Fransa’da 6 ay sonra yapılacak cumhurbaşkanlığı seçimlerinde merkez sağ Cumhuriyetçiler partisinin adayının belirlenmesi amacıyla düzenlenen ön seçimin ilk turunda sürpriz sonuçlar ortaya çıktı.

Anketlerde üçüncü sırada görülen eski Başbakan François Fillon, büyük sürpriz yaparak oyların yüzde 44.1ini alarak birinci olurken, seçimlerin favorisi eski Başbakan Alain Juppe yüzde 28.6 ile beklenenin altında oy alarak ikinci sırada kaldı.

Eski Cumhurbaşkanı Nikolas Sarkozy ise, hayal kırıklığı yaşayarak yüzde 20.6 oyla üçüncü olabildi. Bu sonuçlara göre, adayların hiçbirinin yüzde 50lik oy oranını geçememesi nedeniyle yapılacak olan ve iki adayın yarışacağı ikinci tur seçime kalamayan Sarkozy, Cumhurbaşkanlığı hayallerine veda etti.

Fransa genelinde 10 binden fazla seçim bürosunda düzenlenen ön seçimlere katılımın beklenenin üzerinde olduğu görülürken, resmi olmayan sonuçlara göre, oy veren seçmen sayısı 4 milyonu geçti.

Cumhuriyetçiler partisinin seçmen kartı olan ve iki avro katılım ücreti ödeyen herkesin oy verebildiği ön seçimlerinde yapılan kamuoyu araştırmalarına göre, oy kullananlardan yüzde 15i sol görüşlü yüzde 8ise aşırı sağcı seçmen.

Seçimin ardından açıklama yapan Sarkozy yenilgiyi kabul ederek 2. turda Fillonu destekleyeceğini söyledi.

Sonuçların açıklanmasıyla birlikte, kaybeden adayların 2. turda kimi destekleyecekleri en çok merak edilen konuların başında geliyor. Şimdiye kadar yapılan destek açıklamalarına göre, Sarkozy ve 5. sırada yer bulan Bruno Le Maire Fillonu destekleyecek. 4. sıradaki Nathalie Kosciusko-Morizet​ (NKM) ise seçmenlerine Juppeye oy vermeleri çağrısı yaptı.

Fillon ve Juppe arasında gerçekleşecek 2. tur adaylık ön seçimi 27 Kasımda yapılacak.

ANKETLER YANILDI

ABD seçimlerinde kamuoyu araştırma şirketlerinin düştüğü yanılgı gündeme gelmiş ve seçimlerden sonra üzerinde en çok durulan konulardan biri olmuştu. Fransa sağının aday adayı belirleme seçimlerinde de benzer bir tablo ortaya çıktı.

Aylardır yayınlanan anket sonuçları Juppe’yi açık ara önde gösterirken, ikincilik koltuğunu Sarkozy’ye, birinci gelen Fillon’u ise üçüncülüğe sabitliyordu. Tüm yorum ve beklentiler bu yönde iken, sadece seçim arefesinde yapılan bir kamuoyu araştırması Fillon’un oylarını artırdığı sonucunu paylaştı.

Anketlere göre hayli farklı bir sonucun çıkmasıyla ilgili yapılan değerlendirmeler, seçimlere solun ve dini kuruluşların müdahalesi olduğu yönünde iddialara neden oldu. Sarkozy’nin ezeli rakibi sol seçmenin, eski Cumhurbaşkanı’nın 2. tura kalışını engellemek için sandığa hücum ettiği ve 3. sıradaki Fillon’a oy vererek Sarkozy’yi oyun dışına ittiği öne sürüldü.

Bir diğer dikkati çeken iddia ise, eşcinsel evliliği yasasına karşı çıkan Katolik dernek ve kurumların ön seçime müdahalesi. Eşcinsel evliliği tasarısı yasalaşırken Fillon, kanunun "eşcinsel çiftlerin evlat edinebilmeleri maddesine" karşı olduğunu açıkladı. Bu tutumu seçim kampanyalarında da tekrarlayan Fillon’a, Fransa’da oldukça güçlü olan Katolik dernek ve kuruluşların desteğini getirdiği belirtiliyor.

FILLON VE JUPPE'NİN POLİTİKALARI

Sarkozy’nin Cumhurbaşkanı olduğu bir önceki dönemde başbakanlık koltuğunu emanet ettiği Fillon Rusya, İran ve Esed ile diyaloğun artırılması taraftarı iken, Juppe Esedle masaya oturulamayacağını, Rusya ve İran ile de mesafeli olunması gerektiğini savunuyor.

