Makas daralıyor!

Dış ticaret açığı bu dönemde yüzde 15,5 azalarak 10 milyar 164 milyon dolardan, 8 milyar 584 milyon dolara geriledi.

İhracatın ithalatı karşılama oranı da yüzde 51,8'den yüzde 60,5'e yükseldi.

Takvim etkilerinden arındırılmış seriye göre, 2012 yılı Mayıs ayında ihracat önceki yılın aynı ayına göre yüzde 16,4 artarken, ithalat ise yüzde 1 azaldı. Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış seriye göre de ihracat Mayıs'ta bir önceki aya göre 1,4 azaldı, ithalat yüzde 1,1 arttı.

İHRACAT ARTTI, İTHALAT GERİLEDİ

Türkiye'nin bu yılın ilk 5 ayındaki ihracatı, geçen yılın aynı dönemine kıyasla yüzde 12,7 artarak, 61 milyar 145 milyon dolara yükseldi. Aynı dönemde ithalat ise yüzde 1,4 oranında geriledi ve 96 milyar 722 milyon dolar oldu.

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) ile Gümrük ve Ticaret Bakanlığı işbirliğiyle oluşturulan 2012 Mayıs ayına ilişkin geçici dış ticaret verileri açıklandı.

Buna göre, bu yılın ilk 5 aylık döneminde ihracat geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 12,7 arttı ve 54 milyar 238 milyon dolardan 61 milyar 145 milyon dolara yükseldi. Bu dönemde ithalat ise yüzde 1,4 azaldı ve 98 milyar 129 milyon dolardan 96 milyar 722 milyon dolara geriledi.

Bu dönemde dış ticaret açığı yüzde 18,9 azalarak, 35 milyar 576 milyon dolara gerilerken, ihracatın ithalatı karşılama oranı yüzde 55,3'den yüzde 63,2'ye yükseldi.

AB'NİN İHRACATTAKİ PAYI AZALDI

AB'nin geçen yıl Mayıs ayında Türkiye'nin ihracatı içinde yüzde 46,8 olan payı, bu yılın aynı ayında yüzde 36,2'ye geriledi. AB'ye yapılan ihracat 2011 yılının aynı ayına göre yüzde 6,9 azalarak, 4 milyar 763 milyon dolar oldu.

Bu yılın Mayıs ayında en fazla ihracat yapılan ülke ise İran oldu. Bu ülkeye yapılan ihracat 2011 Mayıs ayına göre yüzde 513,2 oranında artarak, 1 milyar 663,5 milyon dolar olarak gerçekleşti. Bu ülkeye yapılan ihracatın 1 milyar 386 milyon dolarını altın ihracatı oluşturdu.

İran'ı sırasıyla Almanya (1 milyar 760 milyon dolar), Irak (864 milyon dolar), İngiltere (692 milyon dolar) ve Rusya Federasyonu (575 milyon dolar) takip etti.

Mayısta ayında 21 milyar 752 milyon dolar olarak gerçekleşen ithalatta ise ilk sırayı Rusya aldı. Bu ülkeden yapılan ithalat yüzde 27,8 artarak, 2 milyar 196 milyon dolara ulaştı. Rusya'yı, 2 milyar 64 milyon dolar ile Almanya, 2 milyar 22 milyon dolar ile Çin ve 1 milyar 75 milyon dolarla İran izledi.

İHRACATTA İMALAT SANAYİ ÜRÜNLERİ, İTHALATTA ATA MALLAR ÖNDE

İhracat kalemlerine bakıldığında; Mayıs ayında 13 milyar 168 milyon dolarlık ihracatın yüzde 94,5'i imalat sanayi ürünlerinden oluştu. Geçen yılın aynı ayında söz konusu oran yüzde 94,2 seviyesindeydi. 2011 yılının Mayıs ayında 10 milyar 305 milyon dolar olan imalat sanayi ürünleri ihracatı, bu yılın aynı ayında 12 milyar 438 milyon dolara ulaştı.

Geçen yılın aynı ayında 346 milyon dolar olan tarım ve ormancılık ürünleri ihracatı 390 milyon dolara, 219 milyon dolar olan madencilik ve taş ocakçılığı sektörü ihracatı ise 268 milyon dolara yükseldi.

Balıkçılık alanında ise 2011 yılı Mayıs döneminde 11 milyon dolar olan ihracat, bu yılın Mayıs ayında 12 milyon dolar oldu.

