İngiltere BMGK'yı acil toplantıya çağırdı!

May, Skripal ile kızının zehirlenmesinde Rusya tarafından imal edildiği ileri sürülen, askeri nitelikte ve sinir sistemi üzerinde etkili bir kimyasal maddenin kullanıldığının kesinlik kazandığını açıklamıştı. May, söz konusu maddenin "Novichok" adı verilen kimyasal madde grubuna dahil olduğunu iddia etmişti.

May'in Rusya'ya tanıdığı mühlet dün gece yarısı dolmuş, Rusya'dan beklenen açıklama gelmemişti.

TAKAS EDİLEN CASUS

Rus mahkemesi, İngiltere için casusluk yaptığı suçlamasıyla 2006 yılında Skripal'e 13 yıl hapis cezası verdi. Dimitri Medvedev’in devlet başkanlığı döneminde affa uğrayan Skripal, 2010 yılında ABD’nin tutukladığı 10 Rus ajanı ile Avusturya'nın başkenti Viyana'da takas edilen 4 casus arasında yer aldı.

Skripal'in daha sonra İngiltere’ye gelerek ülkenin güneybatısındaki Salisbury’de düşük profilli bir yaşam sürmeye başladığı belirtildi.

Rusya, Skripal’in 1990’lı yıllardan itibaren bilgi sızdırdığı İngiliz dış istihbarat servisi MI6’ya, Rusya’nın Avrupa’daki casuslarının kimliklerini de ifşa ettiğini öne sürmüştü.

Skripal ile kızı Yulia, önceki pazar günü Salibury'da bir bankta bilinçlerini yitirmiş vaziyette bulunmuştu. Tedavileri süren baba ile kızın sağlık durumlarının ciddiyetini koruduğu ancak istikrarlı olduğu belirtiliyor.

YAPTIRIM SEÇENEKLERİ

May, bu maddenin,Rusya’dan İngiltere’ye nasıl geldiğini izah etmesini bekliyor.

İngiliz başbakan, tatmin edici bir yanıt alamamaları durumundaRusya’ya karşı bir dizi yaptırım uygulamaya hazırlandıkları uyarısını yaptı.

Resmen telaffuz edilen bir yaptırım henüz söz konusu değilse de İngiliz basınında çeşitli seçenekler gündeme getiriliyor.

İngiltere’nin atabileceği ilk adımın ülkedekiRusdiplomatları sınır dışı etmek olabileceği belirtiliyor. İngiltere, 2006’da eskiRusajanı Aleksandr Litvinenko’nun zehirlenerek öldürülmesinin ardından bu yolu izlemişti. İngiltere’nin o gün aldığı tedbirler arasındaRusyetkililere vize sınırlamaları getirmek de yer almıştı.

Kamuoyunda diplomatları sınır dışı etmenin yeterli bir karşılık olarak görülmemesine rağmenRusya Büyükelçisinin de aralarında olduğu diplomatların sınır dışı edilmesinin gündeme gelebileceği belirtiliyor.

Bu adımın İngiltere’de irtibat şebekesi oluşturmuş casusları ülkeden çıkarmaya yarayacağı düşünülse deRusya’nın da benzer bir adımla buna yanıt verecek olmasının, İngiltere’nin bu ülkedeki istihbarat ağına zarar vereceği yorumları yapılıyor.

MAGNITSKY YASASI

Ülkede tartışılan ikinci yaptırım seçeneği, İngiltere’de mal varlığı bulunanRuszenginlere getirilebilecek kısıtlamalar olarak öne çıkıyor. İngiliz parlamentosunun Dışişleri Komisyonu Başkanı Tom Tugendhat’ın gündeme taşıdığı öneriye göre İngiltereRusya vatandaşlarına ait kaynağı izah edilemeyen mal varlıklarına el koyabilir. 


