Bereket ve bolluğun bayramı: Hıdırellez
İlk çağlardan bu yana kadar uzanan Hıdırellez, Anadolu ve Balkan ülkelerinde her yıl yazın gelişini taçlandırmak için kutlanıyor.
Ülkemizde de Hıdırellez coşkusu İzmir'de yankılanan "Çingene Şarkıları" ile başladı.
Baharın gelişini müjdeleyen geleneksel Hıdırellez şenlikleri Kosova'da binlerce kişinin katılımıyla kutlandı.
Bilecik'te 130 hanelik bir site sakinleri, kutlanan Hıdırellez sonrası mehteran takımını coşkuyla dinledi.
Dünyanın çeşitli ülkelerinde Hıdırellez Bayramı kutlanmaya başladı. Peki Hıdırellez nasıl kutlanır? Hıdırellez gelenekleri nelerdir? İşte ilginç gelenekleri ve inanışlarıyla Hıdırellez...
Hıdırellez nedir?
Hıdırellez, Orta Asya, Ortadoğu ve Anadolu coğrafyasında kutlanan, birlik ve beraberliğin simgesi olan bayramdır.
Hızır ile denizlerin hakimi olduğuna inanılan İlyas'ın yeryüzünde buluştukları gün olarak düşünülen Hıdırellez'de pek çok ritüel gerçekleştiriliyor.
Hıdırellez ne zaman kutlanır?
Hıdırellez'e göre 6 Mayıs'tan 4 Kasım'a kadar süren zaman dilimi yaz mevsimini, 8 Kasım ile 5 Mayıs arasındaki zaman dilimi de kış mevsimini oluşturur.
Bu nedenle 5 Mayıs'ı 6 Mayıs'a bağlayan gece Hıdırellez Bayramı olarak her yıl kutlanır.
Hıdırellez ne anlama gelir?
Kış mevsiminin sona erip, sıcak yaz günlerinin başladığı anlamına gelir.
Hıdırellez ne zaman ortaya çıkmıştır?
Hıdırellez'in ilk ne zaman ortaya çıktığı hakkında kesin bir bilgi bulunmuyor. Ortaya atılan çeşitli iddialarda ise Hıdırellez'in Orta Asya, Ortadoğu ve Anadolu kültürlerine ait olduğu düşünülüyor.
Bilinen en eski ritüellerin millattan önce Mezopotamya'da yaptığı biliniyor. Ancak o zaman bu kutlamalara "Tammuz" deniliyormuş. Tammuz ayrıca Sümerlilerde Babil tanrısına verilen isimdir.
Hıdırellez gelenekleri
Hıdırellez günü doğan erkek çocuklara Hızır ismi konulur.
Hıdırellez gecesi yumurta haşlanır. Yumurta bolluğu ve bereketi simgeler.
Hıdırellez sabahı ise yumurtalar yenir.
Hıdırellez gecesi bir tasın içerisine süt konulur. Ardından herhangi bir madeni para içerisine atılır.
İnanışa göre eğer sabah süt mayalanıp yoğurt olmuşsa dileğin gerçek oluyor.
Ancak tasın içindeki para, ihtiyacı olan birine verilmeli!
Hıdırellez'e göre yenibahar bolluk ve bereketin simgesi...
Bu nedenle Hıdırellez gecesi kaynatılan yenibahar bereketi evinize çağırır.
Hıdırellez gecesi evin kapısına söğüt dalı asılır. Çünkü inanışa göre söğüt dalı eve sağlık getirir.
Bakliyatlar bolluk ve bereket simgesidir. Bu nedenle evde kuru baklagil varsa bir torba içine konulup bahçedeki ağaçlara asılır.
Eğer etrafınızda ağaç yoksa bakliyat kavanozlarının ağzını açabilirsiniz.
Hıdırellez günü herkes çevresindeki açları doyurur.
Bol bol bakliyatın yer aldığı bir pilav hazırlanır. Hatta bu pilava Hıdırellez pilavı denir.
Soğan ikiye bölünüp yakılır. Bu sırada tüm kötü enerjiyi dışarı atmak için dilek dilenir.
Hıdrellez sabahı karınca yuvalarından incecik karınca toprağı toplanır ve küçük paketlere konulur. Evlerde bu paketler saklanır, bereket getirdiğine inanılır.
Hıdrellezde baht açma törenleri oldukça yaygın olarak uygulanır. Kısmet açtırmak isteyen genç kız ve kadınlardan yüzük, küpe gibi eşyalarını çömleğe atmaları istenir.
Daha sonra çömleğin üzerine su eklenerek ağzı kapatılır. Ardından çömlekteki eşyalar geri alınır. Ertesi günü bir araya toplanan kadınlar, çömleği ortaya koyarak maniler eşliğinde eşyaları çıkarmaya başlarlar.
