Güvenlik soruşturmasına ilişkin kanun teklifi komisyonda

İlk kez veya yeniden kamu hizmeti ve görevlerine atanacaklar hakkında yapılacak güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması hükümlerinin yeniden düzenlenmesini içeren Güvenlik Soruşturması ve Arşiv Araştırması Kanun Teklifi'nin görüşmelerine, TBMM İçişleri Komisyonunda devam ediliyor.

Teklifte imzası olan AK Parti Kırıkkale Milletvekili Ramazan Can, kamu çalışanlarının, kanunlara sadık kalarak devletin menfaatlerini korumakla yükümlü olduğunu, ülkenin bağımsızlığını ve bütünlüğünü bozacak faaliyette bulunamayacağını ifade etti.

Kamu çalışanlarının görevlerini yerine getirirken dil, ırk, cinsiyet, siyasi düşünce, felsefi inanç, din ve mezhep ayrımı yapamayacağını vurgulayan Can, yönetici pozisyonundaki görevlilerin ise astlarına hakkaniyetle davranma yükümlülüğü bulunduğunu hatırlattı.

Kamu görevlilerine ilişkin bu hususların 657 Sayılı Devlet Memurları Kanunu'nda açıkça düzenlendiğine işaret eden Can, şöyle devam etti:

"Kamu görevine girişte, görevin gerektirdiği genel ve özel niteliklere sahip olunup olunmadığının tespiti için araştırma yapılmasına ihtiyaç bulunmaktadır. Bu ihtiyaç, dünyadaki demokratik ülke örneklerinde olduğu gibi ülkemizde de kamu görevleri için arşiv araştırması ve güvenlik soruşturması yapılmak suretiyle karşılanmaktadır. Güvenlik soruşturması ve arşiv araştırmasında amaç, genel olarak kamu görevinin ve özel olarak icra edilecek görevin gerektirdiği nitelikleri haiz olunup olmadığının tespitidir. Kamu hizmetine alınmada görevin gerektirdiği genel ve özel niteliklerden başka bir ayrım gözetilemez."

Güvenlik soruşturması ve arşiv araştırmasının nasıl yapılacağının kanunlarla düzenlendiğini aktaran Can, demokratik toplum düzenini korumak için güvenlik soruşturmasının öneminin, FETÖ'nün 15 Temmuz darbe girişiminden sonra bir kez daha ortaya çıktığını söyledi.

Güvenlik soruşturmasına ilişkin kanunun bazı hükümlerinin,"kişisel verilerin güvenliğini sağlayamadığı" gerekçesiyle Anayasa Mahkemesince iptal edildiğini hatırlatan Can, bu nedenle yasal düzenlemeye ihtiyaç duyulduğunu ifade etti. Can, şunları kaydetti:

"Anayasa Mahkemesine göre araştırma konusu bilgi ve belgelerin neler olduğu, kim tarafından yapılacağı, ne kadar süreyle saklanacağı, silinip silinmeyeceğine dair usul ve esaslar ile bireyleri keyfiliğe karşı koruyacak önlemlerin mevcut kanuni çerçevede yeterli düzeyde düzenlenmediği iptale gerekçe olmuştur. Bu kanunun hazırlanmasındaki temel gerekçe, oluşan hukuk boşluğunun Anayasa Mahkemesinin iptal kararlarında gösterdiği gerekçeler de dikkate alınarak adil ve tarafsız bir güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması sisteminin kurularak giderilmesidir."

- "Teklif geri çekilsin"

CHP Bilecik Milletvekili Yaşar Tüzün de güvenlik soruşturması ile arşiv araştırmasının farklı şeyler olduğunu belirterek, kanun teklifi için referans gösterilen unsurların yönetmeliklerden oluştuğunu söyledi.

Tüzün, teklifin temel hak ve özgürlükleri ihlal edecek birçok uygulamayı içerdiğini öne sürerek, geri çekilmesini beklediklerini dile getirdi.

CHP İstanbul Milletvekili İbrahim Kaboğlu da teklifin gerekçesinin zayıf olduğunu, Anayasa Mahkemesinin, güvenlik soruşturmasına ilişkin verdiği kararların görmezden gelindiğini ifade etti.

Teklifin birçok maddesinin Anayasa'nın "hukuki güvenlik ilkesine" aykırı olduğunu savunan Kaboğlu, Anayasa Mahkemesi kararlarına rağmen teklifi komisyona sunmanın doğru olmadığını belirtti.

Güvenlik soruşturmasına ilişkin kanun yapılmasına gerek olmadığını, mevcut mevzuatla bu işlemin yapılabildiğini aktaran Kaboğlu, buna ilişkin yapılacak çalışmanın Anayasa Mahkemesince iptal edilebileceğini sözlerine ekledi.

HDP Şırnak Milletvekili Hasan Özgüneş ise teklifin özensizce hazırlandığını savundu.

Türkiye'nin demokratik ve toplumu kuşatan bir anayasaya sahip olmadığını belirten Özgüneş, böyle bir anayasadan kaynaklanacak uygulamaların da hukuka uygun olmayacağını iddia etti.

Özgüneş, arşiv araştırması ve güvenlik soruşturmasının demokratik uygulamalara aykırı olduğunu, bu nedenle komisyondan çekilmesi gerektiğini söyledi.

HDP Ankara Milletvekili Filiz Kerestecioğlu, Anayasa Mahkemesinin iptal ettiği düzenlemenin rötuşlanarak komisyona sunulduğunu öne sürdü.

Güvenlik soruşturması sürecinin kamuya alınacak kişiyle sınırlı tutulmadığını, kişinin ailesi ve birinci derece yakınlarının da bu sürece dahil edildiğini anlatan Kerestecioğlu, bu uygulamanın hukuk teamüllerine aykırı olduğunu ifade etti.

İYİ Parti Adana Milletvekili Mehmet Metanet Çulhaoğlu, hukuk devletlerinde icraatların kanunlara göre yapıldığını hatırlatarak, ülkede yaşayan hereksin eşit olduğunu, kamu görevine alım esnasında kimseye ayrımcılık yapılamayacağını vurguladı.

Çulhaoğlu, sınavlarda başarılı olmasına rağmen birçok kişinin güvenlik soruşturması gerekçe gösterilerek atanamadığını kaydetti.

Güvenlik soruşturmasına yönelik yapılacak kanunun ortak aklın ürünü olması gerektiğinin altını çizen Çuhanoğlu, "Bu kanun teklifine genel olarak karşı olmamakla birlikte çekincelerimiz var, bunları ileride yine konuşacağız." dedi.

CHP Kahramanmaraş Milletvekili Ali Öztunç, kanun teklifiyle benzer içerikte olan düzenlemenin Anayasa Mahkemesince iptal edildiğini anımsattı.

Teklifte, "suçun şahsilik ilkesine" aykırı hükümlerin bulunduğunu savunan Öztunç, kamu görevine alınacak kişilerin birinci derece akrabalarının da güvenlik soruşturmasına dahil edilmesinin temel hak ve özgürlüklere aykırı olduğunu söyledi.

İYİ Parti Mersin Milletvekili Behiç Çelik de Anayasa Mahkemesinin iptal kararından sonra ortaya çıkan boşluk nedeniyle söz konusu teklifin sunulduğunu düşündüğünü dile getirdi.

Kanun teklifinin aceleye getirildiğini anlatan Çelik, bütün siyasi parti temsilcilerinin görüşlerinin alındığı bir teklifin hazırlanmasından yana olduklarını belirtti.