1993 yılından bu yana Fransa’da bir çok kez çeşitli bakanlıklarda görev üstlenen Fillon’un sözcüsü ise Türk kamuoyunun yakından tanıdığı bir isim. Fransa’da yasalaşan 1915 olaylarına dair iddiaların ve yasa tasarılarının en fanatik savunucusu, Marsilya milletvekili Nathalie Boyer, Fillon’un kampanya sözcüsü.

Fillon ve Juppe, Türkiyenin Avrupa Birliği (AB) üyeliğine karşı. Her iki lider de şimdiye kadar bir çok kere “Türkiye’nin AB’de yerinin olmadığını” açıklayan konuşmalar yaptı. Fillon, Türkiye’nin üyeliği konusunda daha sert bir çizgi izlerken, Juppe, daha ihtiyatlı ve sert olmayan bir tutum sergiliyor.

Fransa’da yükselen aşırı sağ söylemler, cumhurbaşkanlığı seçimleri kampanyalarını derinden etkiliyor. Yabancılar ve müslümanlara yönelik saldırı ve islamofobik söylemlerden her iki liderin de etkilendiği görülüyor. Fillon "Fransanın dinlerle değil İslam dini ile bir sorununun olduğunu" açıklarken, Juppe, Müslümanlara karşı daha sıcak mesajlar veriyor. İki ay önce “İslam Totalitarizmini Yenmek” adıyla bir kitap yayımlayan Fillon, burada Fransa’da yaşayan 5 milyondan fazla Müslümanı hedef alan açıklamalarda bulunmuştu.

AB ile ilgili iki liderin de yaklaşımı farklı. Fillon, ABde bir Avro Bölgesi Yönetimi kurulması taraftarı, Juppe ise bürokrasinin azaltılması için reform yapılması ve AB savunma gücünün kurulmasından yana. İki lider de daha güçlü bir AB ve AB’de daha çok söz sahibi bir Fransa için mücadele mesajları veriyor.

Seçim kampanyası boyunca tüm adayların üzerinde durdukları 3 önemli konu, eğitim, istihdam ve ekonomik reformlar olarak kayda geçti. Fransa’nın son yıllarda içinde bulunduğu ekonomik durgunluk ve bunalım, genç işsizliği, yatırımların durması gibi konular Fillon ve Juppe’nin de konuşmalarında birincil yer edinen konulardı.

Fransa sağının Elysee Sarayı’na çıkacak adayını belirlemek amacıyla tarihinde ilk defa düzenlediği ön seçimlerin ilk turu büyük sürprizlerle sona erdi. “6 ay sonra Le Pen’in rakibinin belirleneceği ön seçimler” olarak da görülen oylamaların 2. turu 27 Kasım’da yapılacak. 

Fransa'da gelecek yıl yapılacak cumhurbaşkanı seçiminde merkez sağdaki Cumhuriyetçiler Partisinin adayının belirlendiği ön seçimin ilk turunda sandıklarda geçersiz sayılan oyların bir kısmının Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'a verildiği ortaya çıktı.

Sosyal paylaşım siteleri Facebook ve Twitter üzerinden paylaşılan mesajlarda Erdoğan'ın fotoğrafları ve isminin yer aldığı geçersiz oy pusulaları yer aldı.

Ön seçimlerde hiçbir adayı desteklemeyen seçmenler oy pusulalarına "Erdoğan'a oy veriyorum" yazarak tepkilerini dile getirdi. Sosyal medyadaki birçok kullanıcı ise "Cumhurbaşkanlığını yapabilecek tek kişi Erdoğan, diğer adaylar yetersiz.", "Ön seçimlerde herhangi bir adayı seçme zorunluluğumuz yok. Herkesi Erdoğan'a oy vermeye davet ediyorum." gibi mesajlar yayımladı.

Cumhuriyetçilerin 20 Kasım'da düzenlenen ön seçiminde ilk turu eski başbakan François Fillon yüzde 44,1 ile birinci, eski başbakan Alain Juppe ise yüzde 28,6 ile ikinci sırada tamamlamıştı. İlk turda eski Cumhurbaşkanı Nicolas Sarkozy ise yüzde 20,7 oyla üçüncü sırayı alarak saf dışı kalmıştı. Ön seçimin ikinci turu yarın yapılacak.

Fransa'da iki turlu cumhurbaşkanlığı seçimi 23 Nisan - 7 Mayıs 2017'de gerçekleştirilecek.