Emine Erdoğan: Yok olmaya yüz tutan zengin dokuma kültürünü yeniden ihya etmeyi amaçladık

Anadolu'nun geleneksel dokumalarının aslına uygun olarak yeniden üretilerek, modern tasarımlarla dünyaya tanıtılması amacıyla Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın eşi Emine Erdoğan'ın himayesinde yürütülen 'Türkiye Dokuma Atlası Projesi' kapsamında 'Geçmişten Geleceğe' temasıyla Türkiye Dokuma Atlası ilk sahne gösterimi, Cumhurbaşkanlığı Külliyesi'nde büyükelçiler ve eşlerinin katılımıyla yapıldı. Türkiye Dokuma Atlası sahnesi öncesinde büyükelçiler ve eşleriyle yemekte bir araya gelen Emine Erdoğan, farklı kültürlerin birbirini tanımasının ön yargıları azaltacağını, kültürel çeşitliliğe ve farklılığa duyulan saygının önemine işaret etti. Erdoğan "Biz ve onlar ayrımı yerine insanlığın ortak değerleri etrafında buluşabilmek, farklılıkları doğru tanımlayabilmek esas olandır. Anadolu geçmişiyle, özellikle Osmanlı İmparatorluğu'nun tüm inanç ve yaşam tarzlarına yer açan çok kültürlü atmosferiyle bunun için çok güzel bir örnektir. Biz de bu tarihsel zenginlikten besleniyoruz" dedi.

'ARTIK USTASI KALMAMIŞ KUMAŞLARIMIZ SANDIKLARDAN ÇIKARILDI'

Emine Erdoğan, Türkiye Dokuma Atlası Projesi'nin güçlü kurumların ortak çalışmasının ürünü olarak hazırlandığını vurgulayarak, "Milli Eğitim Bakanlığımıza bağlı olgunlaşma enstitüleri, Tekstil İhracatçı Birliğimiz ve çok değerli tasarımcılarımızın gayretinden doğdu. Yok olmaya yüz tutmuş geleneksel dokumalarımızdan nadir örnekler, bir araya getirildi. Ne yazık ki artık ustası kalmamış kumaşlarımız sandıklardan çıkarıldı. Bu proje ile yok olmakla karşı karşıya kalan bu zengin kültürümüzü yeniden ihya etmeyi amaçlıyoruz. Yerelde teşvikler vererek, dokumalarımızın yeniden canlanmasını arzu ediyoruz. Türkiye tekstil ihracatında çok güçlü bir ülke. Küresel salgın şartlarına rağmen, 2020 yılında bir basamak atlayarak dünyanın en büyük beşinci tekstil ihracatçısı durumuna geldi. Hedefimiz, bu ihracat başarımızı yerel dokumalarımızla daha da zenginleştirmek, tekstilde bir Türkiye markası oluşturmak" diye konuştu.

'DOKUMA SANATI, ALELADE BİR KUMAŞ ÜRETİCİLİĞİ DEĞİL'

Emine Erdoğan, dokuma kültürünün, Türkiye'nin zengin kültürel ve coğrafi özelliklerini, aynı şekilde farklı desen ve motifleriyle, etnik ve etnografik birikimi yansıttığını belirtti. Anadolu dokumaları arasında yer alan Ankara Sofu, Edirne Kırmızısı, Hatay İpeği, Antep Kutnusu, Muğla Dastar dokumasının özelliklerine dikkati çeken Erdoğan, "Dokuma sanatı, alelade bir kumaş üreticiliği değil, insanın hayatla ve doğayla etkileşiminin aynasıdır. Doğum, düğün ve cenaze gibi hayatın dönüm noktaları motiflere yansır. Henüz kelimelere aktarılamamış nice duygu ve düşünce, nakışlarla tercüme edilir. Her ilmek içinde hüzün ve sevinç gibi hayatın tüm tonlarını taşır" ifadelerini kullandı. Her yörenin coğrafi deneyiminin ayrı bir sanat ve dil ortaya çıkardığına işaret eden Erdoğan, "Motiften kumaşa, kullanılan malzemeden tasarıma kadar, bu zanaat bütün olarak bir kimlikti. Bu yanıyla dokumacılık, geçmiş zamanların dünya tasavvurunun birer broşürü ve engin bir tarih kaynağıdır. Türkiye Dokuma Atlası, Anadolu zevkiseliminin izlerini ortaya çıkarmaktadır. Ancak bu çaba geçmişi sevmek, tarihi eserlere övgüden öte bir çabadır. Dokumalarımızı yaşatmak, onları çağdaş tasarımlarla buluşturmak gayretidir" dedi.

