Ramazan öncesi zam yağmuru

Bursa ve Ankara'da ekmeğe zam geldi. Kuraklığın buğday üretimini azalttığı, un fiyatlarının yüzde 13 ila 20 arasında arttığı gerekçesi ile başkent Ankara'da 25 YKr'ye satılan 150 gram ekmeğin fiyatı 30 YKr'ye, 50 YKr'ye satılan 300 gram ekmeğin fiyatı ise 60 YKr'ye yükseltildi.

Bursa'da da 1 Eylül itibariyle 200 gramlık ekmek fiyatı 35 YKr'den 40 YKr'ye çıkarıldı. İstanbul Fırıncılar Odası da zam kararını değerlendirdiklerini, un fiyatlarının düşmemesi durumunda Ramazan ayı öncesinde zammın kaçınılmaz olacağını söyledi.

Fasulye, makarna, bulgur...

Buğday rekoltesindeki düşüş dolayısıyla ekmeğin yanı sıra buğdayı girdi olarak kullanan makarna gibi gıda sanayii ürünlerine zamlar geldi. Makarna ve bulgur fiyatlarının yüzde 20 civarında arttığı ifade ediliyor.

Yem fiyatlarındaki artış nedeniyle yumurta fiyatları çıkmaya başladı. Bazı örgütlerin açıklamasına göre yumurtaya yapılan zamlar yüzde 100'ü buluyor.

Rekolte düşüklüğünün etkisiyle sebze ve meyvede de fiyat artışları yaşanıyor. Tüketici örgütleri önceki yıllarda da Ramazan ayı öncesinde fiyat artışları olduğunu, ancak bu dönemki zamların 'küresel ısınma'nın sonucu olarak değerlendirilen ciddi üretim kayıpları nedeniyle daha yüksek yapıldığını, zaman zaman da 'küresel ısınma' bahanesiyle zamların aşırıya kaçtığı görüşünde.

Ham süt üretiminin talebi karşılayamaması nedeniyle süt ve peynir, yağ gibi süt ürünleri fiyatlarında artışlar var. Yağ fiyatlarındaki artışın bazı illerde yüzde 40-50'yi bulduğu belirtiliyor. Genel olarak süt ürünleri yüzde 20-35 arası zamlanmış durumda.

Türk mutfağının vazgeçilmezleri arasında bulunan fasulye, nohut ve pirinç gibi ürünlerin fiyatlarında da artış oldu.Tüketici örgütleri zamların makul oranların üstünde olduğu görüşünde. Yüksek zamlara tepki gösteren tüketici örgütleri, aşırı zam yapan üreticileri teşhir edeceklerini açıkladı.

Yumurtada zam artışı devam edecek

Türkiye'nin yumurta üretim bölgeleri olan Çorum, Afyon, Kayseri ve Konya'da fiyatlar yükseliyor. Kuraklığa bağlı olarak artan yem fiyatlarındaki artış yumurta fiyatlarını da yukarı çekiyor. Fiyatlardaki artışın eylül ayında okulların açılışına kadar süreceği tahmin ediliyor.

İstanbul Rami'de yumurta toptancılığı yapan Şahin Yumurta firmasından Ferhat Şahin, "Bir ay önce toptan 120 - 125 YKr olan duble yumurta fiyatı, şu günlerde 150 - 155 YKr'ye çıktı. Yumurta üreticileri yem fiyatı arttığı için zam yaptıklarını söylüyor. Piyasada Irak'a yapılan ihracatın da fiyatı yukarı çektiği konuşuluyor. Okulların açılış haftasına kadar fiyatların yükselmesi bekleniyor" dedi.

'Üyelerimize 'şu firmalar fırsatçı' diyeceğiz'

Tüketiciler Birliği Genel Başkanı Bülent Deniz, Ramazan öncesi enflasyonun çok üzerindeki zamları fırsatçılık olarak değerlendirdiklerini söyledi. Firmaları yakın takibe aldıklarını belirten Deniz şöyle konuştu:

"Enflasyonun üzerinde zam yapanları teşhir edeceğiz. 'Bu firmalar fırsatçılık yapmaktadır' diyeceğiz." Bazı yerel yönetimler ekmeğe zam hazırlığı içinde. Şubelerimiz gerekli girişimleri yapıyor. Şu anda bu kadar zam yapmayı gerektiren bir enflasyon söz konusu değil. Aşırı sıcaklar işin bahanesi. Örneğin, yağa yüzde 40-50, yumurtaya yüzde 100, süt ürünlerine yüzde 20-35, makarnaya yüzde 20 zam yapılıyor. Bunların hepsi Ramazan'da çok tüketilen ürünler."

'KDV indirimi boşa gitti'

Tüketiciler Birliği Genel Başkan Yardımcısı, Konya Şubesi Başkanı Kemal Özer de, "Bu yıl geçen yıllarda yapılan zamların çok üzerinde. KDV'deki yüzde 10'luk indirimin de fiyatlara yansıtılmamasıyla ortaya çıkan uçurum ve yeni zam, fırsatçılıktır" dedi.

Tüketicileri Koruma Derneği Genel Başkanı Fikri Karagöz ise gıdada yüzde 10'luk KDV indirimine rağmen esnafın bu düşüşü tüketici lehine fiyatlarına yansıtmadığını ileri sürdü. Karagöz, alım gücünün gittikçe azaldığı bir ortamda yapılan bu zamların tüketiciyi açlığa mahkûm ettiğini kaydetti.