Frontex, Ege'deki geri itmelerde kurumun "hak ihlali yapmadığı" sonucuna vardı

AB Sınır ve Sahil Güvenlik Ajansı (Frontex) Direktörü Fabrice Leggeri, Avrupa Parlamentosunda Frontex ile ilgili inceleme grubu üyelerinin sorularını yanıtladı.

Yunanistan'ın geri itmelerine Frontex'in destek verdiği iddialarını daha önce de reddeden Leggeri, Ege Denizi'nde Yunanistan'a geçmeye çalışan göçmenlerin botlarının Yunan sahil güvenlik ekipleri tarafından Türkiye'ye zorla geri gönderilmesinde Frontex'in rolü olup olmadığı hakkında kendi bünyelerinde bir rapor hazırlandığını, bunun yarın Frontex Yönetim Kurulu'nda ele alınacağını söyledi.

Leggeri, "Nihari raporda Frontex'in temel hakları ihlal edilmesine katıldığına veya bu tür ihlallerde bulunduğuna dair kanıtlara dayalı bir sonuç bulunmamaktadır." dedi.

Frontex'in temel haklarla ilgili bir politikaları bulunduğunu ve buna bağlı olarak çalıştıklarını dile getiren Leggeri, ajansın hazırladığı raporda doğrudan veya dolaylı olarak bu politikaların ihlal edildiği sonucuna varılmadığını söyledi.

Raporda bölgedeki operasyonların karmaşıklığına dikkat çekildiğini söyleyen Leggeri, raporda Frontex'in çalışmaları hakkında tavsiyeler yer aldığını ifade ederek, "Raporu okuduğumda Frontex'in temel hakları ihlal ettiğine dair bir sonuç görmedim." diye konuştu.

- "Ajansın itibarı için iyi olmadı"

Avrupa Parlamentosundaki toplantıya sorumluluk alanında Frontex'in de bulunduğu, AB Komisyonunun içişlerinden sorumlu üyesi Ylva Johansson da katıldı.

Daha önce Frontex yönetimine eleştirileri bulunan Johansson, "Sınırların korunması parkta yürümeye benzemez. Bu tüm seviyelerde yüksek profesyonellik gerektiren zor, önemli ve bazen tehlikeli bir görevdir. Sınırlardaki operasyonlarda ciddi olaylar ve geri itme gibi görevi kötüye kullanma suçlamalarıyla karşılaşmanız şaşırtıcı olmamalı." dedi.

Johansson, Frontex'in Ekim 2020'de Türkiye-Yunanistan sınırında bu tür iddialarla karşılaştığını hatırlatarak, iddialar üzerine Leggeri ile konuştuğunu, Leggeri'nin bu iddiaları reddettiğini söyledi.

Ajansın itibarı ve güven vermesi bakımından bu iddialarla ilgili gerçeklerin açığa kavuşmasının önemine işaret eden Johansson, "Şimdi mart ayındayız ve umarım yarın yönetim kuruluna sunulacak rapor bu iddialara açıklık getirecek. Bu uzun bir süre ve ajansın itibarı ve ajansa olan güven bakımından hiç iyi olmadı." ifadesini kullandı.

Frontex'in direktör yardımcısı ve temel hakların ihlal edilip edilmediğini gözlemleyecek görevlilerinin işe alınma sürecinin çok uzadığını ve hala devam ettiğini hatırlatan Johansson, "Bu kişiler aralık ayında göreve başlayabilirdi ve başlamalıydı." eleştirisinde bulundu.

Johansson, gözlemcilerin zamanında işe alınmış olması halinde bu geri itmelerin açıklığa kavuşturulmasının daha önceden mümkün olabileceğini söyledi.

- Schinas'ın Frontex'e desteğine yanıt

Daha önce Frontex'i ve Leggeri'yi eleştiren, kapalı bir toplantıda Frontex'in "AB yasalarına uymada gönülsüz davrandığını" söylediği belirtilen Johansson, eleştirilerine karşı AB Komisyonu Başkan Yardımcısı Margaritis Schinas'ın geçen haftalarda Frontex'i savunduğunu hatırlatan bir parlamentere de şu yanıtı verdi:

"Ben tabii ki Frontex'e destekliyorum. Bu benim görevimin bir parçası. Bunu yaparken Frontex'in şimdi olduğundan daha hızlı sorulara cevap vermesi, temel hak ihlallerine yönelik suçlamalara açıklık getirmesi, kendi yönetmeliğine uyması ve şeffaf olması gerekir. Bütün bunlar Frontex'i düşünmektir."

- Frontex soruşturmaların odağında

Brüksel merkezli "EU Observer" internet sitesi, Frontex'ten temin ettiği belgelerle Atina yönetiminin, Yunan Sahil Güvenliğine sığınmacıları Türk kara sularına geri itme yönünde talimat verdiğini ortaya koymuştu.

Almanya'nın Der Spiegel dergisinin araştırmasında da Yunan sınır muhafızlarının, mültecileri Yunanistan'a ulaşmamaları için açık denize geri ittikleri ve Frontex'in de uluslararası hukuka aykırı bu operasyonlarda yer aldığı ifade edilmişti.

Frontex tarafından kullanılan bir uçağın mültecileri durdurduğu, uçaktaki kamera görüntülerinin Varşova'daki Frontex Genel Merkezine canlı olarak aktarıldığı ancak Frontex’in söz konusu bölgeye mültecilerin kurtarılması için yardım göndermediği belirtilmişti.

Spiegel’in ve başka medya kuruluşlarının zorla geri göndermelerin birçoğunu tam olarak belgelemiş olmasına rağmen Yunan hükümeti, mültecilerin Türkiye'ye zorla geri gönderildiğini reddediyor.

Uluslararası medyada Yunanistan'ın kendi kara sularında bulunan sığınmacıları Türkiye'ye geri ittiği yönünde çıkan haberlerin ardından AB Yolsuzlukla Mücadele Ofisi (OLAF) ve AB Ombudsman Kurumu da Frontex hakkında soruşturma başlatmıştı.

AB Komisyonunun ajanstan sorumlu üyesi Ylva Johansson da Frontex yönetimini kasımda acil toplantıya çağırmıştı. Frontex Direktörü Fabrice Leggeri ise kurumunun Yunanistan'ın mültecileri açık denize geri itmesine destek verdiği yönündeki iddiaları reddetmişti.