Geçmişten günümüze para yerine geçen enteresan şeyler: İçlerinden bazıları paha biçilmez!

Değişim aracı olarak görülen para, elde etmek istediğimiz bir ürünü ya da hizmeti almak için kullanılır. Günümüzde satın almak istediğimiz şeyler için para kullanmak zorunda olsak da geçmişte bu böyle değildi. Para insanlık tarihinin son 3000 yılında kullanılmaya başlanmıştır. Bundan öncesinde ise para yerine geçen değerli görülen eşyalar ya da yiyecekler kullanılıyordu. Tarih boyunca para yerine kullanılan eşyaları duyunca şaşırabilirsiniz. Hatta içlerinden hala günümüzde geçerliliğini koruyanlar var!

Giriş: 13.01.2023 - 12:38 Güncelleme: 13.01.2023 - 12:38

1

Para, tarih sahnesine M.Ö. 7. yüzyılda Anadolu’da çıkmıştır ve ilk para Lidyalılar tarafından çekiçle darp edilerek basılmıştır. Para olmadan önce ise genellikle insanlar ya takas yaparak ihtiyaçlarını karşılıyor ya da para yerine geçen ve para olarak bilinen nesnelerle alışverişlerini yapıyorlardı. Yani insanlar değiş-tokuş (takas) ederek bir nevi bugün ki paranın işlevini sağlamaya çalışıyorlardı.

2

Çay

Asya ülkelerinde son derece değerli bir tarım ürünü olan çay blokları Asyalı bazı ülkelerinde 2. Dünya Savaşı’nın ilk dönemlerine kadar para olarak kullanıldı.

İkinci Dünya Savaşı'na kadar bu geleneğin devam ettiği Çin, Sibirya, Tibet, Türkmenistan, Rusya ve Moğolistan'da yüzyıllarca madeni para yerine çay blokları kullanılırdı.

Özellikle Moğolistan, Sibirya ve Tibet gibi ülkelerde hayvan alımlarında ya da vergi ödemek için çay bloklarına başvuruldu.

3

Ekmek ve bira

Eski Mısır'da işçilerin standart temel maaşı bira ve ekmekle ödeniyordu.

Rom 1700'lerin ortalarında, Amerika, Avrupa ve Afrika arasında yürütülen ve "üçgen ticaret" olarak adlandırılan New England'da para olarak kullanılıyordu.

4

Kakao çekirdeği

Günümüzde kullanılmasa da bir zamanlar kakao çekirdekleri para yerine geçiyordu. 1500’lü yıllarda İspanyolların Orta Amerika’yı sömürgeleştirmesi ile kakao çekirdekleri oldukça popüler oldu. O dönemler çok geniş bir yayılma alanı bulunmayan bu ürün az bulunması nedeni ile değerliydi ve ticarette bazı malların alımında kullanılıyordu.

Mezoamerika'nın kadim uygarlıklarından biri olan Azteklerde, kakaonun Tanrı'nın bir hediyesi olduğuna inanılırdı. Bu sebeple kakao çekirdekleri para olarak üst sınıflar arasında çokça kullanılırdı.

5

Mobil dakikalar

Yüksek enflasyon oranları nedeni ile parası her geçen gün değer kaybeden Mısır, Nijerya, Hindistan, Güney Afrika ve Gana gibi ülkelerde vatandaşlar telefonlarındaki dakikaları alışverişlerde kullanılabiliyor. 2011 yılından beri bu uygulama devam ediyor.

6

Parmesan peyniri

Ortaçağ'ın en lezzetli paralarından biri parmesan peyniriydi. Özellikle İtalya'da bir tekerlek parmesan peyniriniz varsa zengin sayılırdınız.

Parmesan Kuzey İtalya ve Romanya’da para olarak hala kullanımda. 2-3 yıl gibi bir sürede oluşan bir baş permesan neredeyse 300 dolara denk geliyor. Bu peyniri üretenler bankalara teminat olarak peynirlerini gösterip kredi alabiliyorlar.

7

Tuz

Antik Roma'da tuz o kadar kıymetliydi ki askerlerin maaşları tuz olarak ödenirdi. Hatta Latincede tuz anlamına gelen "salarium" kelimesinin kökü olan "sal"dan İngilizce maaş anlamına gelen "salary" kelimesi türemiştir.

8

Yunus dişleri

Okyanusya kıtasındaki Solomon Adaları’nda bazı köylüler para olarak yunus dişleri kullandılar. Ayrıca, bu geride kalmış bir uygulama değil, 1976 yılından beri bölgede yunus dişleri para yerine geçiyor.

9