Batık kredi tahsili için her yıl 2 şirket kuruluyor
Banka kaynaklı batık krediler faiziyle birlikte 108 milyar liraya çıktı. Varlık yönetim şirketlerinin bankalardan aldığı alacak 57.4 milyara ulaşınca her yıl 1-2 varlık yönetim şirketi kurulmaya başladı
Rahim AK / GAZETE HABERTÜRK
Banka bilançolarına ve resmi açıklamalara bakıldığında bankacılık sektöründeki batık kredi tutarı 51.5 milyar liraya ulaşmış görünüyor. Ancak bir de bankaların tahsil edemediği ve Varlık Yönetim Şirketleri’ne (VYŞ) sattığı 22.4 milyar lirası anapara toplam 57.4 milyar liralık tutar var. Bu tutar da eklenince vatandaşın banka kaynaklı toplam borcu 108 milyar lira oluyor. Bu tutar, bazı hukuk şirketlerinin iştahını kabartınca söz konusu parayı tahsil etmek için her yıl 1-2 VYŞ kurulmaya başladı. Sayıları 12’ye ulaşan VYŞ’lere bu yıl 2’si daha katılırken, Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu’nda ise 4 başvuru daha onay bekliyor. Varlık Yönetim Şirketleri Derneği Başkanı Hasan Tengiz, bankalardan satın alınan her 100 liralık alacağın 25 lirasını tahsil ettiklerini söylüyor.
12.6 MİLYAR TL’Sİ BİREYSEL BORÇ
Varlık yönetim şirketlerinin elindeki 22.4 milyar liralık anapara borcunun 12.6 milyar TL’sini bireysel borçlar oluşturuyor. Kalan 9.7 milyar ise ticari ve KOBİ kredileri kaynaklı. Borçlu sayısı ise tam 1.5 milyon kişi. Tengiz’in belirttiğine göre, Türk halkı kendisine erişilip borcu hatırlatılınca bunu ödemek istiyor. Kimse mezara borçlu gitmek istemiyor. Diğer yandan artık başta TC kimlik numarası vasıtasıyla kişinin ev ve çalışma adresine kolay ulaşıldığı için tahsilat kabiliyetinin yükseldiği belirtiliyor. Bunun yanı sıra işe girmek isteyen, yeni bir mal almak isteyen kişilerin finansal borçluluk bilgilerine artık daha kolay ulaşıldığı için bu kişiler borcunu kapatmak zorunda kalıyor.
ELEKTRİK VE CEP ALACAKLARINI İSTİYORLAR
Varlık yönetim şirketlerinin yeni hedefi elektrik borçları ile cep telefonu borçlarını da satın alabilmek. Avrupa’da VYŞ’ler tüm borçları satın alabiliyor. Ancak Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu (EPDK) Yasası’nda enerji borçlarının satılamayacağına yönelik madde Türkiye’de şimdilik buna müsaade etmiyor. Cep telefonu alacaklarına ise Bilgi Teknolojileri Üst Kurulu’nun (BTK) şimdilik sıcak bakmadığını kaydeden Tengiz, “Ancak kamuda bu alacakların da satılabilmesi için altyapı oluşturulmasına sıcak bakanlar var. Umutluyuz” diyor
BORÇLULARI BULMAK İÇİN HAFİYE ÇALIŞTIRIYORLAR
Peki VYŞ’ler borçlu kişilere nasıl ulaşıyor? Tengiz’in anlattığına göre, borçlu kişilere oluşmak için dedektif bile çalıştırıyorlar. Bu dedektifler bilindik yöntemlerle kişileri bulup borcunu beyan ediyor. Tengiz, “Kişiye ulaşıldığı andan itibaren borcunu ödemekten kaçmıyor. Bu Batı’da da böyle Doğu’da da böyle. Vatandaş ona yardım edileceğini anladığı zaman onu anlayıp karşılığını veriyor” diyor.
Bankalardaki hâlâ VYŞ’lere satılmayan ödenemeyen borçların tutarının 2014’te 36.4 milyardan 2015 sonunda 47.5 milyara ve 2016 Nisan itibariyle 51.5 milyar liraya tırmanmış olması bazı avukatlık bürolarını heyecanlandırıyor. VYŞ’lerin aleyhine gelişen bir durum ise bankaların artık teminatı olan kredileri ayırıp teminatsız kedileri satması.
Teminatlı kredileri ise kendisinin tahsil yoluna gitmesi. Bu tahsilat kalitesini doğal olarak düşürüyor. Tengiz, yeni kurulan VYŞ’lerin bundan habersiz olduğunu belirterek, “Macera için bu sektöre gelenler bilmiyorlar ama tahsilat süresi bu nedenle 2 yıldan 3-4 yıla çıktı.
2015’te bankalar aradıkları fiyatı bulamadıkları için sadece 2 milyar liralık satış yaptı. Oysa 2014’te bu rakam 6 milyardı. Biz bankalardan ortalama yüzde 10.3’ten alacak satın aldık. Bankalar bu yıl az satış yaptığı için fiyat düşmedi” diyor.
