PUTİN İLE ENERJİ PAZARLIĞI

Konuk devlet ve hükümet başkanları ile ikili görüşmeler yapacak olan Cumhurbaşkanı Sezer, akşam daDolmabahçe Sarayı'nda bir yemek verecek.

Olağanüstü güvenlik

Zirve nedeniyle olağanüstü güvenlik önlemleri alındı. Konuk devlet başkanlarının kullanacağı güzergahlar ile Çırağan ve Dolmabahçe sarayları üzerindeki hava sahası sivil helikopter uçuşlarına kapatıldı.

Sahil Güvenlik Marmara ve Boğazlar Bölge Komutanlığı'nca İstanbul Boğazı'nda güvenlik koridoru oluşturuldu.

Zirve süresince İstanbul Boğazı'nda tehlikeli madde taşıyan gemilerin geçişlerine izin verilmezken, diğer gemilerin kontrollü geçişleri sağlanacak.

Dışişleri Bakanları Toplantısı

Zirve, Dışişleri Bakanları Toplantısı ile başladı. Çırağan Sarayı Mabeyn Salonu'nda saat 09.45'te başlayantoplantıda, dışişleri bakanlarınca zirve öncesi hazırlık çalışmaları gözden geçirilerek sonuçlandıracak ve Zirve Sonuç Bildirisi devlet başkanlarının onayına sunulmaya hazır hale getirilecek.

Toplantıya Dışişleri Bakanı Abdullah Gül, Rusya Federasyonu Dışişleri Bakanı Sergei Lavrov, Sırbistan Dışişleri Bakanı Vuc Jeremic, Yunanistan Dışişleri Bakanı Dora Bakoyanni, Bulgaristan Dışişleri Bakanı İvaylo Kalfin, Slovakya Dışişleri Bakanı Jan Kubis, Romanya Dışişleri Bakanı Adrian Cioroianu, Azerbaycan Dışişleri Bakanı Elmar Memmedyarov, Ukrayna Dışişleri Bakanı Arseniy Yatsenyuk, Ermenistan Dışişleri Bakanı Vartan Oskanyan ve Gürcistan Dışişleri Bakanı Gela Bejuaşvili katıldı.

Gül: "Karadeniz'e ilgi artıyor"

Törenin açılışında konuşan Dışişleri Bakanı Abdullah Gül, uluslararası camianın Karadeniz bölgesine ilgisinin giderek arttığını belirterek, "Artan uluslararası ilgiden yararlanarak KEİ'yi, bölgenin potansiyelini harekete geçirecek etkin bir uluslararası örgüte dönüştürmeye çalıştırmamız gerekmektedir" dedi.

Gül, ulaştırma, enerji, ticaret, örgütlü suçla mücadele, çevre ve iletişim konularını, tüm üyelerin ilgisini çekecek ve işbirliği yapılması halinde somut sonuç alınabilecek alanlar olarak değerlendirdiklerini ifade etti.

Ermenistan: "Bazen sular o kadar derin ki..."

Toplantıda konuşan Ermenistan Dışişleri Bakanı Vartan Oskanyan da, "Karadeniz bizi yüzyıllar boyunca birleştirmiştir ve şimdi yine onun aracılığıyla birbirimizle temas içerisindeyiz. Ve biz bu fırsatı değerlendirmeliyiz. Ama bazen sular o kadar derin ki bazen düşünmeden kıyıda kalmayı tercih ediyoruz" dedi.

"Bu organizasyonun politik potansiyeli tam kullanılamamıştır" görüşünü savunan Oskanyan, organizasyonun etkinliğinin, proje sayıları ve faaliyetlerle değil, hedeflerin büyüklüğü ve gerçekleştirilmeleriyle ölçülmesi gerektiğini ifade etti.

KEİ ZİRVESİ

Türkiye'nin, 1 Mayıs 2007 tarihi itibariyle devraldığı KEİ dönem başkanlığına rastlayan ve "Yeni ufuklara yelken açmak" teması altında düzenlenen 15'inci yıl zirvesinin, KEİ'ye yeni bir yönelim ve canlılık kazandıracağına inanılıyor.

KEİ 15'inci yıl zirvesinde, örgütün 12 asli üyesi ve 13 gözlemci üyesi temsil edilecek.

Zirveye Ermenistan dışındaki tüm ülkelerin devlet başkanları ile dışişleri bakanları düzeyinde katılması, Ermenistan'ın ise dışişleri bakanı düzeyinde temsil edilmesi bekleniyor.

Doruk toplantısına, çeşitli bölgesel ve uluslararası kuruluş temsilcileriyle KEİ'nin sektörel ortakları da iştirak edecek. Bu bağlamda, zirvede AB, BM, AGİT, OECD, Dünya Bankası, Dünya Ticaret Örgütü, BM Avrupa Ekonomik Komisyonu, BM Kalkınma Programı (UNDP), BM Çevre Programı (UNEP), BM Sınai Kalkınma Örgütü (UNIDO), Avrasya Ekonomik Topluluğu, Uluslararası Karayolu Taşımacılığı Birliği ve Uluslararası Karayolu Federasyonu temsilcileri de yer alacak.

