Hamza Casim el-Ali'nin dünyası küçük ve ürkütücü. Henüz 12 yıllık hayatında Fırat Nehri kıyılarının 40 km ötesinden sonrasını görmemiş.
Irak'ın El Kaim şehrinde başlayan hayat yolculuğu şimdi onu 'IŞİD hilafeti' kâbusunun en karanlık merkezine taşıdı. 12 yaşındaki bir çocuğun taşıyamayacağı kadar çok ölüm gördü.
Şimdi ise o küçük dünyasını oluşturan nehrinden uzak, çölde, rüzgârın hırpaladığı bir çadırın içinde, kendisini hiç tanımayan yaşlı bir kadının yanında tek başına oturuyor.
IŞİD kontrolünde yaşamın nasıl olduğunu soruyorum.
"İyiydi" diyor, yine gülümseyerek. "Yemek azdı, su azdı, çok çatışma vardı. Çok ağır çatışmalar vardı."
"Hâlâ IŞİD'i seviyor musun?" diye sorduğumda da "Hayır. Yaptıkları onca şeyden sonra neden seveyim ki" diye yanıtlıyor.
Hamza IŞİD'in yetim bıraktığı çocuklardan biri. Babası örgüte katılıp tüm ailesini de beraberinde taşımış. Babası, beş ay önce IŞİD'e karşı düzenlenen bir hava saldırısında Hamza'nın annesi, kız kardeşleri ve erkek kardeşleriyle beraber ölmüş.
IŞİD'in mağdurları milyonları buluyor. Irak, Suriye ve Libya'da insanlara korku salıp evlerini terk etmeye zorladılar.
Birleşmiş Milletler, IŞİD'in Ezidilere yaptıklarını 'soykırım' olarak tanımlıyor.
Örgüt, yalnızca düşmanlarına değil, kendi çocuklarına da zulüm uyguladı.
Barış anlaşması kapsamında 6 binden fazla kadın, çocuk ve yaralı erkek savaşçılar IŞİD topraklarını terk etti.
IŞİD'in 'yayılmacı hilafet' rüyaları, Bağuz köyü çevresinde zavallı bir kamp alanına sıkıştı.
IŞİD topraklarını terk edenlerin bölgeden ayrıldıktan sonraki ilk durakları bir çöl. Burada toplanan binlerce kişinin kayıtları tutuluyor. Buruk, pis bir havası var buranın. Buraya gelenlerin çoğu hasta, tuvalet ihtiyaçlarını ortada açık havada karşılıyorlar.
Çoğu daha sonra Haseke şehri yakınlarındaki el Havl köyündeki kampa götürülüyor.
Ben çadırda Hamza'yla konuşurken, dışarıda da buruk bir sükûnet var. Bugünün 'IŞİD mültecileri' henüz gelmedi. Dün gece gelenler ise, büyükbaş hayvanların taşındığı kamyonlara dolduruldu, uzun çöl yollarından geçip el Havl'a götürülecekler.
Kadın ve çocukların her biri, Kürt kadın savaşçılar tarafından bir bir aranıyor. Ama parmak izlerinin alınıp alınmadığı veya fotoğraflarının çekilip çekilmediği bilinmiyor.
Yaralı erkeklerin ise fotoğrafları çekiliyor, diğer biyometrik verileri toplanıyor sonra da kampa gönderiliyorlar. Ama herhangi bir suç işleyip işlemediklerine dair yapılan soruşturmalar da sınırlı kalıyor.
Kürt savaşçıların bu kişileri ne kadar tutabilecekleri belirsiz. Bazı erkekler, birkaç ay içinde serbest bırakılmayı beklediklerini söylüyor.
İçlerinden biri, Halep'ten olduğunu, bakıcı olarak çalıştığını söyledi. İşlemlerin yapıldığı yerde konuştuğum Halepli, "Gereken gözaltı süresini tamamlayacağım sonra her şeyi arkamda bırakıp gidip ailemle yaşayacağım. Annemle yaşayacağım, benim için en iyisi o" dedi.
Bir diğeri, Ebubekir el Ensari ise hiç pişmanlık duymuyor. "Tüm Müslümanlar bu işin bitmesinden üzüntü duyacak çünkü kendi devletlerinin olmasını kendileri istiyordu. Diğer Müslüman ülkelerde kendi ibadetlerini özgürce yerine getirip özgürce yaşayamayacaklar" diyor.
Her ikisi de Kürtlerin kontrolündeki toplama kampına götürüldü.
