Tayvan'ın ilk kadın lideri göreve başladı

Tayvan'ın ilk kadın lideri Tsai Ing-wen, yapılan yemin töreni ile başkanlık görevine resmen başladı.

Tayvan'da Ocak ayında yapılan seçimlerden zaferle ayrılan Demokratik İlerleyiş Partisi (DPP) Lideri Tsai Ing-wen, başkent Taipei'deki Başkanlık Sarayı'nda yemin ederek görevi eski başkan Ma Ing-jieou'dan devraldı.

Başkanlık Sarayı'nın önünde yaptığı konuşmada "demokrasi ve özgürlüklerin artırılması" vurgusu yapan Tsai, önceliklerinin kötüye giden ekonomiyi düzeltmek, işsizlik, yaşlanan nüfus, gıda güvenliği, hukuk reformu gibi konular olduğuna işaret etti.

"Tayvan'ın bağımsızlığını" savunan DPP lideri Tsai, Pekin yönetimine ise "Tayvan'a saygı duymaları" çağrısında bulundu. Tsai'ın başkanlık konuşmasında Çin-Tayvan (İki Yaka) ilişkileri konusunda provokatif bir dil kullanmadığı dikkati çekerken, Pekin yönetimi ile "işbirliği ve diyalog ortamının sürdürülmesinden yana olduğunu" belirtti.

Pekin yönetiminin "kırmızı çizgisi" olan "1992 Mutabakatı" ifadesini kullanmaktan çekinen Tsai, "1992'de Hong Kong'da taraflar arasında (Tayvan ve Ana Kıta Çin) yapılan görüşmeye saygı duyuyorum." diye konuştu. Pekin yönetimi, söz konusu görüşmeyi "Tarafların tek Çin politikasının benimsendiği yönünde mutabık kalındığı" şeklinde yorumluyor. Tsai Ing-wen'ın partisi DPP ise söz konusu görüşmenin yapıldığını kabul ediyor ancak bir mutabakata varılıp varılmadığı yönünde bir yorum yapmıyor.

Pekin yönetimi, DPP'nin seçim zaferinin ardından Tayvan'ın bağımsızlığına kesinlikle karşı olduklarını ve "tek Çin" ilkesinde olağan durumun değişmeyeceğinin altını çizmişti. Pekin'in "Gerekirse askeri güç kullanmaktan çekinmeyiz" açıklamasına karşılık Tsai, "Seçim sonuçlarına saygılı olunması" çağrısında bulunmuştu.

Çin'in Fucien eyaleti civarında halen Tayvan'a yönlendirilmiş yüzlerce füze hazır bekletiliyor. Çin, Tayvan Boğazı'na yakın noktalarda sıklıkla askeri tatbikat düzenliyor.

BAŞKANLIK TÖRENİ FESTİVAL HAVASINDA GEÇTİ

Diğer yandan Tayvan'da yeni dönem liderin göreve başlaması şerefine yapılan kutlama töreni, renkli görüntülere sahne oldu. Adeta şölen havasında geçen törende yerel sanatçılar konser verirken, dansçılar yöresel kıyafetlerle izleyenlere görsel ziyafet sundu.

59 Ülkeden 700 dolayında davetlinin de aralarında bulunduğu binlerce kişi, kutlamalara katılırken, Tayvan ile diplomatik ilişkileri olan 22 ülkeden temsilciler de töreni izledi.

Çin ana kesiminde 1949'da Mao Zıdong liderliğindeki Çin Komünist Partisi (ÇKP) ve Çiang Kay-şek liderliğindeki KMT taraftarları arasındaki iç savaşta, Çiang ve destekçileri adaya kaçmış ve milliyetçi Çin olarak da bilinen Tayvan'ı kurmuştu ancak Çin'in ana kesimi Tayvan'ın bağımsızlığını kabul etmemiş ve adanın kendi topraklarına dahil olduğunu savunmuştu.

23 milyon nüfusa sahip adada 2008'den bu yana iktidarda olan milliyetçi Kuomin Tang (KMT), Pekin ile yakınlaşarak Tayvan ekonomisini bu ülkeye bağımlı hale getirdiği gerekçesiyle eleştiriliyordu.

Tsai Ing-wen, 16 Ocak'ta yapılan genel seçimde oyların yüzde 56'sını alarak başkan seçilmiş, partisi DPP ise Tayvan Parlamentosu'nda tek başına iktidar olacak sandalye sayısına ulaşmıştı. Tayvan'da KMT lideri Ma Ing-jeou, 2008 yılından bu yana başkanlık görevini yürütüyordu. Bölgedeki anayasa gereği dört yılda bir yıl yapılan genel seçimlerde bir lider en fazla iki dönem başkanlık yapabiliyor.

Çin Devlet Başkanı Şi Cinping ile Tayvan lideri Ma Ying-jeou'nun 7 Kasım 2015'te Singapur'daki görüşmesi, 66 yıl sonra bu düzeydeki ilk temas olarak tarihe geçmişti.

Tayvan, dış ticaretinin yüzde 40'ını Çin ile gerçekleştiriyor. Taraflar arasındaki yıllık ticarette Tayvan, geçen yıl 25 milyar dolar ticaret fazlası vermişti. Çin-Tayvan arasında yılda 8 milyon turist seyahat ediyor, 40 bin öğrenci değişimi yapılıyor.

Tayvan'ı kendi toprağı olarak gören Çin, adayı uluslararası toplumda yalnızca kendisinin temsil edebileceğini iddia ediyor.

AA