Hong Kong meclisindeki değişimler Çin'in uzun süredir beklediği yasaların kabülünü kolaylaştırabilir

Çin’de yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgının ciddi anlamda dizginlenmesiyle birlikte Pekin yönetimi, geçen ay başında Hong Kong meclisindeki muhalif delegelerin tasarıların yasalaşmasını engellediği yönünde birbiri ardına açıklamalar yaptı.

Açıklamalarda, bölgenin yerel meclisinde yasaların incelenmesinden sorumlu İçişleri Komitesi’nin işleyişinin muhalif delegeler tarafından 6 aydır çalışamaz hale getirildiği ve Çin Milli Marşı tasarısının da bulunduğu bazı önemli tasarıların muhaliflerce bekletildiği savunuldu.

Bölgedeki muhalif delegeler de Çin’in Hong Kong’un iç işlerine karışmaya hakkı olmadığını ve bölgedeki mini anayasa olarak da ifade edilen "temel yasa"yı ihlal ettiğini öne sürdü.

Çin hükümeti ve muhaliflerin tartışmalarının ardından Hong Kong meclisinde çoğunluğu oluşturan Çin yanlısı delegelerden daha önce de İçişleri Komitesi Başkanlığını yapmış Starry Lee, 12 Mayıs'ta İçişleri Komitesi’nin başkanlığını yürüteceğini ilan etti.

Lee'nin bu çıkışının ardından iki taraf arasında artan gerilim mecliste Çin yanlılarıyla ve muhalifler arasında arbede çıkmasıyla sonuçlandı.

Hong Kong Baş Yöneticisi Carrie Lam ve Yasama Konseyi Başkanı Andrew Leung, Starry Lee’yi komitenin başkanlığını yürütme yetkisi bulunduğu yönünde destekledi.

"İçişleri Komitesi" tasarıların yasalaşma sürecindeki kritik pozisyon olarak biliniyor. Bu komitede ele alınan yasa tasarıları, komite üyeleri tarafından onaylanması durumunda meclis oylamasına götürülüyor.

Bu durum ise hali hazırda Yasama Konseyi'nde 70 kişilik çoğunluğu elinde tutan Çin yanlıları nedeniyle Pekin hükümetinin, uzun süredir beklediği tasarıların yasalaşması konusunda elinin güçlenmesi anlamına geliyor.

- Çin Milli Marşı tasarısı

Lee’nin mevcut durumda komitede bekleyen en kritiğini Çin Milli Marşı tasarısı oluşturduğu 10 civarında tasarıyı yasalaşma sürecine götürmesi bekleniyor.

Baş Yönetici Lam, Lee'nin komiteye başkanlık edeceğini ilan etmesi sonrası "marş tasarısı ile patentlerin revize edilmesi tasarısının uzun süredir geciktiğini" belirterek, "Bu iki tasarının ikinci okumasına Yasama Konseyi tarafından öncelik verilmesini bekliyoruz." ifadelerini kullanmıştı.

Çin'deki en üst düzey yasama organı olan Ulusal Halk Kongresi (meclis), Kasım 2017’de ülkenin Milli Marş'ına hakaret ve aşağılayıcı davranışta bulunanların 15 güne kadar gözaltı, 1 yıldan 3 yıla kadar hapis, siyasi haklardan mahrumiyet cezaları verilebilmesini öngören bir yasa kabul etmişti.

Yasa, Hong Kong’da daha önce yabancı takımlarla yapılan futbol maçlarında taraftarların söz konusu marşı yuhalaması sonrası çıkarılmıştı.

- 17 yıldır bekleyen “ Hong Kong Ulusal Güvenlik” yasası

Komitenin ele alması beklenen ancak henüz hangi süreçte olduğu bilinmeyen "Hong Kong Ulusal Güvenlik Yasası" da bölgede Pekin yönetiminin nüfuzunu pekiştirecek en önemli yasa olarak görülüyor.

Çin hükümeti tarafından 2003’te Hong Kong’da çıkarılması talep edilen yasaya karşı bölgede kitlesel protesto hareketleri düzenlenmiş, Pekin yönetimi geri adım atmak durumunda kalmıştı.

Çin’in, Hong Kong’daki İrtibat Bürosu Direktörü Luo Huining, 15 Nisan’da Hong Kong’daki hükümet karşıtı gruplara yönelik "dış müdahale, bağımsızlık yanlısı güçler ve radikal şiddetle mücadele etmek için ulusal güvenlik yasasının çıkarılması" gerektiğini açıklamıştı.

Hong Kong’un temel yasasının 23’üncü maddesi, yerel hükümetin gerekli görmesi durumunda, Çin merkezi hükümetini yıkma, isyana teşvik, vatana ihanete karşı kanunlar çıkarmasını öngörüyor.

- Ulusal güvenlikteki "zayıf halka" Hong Kong

Diğer yandan Hong Kong basınında Çin Devlet Konseyi Hong Kong ve Makau İşleri Ofisi Direktörü Şia Baolong’un, Baş Yönetici Lam’den ulusal güvenlik yasasını çıkarmasını talep ettiği iddialarına yer verildi.

Şia ve Lam’ın nisan ayı sonunda Şıncın kentinde bir araya geldiği, Şia’nın Baş Yönetici Lam'dan ilgili yasayı yürürlüğe sokmak için mümkün olan yolları ciddi şekilde incelemesini talep ettiği öne sürüldü.

Şia’nın ayrıca Hong Kong’un ulusal güvenlikteki “zayıf halka olmaması” gerektiği ifadelerini kullandığı kaydedildi.

Çin hükümetinin bölge meclisinin işleyişine yönelik açıklamaları sonrası Kovid-19 salgınına rağmen protestoların nispeten düşük katılımlarla sürdüğü Hong Kong’da Milli Marş ve Ulusal Güvenlik yasalarının kabul edilmesi durumunda muhaliflerin protestoları yeniden artırması beklenebilir.