"Edirne kırmızısı" için önemli bir bilimsel adım daha

Edirne kırmızısı üretiminde kullanılan “rubia tinctorum” bitkisinin yetiştirilmesi ve çoğaltılması çalışmalarına başlandı.

Uluslararası literatürde Fransızca ismi “Rouge d’Andrinople” olarak anılan 'Edirne kırmızısı’nı kent kimliğine kazandırmak adına bilimsel, kültürel, sanatsal ve birçok alanda çalışmalar başlatan ve bu doğrultuda “Edirne Kırmızısı Stratejik Planı” oluşturan Trakya Üniversitesi, stratejik planın bir parçası olan “BilimselAkademik” çalışmaların ikincisi için harekete geçti. 20 Ekim Salı günü düzenlenen “1. Uluslararası Edirne Kırmızısı eSempozyumu”nun ardından çalışmalarına ara vermeden devam eden Trakya Üniversitesi, Edirne kırmızısı üretiminde kullanılan bir kök boya bitkisi olan rubia tinctorum’un Edirne topraklarında yetiştirilerek bahar döneminde çoğaltılması için girişimlerine başladı. Trakya Üniversitesi, 1995 yılında ANG Vakfı tarafından Ali Nihat Gökyiğit'in eşi Nezahat Gökyiğit adına İstanbul’da kurulan Nezahat Gökyiğit Botanik Bahçesi (NGBB) yetkilileriyle irtibata geçerek, bitkinin üniversite bünyesine kazandırılmasını sağladı. Üniversite adına çalışmaları yürüten Orkun Akman tarafından alınan rubia tinctorum bitkisinin kökleri Trakya Üniversitesi’ne ait seralara ekildi.

“Nihai hedefimiz bitkinin Edirne ekonomisine de katkı sunması”

Konuyla ilgili açıklamalarda bulunan Trakya Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Erhan Tabakoğlu, Edirne kırmızısını doğduğu topraklarda yeniden eski parlak günlerine döndürmeyi hedeflediklerini belirterek, “Üniversitemiz tarafından hazırlanan stratejik plan dahilinde bilimsel ve akademik çalışmalarımızdan bir yenisini daha hayata geçirmenin heyecanını yaşıyoruz. Edirne ve civarında yetiştiği bilinen kök boya bitkisinin uygun koşullarda incelenmesi ve çoğaltılması adına Nezahat Gökyiğit Botanik Bahçesi ile güzel bir iş birliğine imza attık. İleriki dönemde bitkinin daha geniş bir araziye yayılması için akademisyenlerimiz ve araştırmacılarla birlikte, Edirne ve çevresinde saha taraması yapacağız. Nihai hedefimiz, Edirne iklimine uygun koşullarda yetiştiği bilinen bu bitkinin tekstil üretiminde kullanılarak Edirne ekonomisine eskiden olduğu gibi katkı sunması. Biz bugün Edirne kırmızısı için önemli bir adım daha attık. Bu adımın ardından şehrimizin diğer dinamiklerinin de harekete geçmesi gerekiyor. Özellikle tekstil firmaları ve kentteki ilgili meslek kuruluşlarının olayın ticari boyutuna eğilmesi gerekiyor. Yapılacak güzel iş birlikleri sayesinde rengi sadece bilimsel, kültürel ve sanatsal olarak değil, işin ticari boyutunu da düşünerek kent ekonomisine kazandırmalıyız. Trakya Üniversitesi olarak başlattığımız bu stratejik çalışmalar farklı alanlarda artarak devam edecek. Edirne kırmızısını eski ihtişamlı günlerine kavuşturmak için var gücümüzle çalışmaya devam edeceğiz” dedi.

Edirne ve civarında yetiştiği bilinen ve köklerinden alizarin ve parparin adlı boyar maddelerin elde edildiği rubia tinctorum bitkisini bünyesindeki seralarda yetiştirmeye başlayan Trakya Üniversitesi, bir yandan da proje çalışmalarıyla bitkinin bölge şartlarındaki tarımsal potansiyelini ortaya koymayı amaçlıyor. Trakya Üniversitesi Havsa Meslek Yüksek Okulu Müdürü Prof. Dr. Mustafa Tan tarafından planlanan proje ile rubia tinctorum bitkisinin Edirne şartlarında 3 yıllık bir süre ile büyümegelişme, verim ve köklerindeki boya miktarının belirlenmesi amaçlanıyor. Kök boya bitkisinin tohumlarındaki çimlenme oranının düşük ve bitkinin hasat olgunluğuna gelme süresinin uzun olmasının en başta gelen tarımsal üretim zorlukları olduğunu belirten Prof. Dr. Tan, bu nedenle çimlendirmeyi hızlandırmak ve hasat süresini kısaltmak için çalışmaya başladıklarını ifade etti.

Gösteri bahçesi ve gen bahçesi

Bahar dönemiyle birlikte bitkinin arazi şartlarında çoğaltılması planlanırken, farklı genotiplerin yer aldığı bu bahçede bitkilerden tohum ve kök üretimi yapılması hedefleniyor. Trakya Üniversitesi’ne ait seralarda bakım ve yetiştirme işlemleri süren bitki ile ilgili projelere de başlayan Trakya Üniversitesi yönetimi, ileriye dönük olarak bitkinin ekildiği bir gösteri bahçesi de oluşturmayı planlıyor.