Dümdüz çölün ortasında sahipsiz eşyalar buldum: Kamp ateşinde yakılmış, parçalanmış cep telefonları, ikiye bölünmüş USB bellekler...
Fotoğraflar da vardı. Biri izci takımından dört genç kızın fotoğrafı, birinin başı bağlı. Acaba bu fotoğraftaki kızlardan biri de el Havl kampı yolcusu mu?
Kirli bebek bezleri, boş yemek konserve kutuları arasında bir de aile karnesi var. Kosovalı bir aileye ait. Baba, IŞİD'de üst düzey bir görevdeymiş. Ama bu başka bir konu…
Bu terk edilmiş dağınıklığın içinde bir de mühürlenmiş bir bilgisayar hafıza diski var. Üzeri insan dışkısıyla kaplı.
Buradaki kadınların çoğu istedikleri için, talimat verildiği için IŞİD'i terk etmiş. Birçoğu hâlâ eşlerinin kullandığı askeri sırt çantalarını taşıyor.
Düşmanlarının, Kürtlerin ve Batılı koalisyonun, hâlâ kim olduklarına dair bir fikirleri olmasını istiyor gibiler. Türkiye'den, Irak'tan, Çeçenistan'dan, Rusya'dan, Dağıstan'dan kadınlarla konuştum. Bazıları hâlâ, Bağuz'da son savaşı bekleyen eşleriyle bir araya gelmeyi umuyor. Birçoğu hâlâ fanatik.
Mor çerçeveli gözlüğünün ardına sıkışan lekeli peçesiyle konuşan Tunuslu-Kanadalı kadın isminin Umm Yusuf olduğunu söylüyor. Kocası Faslı, öldürülmüş...
Ama Umm Yusuf, IŞİD kontrolündeyken başka bir savaşçıyla evlendirilmiş olabilir. Hiçbir pişmanlık duymadığını, IŞİD'den çok şey öğrendiğini söylüyor:
"Allah bizi sınamak için bunu yaptı. Yemeksiz, parasız, evsiz... Ama şimdi mutluyum, belki bir ara, iki saat içinde içebileceğim bir su göreceğim."
İngiltere ve koalisyon üyesi diğer ülkeler Kürtlerin bu 'IŞİD mültecilerini' tutmaya devam etmesi için baskı yapıyor. Ama Kürtler ise gitmelerini istiyor.
Gece çöldeki alana daha fazla kadın geldi. Bazı çocuklar ağlıyor, bazıları sessiz, etraflarında olan bitene tepkisiz öylece duruyorlar.
Kamera ışıkları yüzlerine çevrilip kendilerine soru sorulduğunda ise, çöl tozu bulaşan suratlarını öne eğip hiçbir şey söylemiyorlar.
Hiçbir merhamet duygusu olmayan bu grup şimdi merhamet arıyor.
Yaklaşık 200 kadın ve çocuğun olduğu karanlıkta Iraklı bir kadın yaklaşıyor yanıma, "Gözünün önündeki çocukları görmüyor musun?" diyor:
"Acılarını hissedemiyor musun? Bombalarla paramparça olan yaşlı kadınların, yaşlı erkeklerin acısını hissedemiyor musun? Ya hava saldırılarında ölen çocuklarınkini? Sen bir insansın. Biz de insanız. Benim acımı hissedemiyor musun kardeşim?"
BBC Kalabalığın ortasında bir de sağlık merkezi var. Free Burma Rangers adlı bir yadım kuruluşu tarafından idare ediliyor.
Doktorlarından biri Kaliforniyalı Paul Brady. IŞİD'den gelenlerin sayısı arttıkça, tedavi ettikleri yaraların da değiştiğini söylüyor:
"Yaklaşık 10 gün önce, kurşun izine benzeyen yaralar görüyorduk. Kaçtıkları için vurulduklarını söylüyorlardı. Ama artık bu yaraları çok görmüyoruz. Şimdiki yaralar biraz daha eski gibi, hava saldırıları ve havan topu saldırılarından kaynaklı gibi.
"Yaralıların olduğu yerde dolaştığınızda çok kötü bir koku geliyor... tedavi edilmemiş olan bu yaralar zamanla çürümüşler."
Zamanla bu insan akışı da zayıflayacak. Sonra da Bağuz'da son bir savaş yaşanması bekleniyor. Çölde konuştuklarımız Bağuz'da hala binlerce IŞİD savaşçısı olduğunu söylüyor.
IŞİD'in yetim bıraktığı Hamza ise yaklaşık beş hafta önce bir mayına basarak yaralanmış. Kırılan bacağının şimdi çok daha iyi durumda olduğunu söylüyor.