Bu kapsamda, ABD’nin 2012’de yürürlüğe koyduğu Magnitsky Yasası’nın bir versiyonu İngiliz parlamentosunda görüşülmekte olan Yaptırımlar ve Para Aklama ile Mücadele Yasası'na ilave edilebilir. Buna göre, adı yolsuzluğa ve insan hakları ihlallerine karışanRusların mal varlıkları dondurulabilir, bunlara karşı seyahat kısıtlamaları uygulamaya konulabilir.

AncakRuszenginlerin mal varlıklarına karşı uygulanacak bu türden geniş yaptırımların, İngiltere’ye bir finans merkezi olarak duyulan güveni zedeleyebileceği uyarısı da yapılıyor.

Öte yandan İngiltere ile sıkı ilişki içinde olanların sadece Roman Abramovich gibi süper zenginRuslar olmadığına dikkat çekiliyor. Pek çokRusdevlet görevlisinin, milletvekilinin ve iş adamının da Londra’da mülk sahibi olduğu, çocuklarının İngiltere’de eğitim gördüğü ve bazılarının İngiliz pasaportu taşıdığına da işaret ediliyor.

DÜNYA KUPASI'NI BOYKOT

İlk kez Dışişleri Bakanı Boris Johnson tarafından gündeme getirilen bir öneri deRusya’da yapılacak 2018 Dünya Kupası’na İngiliz yetkililerin katılmaması şeklinde.

Daha ileri gidip, İngiltere Milli Takımı'nın Dünya Kupasını boykot etmesi önerileri de ortaya atılıyor.

Bununla birlikte, İngiltere’nin bu ikinci adımı tek başına atmasının anlamlı olmayacağı, sadece İngiltere’nin kendisini yalıtması sonucunu doğuracağı uyarısı da dile getiriliyor. Yorumcular, ancak uluslararası bir kampanyaya dönüşmesi durumunda bu yolun izlenebileceğini ifade ediyor.

RUS TELEVİZYOUNA YASAK

İngiltere’de geniş yapılanması bulunanRussia Today televizyonunun kapatılması da bir diğer seçenek olarak dile getiriliyor. Ülkede medyayı denetlemekten sorumlu kuruluş Ofcom, Başbakan Theresa May’in yarın yapması beklenen açıklamadan sonraRustelevizyonunun lisansının gözden geçirilebileceğini duyurdu.

İngiliz basınına göre Avrupa Birliği’ninRusya’ya Ukrayna krizini takiben uygulamaya başladığı mali yaptırımların artırılması da gündeme gelebilir. Ancak Macaristan, İtalya ve Yunanistan gibi AB üyelerinin bu yaptırımların yumuşatılmasından yana tutum aldığını hatırlatan bazı yorumcular, İngiltere’nin bu konuda AB içinde destek bulmakta güçlük çekebileceği görüşünde.

Öte yandan,Rusya’ya uygulanan ekonomik yaptırımların bu ülkenin dış borçlanmadan kaçınmasına ve hem özel şirketlerinin hem de devlet kurumlarının daha verimli hale gelmesine yol açtığı da dile getiriliyor.

SİBER SALDIRI

İngiliz basınındaRusya’daki devlet kurumlarına karşı siber saldırı düzenlenmesi seçeneği de yer aldı.

Saldırıların tam olarak hangi kurumlara ve hangi amaçla düzenlenebileceğine ilişkin ayrıntı verilmezkenRusya’nın siber yeteneklerinin daha geniş olduğu ve İngiltere’ye vereceği muhtemel yanıtın ağır sonuçlara yol açabileceği görüşü ortaya atıldı.

5. MADDE İHTİMALİ

İngiltere’nin konuyu NATO’ya taşıması da ihtimaller arasında.Rusya’nın İngiltere toprağında “yasa dışı güç uyguladığı” iddiasından hareketle atılabilecek böyle bir adımın, ittifakın 5. maddesinin işletilmesini gündeme getirebileceği savunuluyor.


NATO üyelerinden birine yapılan saldırının bütün üyelere yapılmış sayılmasını öngören 5. madde, ittifakın tarihinde sadece 11 Eylül saldırılarının ardından ABD’nin talebiyle uygulandı.