Zirveye, AB'den AB Komisyonu Başkan Yardımcısı Günther Verheugen'in katılması öngörülüyor.

Kaynaklar, üye ve gözlemci ülkelerle uluslararası kuruluşların zirveye katılım düzeylerinin, KEİ'nin bölge ülkeleri dünya açısından artan önemini teyit eden bir gösterge olduğunu kaydediyor.

ZİRVE PROGRAMI

KEİ 15'inci yıl zirvesi, bugün Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer başkanlığında Çırağan Sarayı'nda toplanacak.

Zirvenin, sonuç bildirisiyle birlikte, Karadeniz bölgesinin ve KEİ'nin geleceğine yön verecek siyasi direktifin en yüksek düzeyde ifadesi olunması ve örgüt açısından bir kilometre taşı teşkil etmesi bekleniyor.

Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, zirveden önce konuk devlet ya da hükümet başkanları ile dışişleri bakanları onuruna Çırağan Sarayı'nda öğle yemeği verdi.

Burada konuşan Başbakan Erdoğan, "KEİ, örgütsel yapısını tamamlamış ve tüm bölge ülkelerini kapsayan ve kucaklayan tam teşekküllü bir uluslararası örgüt hüviyeti kazanmıştır. Artık bundan sonraki dönemde yapmamız gereken bölgemizin zengin potansiyelini harekete geçirmek konusunda KEİ'nin hak ettiği etkin yapıya kavuşturulmasını sağlamaktır. Bu bağlamda 15'inci Yıl Zirvesi'nin önemli bir fırsat olduğunu düşünüyorum" dedi.

Zirve sona erdikten sonra da Cumhurbaşkanı Sezer, Dolmabahçe Sarayı'nda konuk devlet ya da hükümet başkanları onuruna akşam yemeği verecek.

Akşam yemeği öncesinde Dolmabahçe Sarayı'nın bahçesinde, Karadeniz ülkeleri sanatçılarından oluşan Karadeniz Orkestrası tarafından bölgeye ait özgün müzik enstrümanlarıyla seslendirilecek bir konser düzenlenecek.

Türkiye'nin durumu

Üyeler arasındaki ekonomik işbirliğini artırmayı amaçlayan KEİ'nin kurucularından olan Türkiye, doğalgaz ve petrol zengini Hazar ile Batı pazarları arasında bir enerji koridoru olabilmeyi amaçlıyor.

Türkiye, bu hedefle boru hattı projelerini başlatmış durumda. Bakü-Ceyhan petrol boru hattı geçen yıl açıldı. Kazak ve Rus petrolünü Karadeniz kıyısından Ceyhan'a taşıyacak bir diğer boru hattının inşaası da sürüyor. Nisan 2007'de yapımı başlayan projenin 2009'da hayata geçirilmesi bekleniyor.

Ancak, Türkiye'nin enerji projeleri bir takım mali sorunlar ve Avrupa'ya enerji temininde önemli rol oynayan Rusya'nın rekabetçiliğiyle karşı karşıya.

Zira Rusya, Karadeniz ve Hazar Denizi'ndeki enerji kaynaklarını Bulgaristan, Sırbistan, Makedonya ve Macaristan üzerinden Avrupa Birliği'ne bağlamayı hedefliyor.

AB, doğalgazın yüzde 40'tan fazlasını ithal ediyor ve bunun hemen hemen yarısı Rusya'dan geliyor. Bazı orta ve doğu Avrupa ülkeleri de neredeyse tamamen Rus gazına bağımlı durumda.

KEİ'NİN TARİHÇESİ VE KURUMSAL YAPISI

Karadeniz Ekonomik İşbirliği Örgütü (KEİ), Türkiye'nin girişimleriyle 25 Haziran 1992 tarihinde İstanbul Zirvesi sırasında yayımlanan deklarasyonla kuruldu.

Sadece Karadeniz'e kıyıdaş ülkelerden oluşmayan KEİ, Arnavutluk ve Sırbistan'dan Ukrayna ve Rusya'ya, Gürcistan'dan Ermenistan'a kadar uzanan çok geniş bir coğrafyayı, yani Güneydoğu Avrupa, Balkanlar ve Kafkasya ülkelerini ve 370 milyonluk nüfusu kapsıyor.

Gözlemci ülkeler arasında, Almanya, Avusturya, Fransa, İtalya, Polonya, Çek Cumhuriyeti, Slovakya, Belarus ve Hırvatistan'ın yanı sıra Tunus, Mısır, İsrail ve ABD gibi bölge dışı ülkeler de bulunuyor.

