Şirkette aile molası

Geçtiğimiz hafta Türkiye’de evlat edinmede 40 yaş sınırı kalkarken, aynı günlerde ABD’den de ebeveynlere ücretli izin konusunda önemli bir adım geldi.

Kozmetik devi Estée Lauder, 1 Mayıs’tan itibaren evlat edinen çalışanlarına 10 bin dolar ödeyeceğini duyurdu. Şirket ebeveynlere 20 hafta da ücretli izin verecek. Bu izin doğum, koruyucu aile olma ya da evlat edinme durumunda da geçerli.

YUMURTA DONDURMA PAKETE EKLENDİ

ABD’li şirketler son birkaç yıldır ‘aile’ye daha fazla önem veriyor, doğum, evlat edinme, koruyucu ailelik, kısırlık ve tüp bebek tedavisi, evde çocuk bakımı ve yaşlı bakımı için bazı haklar sunuyor. 2016 yılında aralarında Nike, IBM, Twitter ve Amazon’un da bulunduğu 23 şirket cinsiyet eşitliğini ve çalışan aileleri desteklemek için ebeveynlere yeni ve daha uzun ücretli doğum izni, kısırlık tedavisi, yumurta dondurma gibi uygulamaları yan haklar paketlerine eklemişti.

Uygulama kadınların, işyerinde başarılı olabilmeleri için çocuk sahibi olmayı ertelemeleri gerektiği fikrini teşvik ettiği eleştirilerine yol açmıştı. Ortalama 20 bin dolar civarında harcama gerektiren kısırlık tedavisine destek veren şirket sayısı geçtiğimiz yıl 250’yi geçti. Şirketlerin bu adımlarına rağmen ABD doğum izni olmayan tek gelişmiş ülke.

12 haftalık ücretsiz doğum izni bile standart değil, şirketlerin inisiyatifinde. Türkiye’de ise doğum yapan anne toplam 16 hafta ücretli, 6 ay da ücretsiz izin kullanabiliyor. Babalık izni işçiler için 5, memurlar içinse 10 gün. Devlet çocuğun doğum sırasına göre 300-600 TL arasında doğum yardımı yapıyor.

EVLAT EDİNENE 8 HAFTA ÜCRETLİ İZİN

Üç yaşını doldurmamış çocuğu evlat edinen memurlara kadın ya da erkek ayrımı olmadan 8 hafta ücretli, istek halinde 24 aya kadar ücretsiz izin verilebiliyor. İşçiler 6 aya kadar ücretsiz izin hakkından yararlanabiliyor. 6 aylık süresinin sonunda çocuk ilkokula başlayıncaya kadar yarım zamanlı çalışmadan da yararlanabiliyor.

Türkiye’de de şirketler aileyi de kapsayan yan haklar sunuyor ancak bu haklar daha çok özel sağlık sigortası, aile için spor üyeliği veya esnek çalışma formunda. Bu uygulamalar da henüz iş hayatına yayılmadı. Çalışanları daha fazla motive eden ve kullanılma tercihlerini artıran yan haklar umarım Türkiye’de de artar.

1900 AİLE EVLAT EDİNMEK İÇİN BEKLİYOR

Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı’nca yapılan düzenlemeyle 29 Nisan’dan itibaren evlat edinmede katı bir kural olarak uygulanan “40 yaş” sınırı kaldırıldı. Bakanlığın verilerine göre, halihazırda evlat edinme sırasında bekleyen bin 900 civarında aile bulunuyor.

Ailelere, bekleme süresi daha uzun olan evlat edinme yöntemi yerine koruyucu aile olma seçeneği de sunuluyor. ABD’de evlat edinmenin maliyeti 40 bin doları buluyor. Bu tutarın içine yasal prosedürler için alınan danışmanlık hizmeti de dahil. Rakam yüksek olunca şirketler yan haklar paketine evlat edinmeyi de eklemeye başladı. Örneğin American Express, ailelere evlat edinebilmeleri için 35 bin dolara kadar destek sağladığını duyurmuştu.

‘Türkiye’de esnek yan hak paketi yaygınlaşıyor’

Online insan kaynakları sitesi Secretcv.com’a göre Türkiye’de son yıllarda zam oranlarının azalması ve yılda 1 kez zam uygulamasına geçilmesi firmaların yan haklara daha fazla önem vermelerini sağladı. Secretcv.com Genel Müdürü Okan Tütüncü “Firmalar, sağlık paketleri, bireysel emeklilik paketleri, gıda çeki, tatil paketleri, çocuk eğitim ve bakım yardımı, sağlıklı yaşam paketi gibi pek çok seçeneği esnek ek menfaat uygulaması kapsamında çalışanlara sunacaklar.

Klasik yan haklara ek olarak çalışanların ihtiyaçlarına göre seçebildiği ‘‘yan haklar paketleri’’ sıklıkla karşımıza çıkacak. Örneğin siz yan hak olarak özel sağlık sigortası ve bireysel emeklilik seçerken, çalışma arkadaşınız spor üyeliği ve tatil hakkı seçebilecek” diye konuştu. Tütüncü’ye göre yan haklar aileyi de kapsarsa daha fazla motive ediyor ve kullanılma tercihlerini artırıyor.