'BU NADİDE DEĞERLERİN, YERYÜZÜNDEN SİLİNMESİNE İZİN VEREMEYİZ'

Emine Erdoğan, sahne gösterisinde ülkenin seçkin tasarımcılarının çağdaş yorumlarının yer aldığına dikkati çekerek, şöyle konuştu; "Türk tasarımcıların ufkunun sınırsızlığına, geleneksel sanatlarla kurdukları köprüye şahit olacaksınız. Bu çabayı sadece yerel kültürümüzü korumak olarak da görmüyoruz. Küreselleşmenin tüm kültürleri tek tipleştirdiği bir çağda, insanlığın ortak birikimine hizmet olarak görüyoruz. Ülkemizdeki kültür varlıkları, coğrafyamızın olduğu kadar, tüm insanlığın ortak hazinesidir. Geleneksel sanatların ihyası, bugünün tasarım dünyası için de taze bir nefes demek. Hayata tutundurduğumuz her desen ya da renk, farklı disiplinlere de ilham olabilir. Mimariden teknolojiye kadar, her alanın, insanın soyut dünyasından beslenmeye ihtiyacı var. Tek tip bir dünya, insanlığın hayal dünyasına vurulan en büyük kettir. O nedenle, bu nadide değerlerin, yeryüzünden silinmesine izin veremeyiz."

Emine Erdoğan, bu anlayışla kurucu üyesi oldukları UNESCO bünyesinde de aktif bir rol üstlenmeye devam ettiklerini dile getirerek "2021 yılında, Arslantepe Höyüğü'nden hat sanatımıza, Somut Olmayan Kültürel Miras Listesi'ne 21 kültürel unsurumuz kaydedilmiş oldu. İnanıyoruz ki bu çabalar, insanlık ailesinin zengin mirasını daha da güçlü kılacaktır" dedi.

ASIRLIK TARİFLERLE TÜRK MUTFAĞI KİTABI

Emine Erdoğan, alanının en iyileri olan şefler ve uzmanların katkısıyla 'Asırlık Tariflerle Türk Mutfağı' kitabını hazırladıklarını anımsatarak, kitabın Türk mutfağının atıksız, sağlıklı ve geleneksel yüzünü tanıtmayı amaçladığını anlattı. Türkiye'nin yemek kültürünün de tıpkı dokuma kültürü gibi farklı iklim özelliklerinin, farklı etnik kimliklerin zenginliğini yansıttığına değinen Erdoğan, "Arzumuz, bu zenginliği tüm dünyaya açmak. 21 - 27 Mayıs haftası, tüm dünyada 'Türk Mutfağı Haftası' olarak kutlanacak. Yurt dışındaki temsilciliklerimiz de bu ortak çabanın mutfağı olacak. Sizlerle de bu alanda iş birliğine her zaman açığız. Türk mutfağının leziz tatlarını paylaşmaktan her zaman memnuniyet duyarız" diye konuştu. Erdoğan, büyükelçilere ve eşlerine her türlü kültür projesinde birlikte çalışmaya hazır olduğunu ifade ederek, sözlerini insanların birbirini farklılıklarıyla sevdiği, birlikte saygı ve hoşgörüyle yaşayabildiği bir dünya dilekleriyle sonlandırdı.

YÜZYILLIK DOKUMALAR YENİDEN HAYAT BULDU

Daha sonra tiyatral bir gösteriyle geleneksel dokumalar, günün farklı zamanlarında kullanıma ilişkin tasarlanmış kıyafetler ve ev tekstil örnekleri, 99 ülkeden büyükelçiler ve eşleri ile maslahatgüzarlar ve büyükelçilik temsilcilerinin beğenisine sunuldu. Sahnede, Arzu Kaprol, Dilek Hanif, Aslı Filinta, Ece Ege, Gül Ağış, Nedret Taciroğlu, Simay Bülbül, Tuvana Büyükçınar gibi ünlü tasarımcılar ile Sabancı Olgunlaşma Enstitüsü'nden tasarımcıların Türkiye coğrafyasındaki yüzyıllık dokumalardan tasarladığı kıyafetler yer aldı. 'Türkiye Dokuma Atlası Projesi' kapsamında Üsküdar Çatması'nın desen ve renkleri, Denizli Buldan Bezi'nin doğal boyalı dokuması çağdaş tasarımlara dönüştürüldü. Antep Kutnu, Ankara Sofu, Şal Şapik, Ehram, Beledi gibi dokumalardan hazırlanan örnekler de Türkiye Dokuma Atlası sahnesinde sergilendi.

Sahne gösteriminin proje koordinatörlüğünü Ayşe Dizman ve küratörlüğünü de Güneş Güner yaptı. Sahne gösteriminin ardından Erdoğan, ünlü tasarımcılar ve katılımcılarla fotoğraf çektirdi, alkışlayarak tebriklerini iletti.