Ocak-Mayıs döneminde ise 61 milyar 145 milyon dolarlık ihracatın 57 milyar 411 milyon doları imalat sanayi ürünlerinden, 2 milyar 189 milyon doları tarım ve ormancılıktan, 81 milyon doları balıkçılıktan, 1 milyar 110 milyon doları madencilik ve taşocakçılığından meydana geldi.

Mayıs ayındaki 21 milyar 752 milyon dolarlık ithalatın da 16 milyar dolarlık kısmını ara (ham madde) malları ithalatı oluşturdu.

Mayıs'ta sermaye (yatırım) malları ithalatı 3 milyar 251 milyon dolar, tüketim malları ithalatı 2 milyar 451 milyon dolar oldu.

Ocak-Mayıs döneminde ise 96 milyar 722 milyon dolar olarak hesaplanan ithalatın 71 milyar 478 milyon doları ara malları, 14 milyar 285 milyon doları sermaye malları, 10 milyar 701 milyon doları da tüketim malları ithalatından oluştu.

EN BÜYÜK İHRACAT KALEMİ İNCİLER VE KIYMETLİ TAŞLAR

Bu yılın Mayıs ayında fasıllar düzeyinde en büyük ihracat kalemi, 1 milyar 669 milyon dolarla ''kıymetli taşlar ve metaller olurken; bu fasılı 1 milyar 252 milyon dolarla ''motorlu kara taşıtları ve aksam parçaları'', 1 milyar 74 milyon dolarla ''demir ve çelik'', 1 milyar 63 milyon dolarla ''kazanlar, makinalar, mekanik cihazlar ve aletler; bunların aksam ve parçaları'' ve 816 milyon dolarla ''elektrikli makina ve cihazlar, bunların aksam-parçaları'' izledi.

Mayıs ayında; en yüksek ithalatı olan fasıl ''mineral yakıtlar ve yağlar'' (4 milyar 794 milyon dolar) oldu. Bu fasılı; ''kazanlar, makinalar, mekanik cihazlar ve aletler; bunların aksam ve parçaları'' (2 milyar 489 milyon dolar), ''demir ve çelik'' (1 835 milyon dolar) ve ''elektrikli makina ve cihazlar, bunların aksam-parçaları'' (1 milyar 464 milyon dolar) takip etti.

BAKAN ÇAĞLAYAN VERİLERİ DEĞERLENDİRDİ

Ekonomi Bakanı Zafer Çağlayan, ihracatın bu yılın mayıs ayında geçen yılın aynı ayına göre yüzde 20,3 artarak 13 milyar 168 milyon dolar, ithalatın yüzde 3,1 artarak 21 milyar 752 milyon dolar olarak gerçekleştiğini, aynı dönemde dış ticaret açığının da yüzde 15,5 azalışla 10 milyar 164 milyon dolardan, 8 milyar 584 milyon dolara gerilediğini belirterek, ''İhracatımızdaki bu artışla orta vadeli programda belirlediğimiz 148,5 milyar dolarlık ihracat hedefine ulaşacağız'' dedi.

Bakan Çağlayan, yaptığı yazılı açıklamada, 12 aylık dış ticaret açığının 97,6 milyar dolara gerilediğini vurgulayarak, dış ticaret açığındaki düşüş eğilimin 7 aydır sürdüğünü, 12 aylık dış ticaret açığındaki azalışın enerji açığındaki yükselişe rağmen olumlu seyrinin devam ettiğini, ihracatın ithalatı karşılama oranının da geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 51,8'den yüzde 60,5'e yükseldiğini ifade etti.

Ekonomi Bakanı Çağlayan, 5 aylık ihracatın ortalama yüzde 11,3 oranında artarak 60 milyar 351 milyon dolara çıktığına da işaret ederek, şunları kaydetti:

''İhracat bu yılın mayıs ayında geçen yılın aynı ayına göre yüzde 20,3 artarak 13 milyar 168 milyon dolar, ithalat yüzde 3,1 artarak 21 milyar 752 milyon dolar olarak gerçekleştiği. Aynı dönemde dış ticaret açığı da yüzde 15,5 azalışla 10 milyar 164 milyon dolardan, 8 milyar 584 milyon dolara geriledi. İhracatımızdaki bu artışla orta vadeli programda belirlediğimiz 148,5 milyar dolarlık ihracat hedefine ulaşacağız.''

"DIŞ TİCARET VERİSİ AÇIKLANMIŞ 15 ÜLKE İÇİNDE EN YÜKSEK İHRACAT ARTIŞ ORANI TÜRKİYE'NİN"

Ekonomi Bakanı Zafer Çağlayan açıklamasında, ''5 aylık dış ticaret verisi açıklanmış 15 ülke içinde, en yüksek ihracat artış oranı Türkiye'nin. Dış ticaret açığımızdaki olumlu seyir, sağlık turizmi, eğitim, bilişim ve film alanlarındaki hizmet sektörüne yönelik getirdiğimiz yeni desteklerle cari açığa daha güçlü yansıyacaktır'' ifadelerine yer verdi.

