu: "Beslenmenize, uykunuza, temizliğinize ve kişisel bakımınıza daha fazla önem gösterin. Eğer kanserin erken belirtisini fark ettiyseniz en kısa sürede doktorunuza başvurun, erken tanı şansınızı kaçırmayın. Kanser ameliyatlarını, radyoterapiyi ve kemoterapilerinizi aksatmadan devam edin. Bunları yaparken bağışıklığınızı kuvvetlendirecek yüksek doz C vitamini, D vitamini ve ozon tedavisi almayı unutmayın. Uykuya dalmakta zorluk çekiyorsanız bağışıklığınızı artıracak ve sizi uykuya hazır hale getirecek melatonin hormonunu da unutmayın. Anınızı mutlu yaşayarak fazla stres ve panik yapmayın."