Örgütün kurulduğu 1992 yılında ayrıca, İstanbul Deklarasyonu'na taraf ülkeler, Helsinki Nihai Senedi ve Avrupa Güvenlik ve İşbirliğiTeşkilatı'nın (AGİT) kural ve prensiplerine uyacaklarını taahhüt ettikleri "Boğaziçi Bildirisi"ni yayımladı.

Yalta'da 5 Haziran 1998 tarihinde devlet veya hükümet başkanları tarafından imzalanan KEİ Şartı'nın 1 Mayıs 1999 tarihi itibarıyla yürürlüğe girmesiyle KEİ tam teşekküllü bölgesel bir ekonomik işbirliği örgütü oldu.

Türkiye, kuruluşunda öncü rol oynadığı KEİ'nin Daimi Uluslararası Sekretaryası'na da ev sahipliği yapıyor.

KEİ'nin halen faal durumdaki ticaret ve ekonomik kalkınma, bankacılık ve finans, ulaştırma, enerji, haberleşme, bilim ve teknoloji, çevre, koruma, turizm ve doğal afetler çalışma gruplarında çeşitli projeler görüşülüyor.

Çalışma grupları faaliyetlerine etkinlik ve ivme kazandırılmasını teminen, belirli alanlarda her üye ülke, en çok 2 yıllık dönemler halinde koordinatör ülke görevini üstleniyor.

Örgütün ana hedefinin bölgesel stratejiler geliştirmek olduğuna işaret edilirken, bu stratejiler içinde bölgenin mukayeseli üstünlüklerini belirlemek, yatırım için öncelikli sektörleri ve bölgesel işbirliğinin maliyet ve yararlarını saptamak ve küresel düzeyde bölgenin oynaması gereken ekonomik rolü belirlemek gibi unsurlar yer alıyor.

Stratejiler ve hedefler belirlenmesi alanında önemli bir yol kateden KEİ, 21'inci yüzyılda başarılı olabilmesi için ekonominin hemen hemen tüm sektörlerinde gerçekleştirmesi gereken hususları ana hatlarıyla tespit eden "Gelecek için ekonomik gündem" adlı bir belge kabul ederek,kendine bir vizyon belirledi.

Bu belgenin en önemli adımlarından biri olarak, bir Proje Geliştirme Fonu oluşturuldu, fonun yasal temelleri hazırlandı ve KEİ'yi proje üreten bir örgüte dönüştürecek süreç böylece başlamış oldu.

KEİ'nin Karadeniz Ekonomik İşbirliği Parlamenterler Asamblesi (KEİPA), İş Konseyi, İstatistiksel Veri Ekonomik Bilgi Değişimi Koordinasyon Merkezi, Ticaret ve Kalkınma Bankası olmak üzere 4 bağlı kuruluşu bulunuyor.

KEİ Dönem Başkanlığı, alfabetik sıraya göre belirleniyor. Türkiye, KEİ Dönem Başkanlığını 1 Mayıs 2007 itibariyle 6 aylığına Sırbistan'dan devraldı.

Karadeniz Çevre Otoyolu Projesi

19 Nisan 2007'de Belgrad'da 12 ülkenin katılımıyla Karadeniz Çevre Otoyolu Projesi'nin imzalanması üye ülkeler için yeni bir adım oldu.Karadeniz Ekonomik İşbirliği Örgütü, Türk dış politikasının 1990'lı yıllarda attığı temellerin bugüne yansımalarını da içeriyor.

Emekli Büyükelçi, Özdem Sanberk ve KEİ Genel Sekreter yardımcısı Murat Sungar, Karadeniz Ekonomik İşbirliği Örgütü ile ilgili olarak, "KEİ Türk diplomasisinin, bölgesel işbirliği ve dayanışmaya öncelik veren bir başarısı. Türk dış politikasının çok boyutluluğun bir kanıtı ve Türkiye'nin Balkanları ve Kafkasları da içeren zengin tarihi ve kültürel kimliğinin ispatı. Aynı zamanda Türkiye'nin stratejik derinliğini Akdeniz'le sınırlamak isteyen yeni Fransa Cumhurbaşkanı'na da bir yanıt" görüşünü paylaşıyor.

Proje ileKEİ üyesi ülkeler 7 bin 200kilometrelik bir otoyolla birbirine bağlanacak. Bu proje için sadece Rusya'nın ayırdığı bütçe 11.6 milyar dolar.

Karadeniz Ekonomik İşbirliği Örgütü 2007 yılı itibariyle 20 milyon kilometrekarelik alanda 350 milyonluk bir nüfusun bulunduğu bölgede etkinlik gösteriyor.

Üye ülkelerin dış ticaret hacmi 650 milyar dolar. Ancak birbirleriyle yaptıkları ticaret toplam dış ticaretlerinin yüzde 10'undan daha az. Türkiye'ninKEİ ülkeleriyle dış ticaret hacmi 22 milyar dolar.