14. Eğitimde Edebiyat Semineri

İyi bir öğretmene rastlamak, hayatın mucizelerindendir!

Günışığı Kitaplığı’nın öğretmenler, kütüphaneciler ve akademisyenler için düzenlediği 14. Eğitimde Edebiyat Semineri, 10 Nisan’da çevrimiçi gerçekleşti. Semineri gün boyunca71 ilden 1500’e yakın katılımcıizledi. Edebiyat yayıncılığında 25. yılını kutlayan yayınevinin okuma kültürümüzü geliştirmeyi amaçlayan geleneksel organizasyonunda, uzaktan eğitim koşullarında da öğrencileri edebiyatla yakınlaştırmanın yaratıcı yolları paylaşıldı.

Bu yıl14. kez düzenlenen Eğitimde Edebiyat Semineri’nin kapanışında konuşan usta romancı Buket Uzuner, “Hayatta tek mucize, iyi bir öğretmene rastlamaktır,” sözleriyle eğitimcilere seslendi. “Çocuklara, insanın kendi şansını yaratması için çok emek vermesi gerektiğini öğretmenlerimiz sayesinde öğretebiliriz. İyi anne baba olmak çocuklara sadece gıda vermek değilse, iyi öğretmen olmak da sadece müfredata uygun ilerlemek değildir,” diyen usta yazar, “Okuru olmayan yazar olamaz. Okurları oluşturan da iyi öğretmenlerdir. Eğer Köy Enstitüleri iyi öğretmenler yetiştirmeseydi, edebiyatımız bu kadar verimli olamazdı,” yorumunu yaptı.

Öğretmenler çok şeyi değiştirebilir, kitap okumayı sevdirebilir

Seminerin açılış konuşmasını, ülkemizin önde gelen eğitim uzmanlarından, MEF Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Mustafa Özcanyaptı. “Yeni normalde aileler okumalı, okumuyorsa hemen bugün başlamalı,” diyen Özcan, kitap okuma sevgisi diye bir gen olmadığına dikkati çekti ve, “Biz bunu büyürken; evde, okulda, toplumda, bir şekilde öğreniriz,” dedi. Deneyimli akademisyen, “Köy Enstitüleri’nde her öğretmenin her yıl 24 kitap okuması istenirdi. Öğretmenler çok şeyi değiştirebilir, kitap okumayı sevdirebilir,” diyerek meslektaşlarını selamladı.

Günümüz şiirinin en sevilen isimlerinden, şairGonca Özmen, “şiir bilinci” ekseninde yaptığı konuşmasında, insanın dilin içinde boyut kazandığını, dilin bireysel bir etkinlik ve beceri olduğunun altını çizdi. Eğitimci kimliğinin de deneyimiyle konuşan Özmen, “Şiir bizim özgürlüğümüz, direnişimiz, başkaldırışımızdır. İstediğimiz duyguyu daha iyi anlatmakta, elimizden tutan yakınımızdır. Öğrencilerimizin şiirle arasına koyduğu mesafeyi, şiirin bizim yakın arkadaşımız olduğunu hissettirerek azaltabiliriz,” dedi.

Milyonlarca çocuğa matematik ve coğrafyayı sevdiren Kraliçeyi Kurtarmak ve Haritada Kaybolmak kitaplarının yazarı, Kanadalı akademisyen, yazar Vladimir Tumanov, eğitimcinin göreviyle iyi hikâyelerin etkisinin çok benzeştiğine dikkati çekti. İkisinin de sorulara kesin yanıtlar vermek yerine, hayat ve dünya hakkında derinleşen sorulara yöneltmesigerektiğini belirtti. Sevilen yazar, “Yetişkinler tarafından kontrol edilen bir dünyada, genellikle kendilerini güçsüz ve çaresiz hisseden çocuklara, güçlü ve engelleri aşabilecek yetkinlikte olduklarını hissettirmeliyiz,” önerisinde bulundu.

Önemli olan, genç okurun kitapla iyi bir iletişim kurmasını sağlamak

Çağdaş edebiyatımızın iki ödüllü öykücüsü Murat Yalçın ve Berna Durmaz’ı, editörleri Müren Beykan’la buluşturan “Edebiyatla Köprüler Kurmak” söyleşisinde, çocuklukta edebiyat sevgisi yaratan etkenler paylaşıldı. İki yazarın da ilk romanlarıyla katıldıkları Köprü Kitaplar deneyimlerini aktardığı söyleşiyi, “Çocuklara yazmak, çok ciddi bir yazma deneyimidir, hafife alınacak yanı yoktur. Anadilin ustalığı yetmez; imgeler, düşünceler, felsefe, kurgunun katmanlılığı da çok önemlidir,” diyen usta editör Müren Beykanyönlendirdi. Koleksiyona davet edildiğinde, önceki on kitabına rağmen, hiç yazmadığı bu alanda farklı bir sorumluluk hissettiğini söyleyen YKY editörü, yazar Murat Yalçın, “Önemli olan, genç okurun kitapla iyi bir iletişim kurmasını sağlamak, sayfaları çevirtecek bir dil yakalamaktı,” ifadesini kullandı. Eğitimci, yazar Berna Durmaz ise, Köprü Kitaplar’la buluşmasını, doğru bir zamanlama olarak nitelerken, “Kitabı yazdıktan sonra fark ettim ki, önceki öykülerimde şehirdeki zorlukların sadece yetişkinler üzerindeki etkilerini anlatmış, çocukları ve gençleri düşünmemiştim. Oysa asıl anlatılması gereken onlardı, çözüm onlarda,” dedi.

Çocuk edebiyatı okumak yetişkinler için de önemlidir

Çocuk ve gençlik edebiyatımıza özgün bir koleksiyon kazandıran İrem Uşar, çocukların gerçeklik algısında edebiyatın payını aydınlatan konuşmasında etkileyici vurgular yaptı. “Çocuğun zihninde her şey mümkündür, sınırlar yoktur. Gerçekliği, bu özgürlükle yeniden kurgulayabilir. Hayal gücü, kurmaca ve fantazya onun zihninin doğasıdır. Gizemli yaratıklar etrafta dolanabilir, ışık dans edebilir, müzik konuşabilir. Şafak sökerken ya da alacakaranlık çökerken olağanüstü şeyler gerçekleşebilir,” diyen Uşar, çocuk edebiyatı okumanın yetişkinler için de önemini hatırlattı.

Bir kitabı okumak bir şey,derinlemesine incelemek çok şeydir

Sanatçı, eğitmen, danışman Müjgan Özçay, içeriğini hazırladığı Günışığı Kitaplığı Yaratıcı Okuma Uygulamaları Veritabanı - gunisigiYOU.com’un etkin kullanımı için ipuçları paylaştı. Engin birikimi ve entelektüel yorumuyla eğitimcilere seslenen Özçay veritabanını,“Bir kitabı okumak bir şey,derinlemesine incelemek çok şeydir! GunisigiYOU.com sitesi işte bu ‘çok şeye’ götüren bir yol olarak yaratıldı. Çocukların, gençlerin haz alacakları, sınırlarını keşfedecekleri, güçlerini sınayacakları bir yol!” sözleriyle tanımladı.

Seminerin “Yaratıcı Okuma Uygulamaları” bölümünde Burdur, Selçuk ve İstanbul’daki okullardan dört öğretmen, öğrencileriyle bu yıl gerçekleştirdikleri çalışmaları meslektaşlarına sundu. “Uzaktan eğitim” koşullarında öğrencilerinin okudukları kitaplardan yola çıkarak çoğu çevrimiçi gerçekleşen yaratıcı uygulamaları örneklediler.