Bakan Çağlayan, dış ticarette yaşanan olumlu gelişmelerin Avrupa'da yaşanan ekonomik daralmaya rağmen devam ettiğini ifade ederek, pazar çeşitlendirmesine gidilmeseydi bugünkü noktada olunamayacağını, ihracatın AB ekonomik krizine rağmen 27 aydır kesintisiz yükseldiğini söyledi.

AB'nin ekonomik krizden çıkmak için aldığı önlemlerin Türkiye'nin ihracatı açısından önem arz ettiğine dikkat çeken Bakan Çağlayan, ''AB'den bugün yapılan açıklamaların özellikle yakın gelecek için olumlu gelişmelerin olabileceği sinyalini vermektedir. Bu da bizim açımızdan aşamalı olarak ihracat performansımızın AB bölgesine de tekrar yönelerek artabileceğini göstermektedir'' dedi.

İthalatta tüketim mallarının mayısta geçen yılın aynı ayına göre yüzde 5,5 gerilemesine dikkat çeken Çağlayan, ''İthalatın Ocak-Mayıs döneminin 2011 yılının aynı dönemine kıyasla yüzde 15 azalması önemli bir gelişmedir. Dış ticaretimizde yaşanan bu olumlu gelişmelerin yıl içinde devam etmesi durumunda cari açık meselesi problem olmaktan çıkacaktır. Ekonomi Bakanlığı olarak kısa vadede aldığımız önlemlerin yanı sıra uyguladığımız politika ve stratejiler orta ve uzun vadede cari açık sorununa çözüm olurken, Türkiye ekonomisinin rekabet gücünü artıracaktır'' değerlendirmesinde bulundu.

Bakan Çağlayan, Pazartesi günü 2012 yılı ilk çeyrek büyüme rakamlarının açıklanacağına işaret ederek, ''Dış ticarette yaşanan olumlu gelişmelerin sonrasında net ihracatın büyümeye katkısının güçlü geleceğini düşünüyorum. İnşallah ikinci çeyrekte de aynı trendi göreceğiz'' dedi.

FİNANSBANK EKONOMİSTİ KARAASLAN: BEKLENTİLERDEN DAHA YÜKSEK ÇIKTI

Finansbank Ekonomisti Başak Karaaslan, beklentilerden daha yüksek bir mayıs ayı dış ticaret açığı gerçekleştiğini, beklentinin 8 milyar dolar seviyelerinde olduğunu, fakat 8,6 milyar dolarlık bir aylık açığın oluştuğunu söyledi.

TÜİK tarafından açıklanan mayıs ayı dış ticaret istatistiklerine ilişkin AA muhabirine değerlendirmede bulunan Finansbank Ekonomisti Başak Karaaslan, mayıs ayı dış ticaret açığının beklentilerden daha yüksek geldiğini belirterek şunları kaydetti:

''8,6 milyar dolarlık bir aylık açık var. Ama baktığımızda 12 aylık birikimli dış ticaret açığının 99 milyar dolar seviyesinden 97,6 milyar dolar seviyesine gerilediğini görüyoruz. Bu merkez bankasının çizdiği tablo ile uyumlu. Enerji tarafına baktığımızda enerji dengesi 50,7 milyar dolar ile yüksek seviyeye ulaştı. Ama enerji dışı denge 46,7 milyar dolara gerilemiş durumda. Bu rakam Mart 2011'den bu yana en düşük seviyesinde. Bir anlamda iç talepteki daralmayı doğruluyor. İç talepteki daralma ile beraber enerji dışı dengenin 2011 son çeyreğinden bu yana daraldığını görüyoruz. Bunu teyit eden bir diğer veri de sermaye ve tüketim malları ithalatındaki yıllık artışın yine negetifte kalması ve sermaye-tüketim malları ithalatının yıllık bazda küçülmeye devam etmesi''

Önümüzdeki dönemde hem iç talepteki yavaşlamanın etkisiyle hem de global enerji fiyatlarındaki gerilemelerle beraber ithalat faturasının gerilemeye devam edeceğini belirten Karaaslan, bu nedenle beklentilerinin, 12 aylık kümülatif dış ticaret açığının kademeli bir şekilde düşüşüne devam edeceği yönünde olduğunu ifade etti.

AA