Ben tam gitmeye hazırlanırken beni durdurup bir şey sormaya hazırlanarak yüzüme bakıyor, bu sefer o sıcak gülümsemesi yok suratında.
"Bana ne olacak?" diye soruyor.
Bu soruya bir yanıtım yok… Irak'ın onu hiçbir zaman geri almayabileceğini söyleyemedim. Muhtemelen buradaki herkes gibi el Havl kampına götürülecek.
Kürt savaşçıların ve doktorların merkezinde Hamza için içecek bir şeyler, çikolata ve muz bıraktım.
Ertesi gün çöle döndüğümde ise gitmişti… Çölde bir gün önce oturduğu yerde ise Hamza'nın yerini alan başka hasta ve yararlılar vardı…
- Trump: IŞİD'in ele geçirdiği toprakların yüzde 100'ünü geri aldık
- İdlibliler Türkiye'nin 'HTŞ'nin gücünü kırmasını umuyor'
- Suriye'de IŞİD'in elinde kalan son köyden siviller tahliye edildi
- Yabancı IŞİD militanlarının çocukları ülkelerine geri dönebilecek mi?
- IŞİD üyesi ve aileleri 10 kamyonluk konvoyla Suriye'den Irak'a gönderildi
Haberturk.com ekibi olarak Türkiye’de ve dünyada yaşanan ve haber değeri taşıyan her türlü gelişmeyi sizlere en hızlı, en objektif ve en doyurucu şekilde ulaştırmak için çalışıyoruz. Yoğun gündem içerisinde sunduğumuz haberlerimizle ve olaylarla ilgili eleştiri, görüş, yorumlarınız bizler için çok önemli. Fakat karşılıklı saygı ve yasalara uygunluk çerçevesinde oluşturduğumuz yorum platformlarında daha sağlıklı bir tartışma ortamını temin etmek amacıyla ortaya koyduğumuz bazı yorum ve moderasyon kurallarımıza dikkatinizi çekmek istiyoruz.
Sayfamızda Türkiye Cumhuriyeti kanunlarına ve evrensel insan haklarına aykırı yorumlar onaylanmaz ve silinir. Okurlarımız tarafından yapılan yorumların, (yorum yapan diğer okurlarımıza yönelik yorumlar da dahil olmak üzere) kişilere, ülkelere, topluluklara, sosyal sınıflara ırk, cinsiyet, din, dil başta olmak üzere ayrımcılık unsurları taşıması durumunda yorum editörlerimiz yorumları onaylamayacaktır ve yorumlar silinecektir. Onaylanmayacak ve silinecek yorumlar kategorisinde aşağılama, nefret söylemi, küfür, hakaret, kadın ve çocuk istismarı, hayvanlara yönelik şiddet söylemi içeren yorumlar da yer almaktadır. Suçu ve suçluyu övmek, Türkiye Cumhuriyeti yasalarına göre suçtur. Bu nedenle bu tarz okur yorumları da doğal olarak Haberturk.com yorum sayfalarında yer almayacaktır.
Ayrıca Haberturk.com yorum sayfalarında Türkiye Cumhuriyeti mahkemelerinde doğruluğu ispat edilemeyecek iddia, itham ve karalama içeren, halkın tamamını veya bir bölümünü kin ve düşmanlığa tahrik eden, provokatif yorumlar da yapılamaz.
Yorumlarda markaların ticari itibarını zedeleyici, karalayıcı ve herhangi bir şekilde ticari zarara yol açabilecek yorumlar onaylanmayacak ve silinecektir. Aynı şekilde bir markaya yönelik promosyon veya reklam amaçlı yorumlar da onaylanmayacak ve silinecek yorumlar kategorisindedir. Başka hiçbir siteden alınan linkler Haberturk.com yorum sayfalarında paylaşılamaz.
Haberturk.com yorum sayfalarında paylaşılan tüm yorumların yasal sorumluluğu yorumu yapan okura aittir ve Haberturk.com bunlardan sorumlu tutulamaz.
Haberturk.com yorum sayfalarında yorum yapan her okur, yukarıda belirtilen kuralları, sitemizde yayınlanan Kullanım Koşulları’nı ve Gizlilik Sözleşmesi’ni peşinen okumuş ve kabul etmiş sayılır.
Bizlerle ve diğer okurlarımızla yorum kurallarına uygun yorumlarınızı, görüşlerinizi yasalar, saygı, nezaket, birlikte yaşama kuralları ve insan haklarına uygun şekilde paylaştığınız için teşekkür ederiz.