George Floyd protestoları: Washington eyaletinden Donald Trump'a 'Seattle'a karışma' mesajı

Polisin çekilmesinden bu yana protestocuların kontrolündeki bölgede genel olarak barışçı bir ortam hakim oldu.

Göstericiler mahalleye 'Capitol Hill Özerk Bölgesi' (Capitol Hill Autonomous Zone) ya da bu adın baş harflerinden oluşan CHAZ adını verdiler.

Pazartesi gününden bu yana mahallede her gün yüzlerce kişi toplanıyor, konuşmalar yapılıyor, protestolar sürdürülüyor.

George Floyd'un ölümü ve sonrası

Ülkenin kuzeybatısındaki Washington eyaletindeki gösteriler geçen ay Minneapolis'te George Floyd adlı siyahın polis tarafından gözaltına alınırken öldürülmesi ardından başladı.

Başkan Trump eyalet yönetimlerini protestoculara karşı sert bir tutum izlemeye zorlarken bir yandan da polis teşkilatlarının yapılanmasını değiştirecek bir öneri sundu. Öneride polisin eğitimine daha büyük yatırım yapılması ve zor kullanımı konusunda ulusal kurallar konulması gibi unsurlar var.

Bununla beraber Trump polise giden fonlardan kesilerek sosyal hizmetlere aktarılması önerilerini "aşırılık" diye niteleyerek reddetti.

#resim#770734#- AFP

Seattle'ın 'özerk bölgesi' CHAZ nasıl ortaya çıktı?

Seattle'ın Doğu Bölgesi'ndeki bir mahallede George Floyd protestolarının başladığı iki haftadır polisle göstericiler arasında çatışmalar yaşanıyordu.

Vali Inslee buna Ulusal Muhafızları yollayarak cevap verirken belediye başkanı da sokağa çıkma yasağı ilan etti.

Olaylar sırasında yerel medyada yer alan haberlere göre, bir kısım gösterici polisle çatıştı, arabaları ateşe verdi ve bazı yağmalama olayları oldu.

Geçen hafta sonunda Seattle polisi göstericileri dağıtmak amacıyla göz yaşartıcı gaz ve ses bombaları kullandı. Bu tutum belediye meclisi azalarının tepkisine yol açtı ve polis orantısız güç kullanmakla eleştirildi.

Pazartesi günü belediye başkanı polis barikatlarının kaldırılmasını emretti ve mahalledeki karakol boşaltıldı.

O günden bu yana protestocular Seattle'in sanat ve kültür merkezi sayılan ve son yıllarda çok gelişen Capitol Hill mahallesinin bir kısmını içeren bu bölgeyi kontrol ediyor.

#resim#770735#- AFP

Protestocular ne istiyor?

Göstericilerin talepleri arasında, polise ayrılan bütçenin azaltılarak sağlık ve diğer sosyal hizmetlere aktarılması, polisler hakkında daha sıkı disiplin süreçleri işletilmesi ve gösterilere katılanlara karşı yasal yollara başvurulmaması bulunuyor.

Seattle Times gazetesi 15 yaşındaki bir gösterici Francis Vann'ın, "Benim dedem ve ninem de yürüdü ama üzerlerine köpeklerin salınması ve göz yaşartıcı gazdan korktular. Gaz beni durduramaz. Ben gencim. Bütün istediğim değişim" dediğini aktardı.

AFP'ye konuşan göstericilerden ressam Kimisha Turner, "Oğlumun, herkesin onun hayatına değer verdiğini görmesini istiyorum. Özellikle de haftalardır devam eden protestolardan sonra bu kadar olumlu ve barışçı bir şeyin parçası olmak gerçekten harika bir duygu" diye konuştu.

Yerel medya mahallede bir tür bayram havası olduğunu, şiirler okunduğunu, şarkılar söylendiğini ve geceleri film gösterildiğini bildiriyor.

Göstericiler ücretsiz olarak yiyecek, su ve dezenfektan paylaşıyorlar.

Trump CHAZ hakkında ne dedi?

Cumhuriyetçi Başkan, attığı bir dizi tweette Washington eyaletinin ve eyaletin en büyük kenti Seattle'ın liberal demokrat yöneticilerine çattı.

Bir tweetinde, "Kentinizi geri alın, ŞİMDİ. Eğer siz yapmazsanız ben alacağım" yazdı.

Trump bir başka tweetinde de "İç teröristler Seattle'ı teslim aldı" yazdı ve Washington eyalet valisi Jay Inslee'nin "salak yerine konmuş" göründüğünü söyledi.

Başkan'ın bu tweetleri cevapsız kalmadı. Washington Valisi Jay Inslee cevaben "Yönetmekten tamamen aciz olan kişi, Washington eyaletinin işlerine burnunu sokmamalı" diye tweet attı.

Seattle Belediye Başkanı Jenny Durkan da Twitter'dan, vatandaşların protesto hakkı bulunduğunu söyleyerek Başkan Trump'a hitaben "Hepimizin güvenliğini sağla, sığınağına geri dön" yazdı.

Durkan, "Seattle'ı bölerek şiddeti kışkırtacak bir işgal tehdidi sadece bizim reddettiğimiz bir şey değil, aynı zamanda yasa dışıdır" diye sürdürdü.

Trump gerçekten söylediğini yapabilir mi?

Bu ayın başlarında gösteriler ABD'nin dört bir yanına yayılırken Trump, eyaletlerde valiler sokakların ve binaların güvenliğini sağlayamayacaksa orduyu devreye sokma tehdidinde bulunmuştu.

Trump böyle bir adımı federal hükümetin belli koşullarda eyaletlerin onayını almadan askerle müdahalesine olanak veren 19. yüzyıldan kalma Ayaklanma Yasası'na dayanarak atabilir.

Bu yasa vatandaşların hakları tehdit altındaysa veya başkan, bir eyalette Amerikan yasalarının uygulanmasının imkansız hale geldiğine kanaat getirirse, merkezi hükümete Vali'nin izni olmaksızın müdahale etme yetkisi veriyor.

Bu kanun son olarak 1992 yılında Los Angeles'ta yine siyah bir Amerikalı olan Rodney King'e saldıran dört polis memurunun beraat etmesi üzerine çıkan olaylar sırasında gündeme gelmişti. Fakat o sırada bizzat California valisi merkezi hükümetten yardım istemişti.

Yasanın verdiği yetkiler daha önce de eşit haklar ve özgürlükler mücadelesinin yükseldiği 1950'li ve 60'lı yıllarda üç farklı başkan tarafından kullanıldı. Bu müdahalelerin bazıları eyalet valilerinin itirazlarına rağmen yapıldı.

Polis, Seattle'daki durumu nasıl değerlendiriyor?

Polis yetkilileri bölgedeki karakolu yeniden açmak istediklerini söylüyor ve mahallede oluşturulan özerk bölgenin ne kadar devam edebileceği belli değil.

Önceki gün bir basın toplantısı düzenleyen Emniyet Müdür Yardımcısı Deanna Nollette karakolun yakılması ve yağmalanması tehlikesi nedeniyle terk edildiğini, protestocuların kurduğu barikatların bölgede yaşayan bir kısım halkı korkuttuğunu söyledi.

Emniyet Müdürü Carmen Best ise bölgedeki fiili durum nedeniyle, hırsızlık, saldırı, tecavüz gibi suçlar bildirildiğinde müdahale edemediklerini söyledi.

Emniyet Müdürü buna karşılık mahallede vatandaşlardan ve işyerlerinden zorla para toplandığı yolundaki haberlerin gerçek dışı olduğunu söyledi.