İstanbul Üniversitesinin dijital içerikleriyle "evde kal" günleri fırsata dönüşüyor

Dünyayı etkisi altına alan koronavirüs salgını, kamusal ve sosyal hayata yönelik birçok kısıtlamayı gerekli kılarken, üniversite de dijital ortamdaki içerikleri ve yayınlarıyla toplumsal yükümlülüğünü yerine getirerek, bu sürecin faydalı geçmesine katkı sağlıyor.

Üniversitenin tarihi ve kültürel birikimini toplumun faydasına sunduğu birçok eser ve proje, açık erişim özelliğiyle dijital ortamda ilgililerine hizmet vermeye devam ediyor.

- İÜ Yayınevinin 9 bini aşkın kaynağı dijital ortamda

İÜ Yayınevi, sosyal bilimler, sanat ve beşeri bilimler, yaşam bilimleri ve tıp bilimleri alanındaki binlerce bilimsel eseri araştırmacılarla buluşturuyor.

En eskileri 1916'da yayımlanmaya başlanmış ve bugüne kadar farklı isimlerle yayın hayatını sürdürmüş Darülfünun Tıp Fakültesi Dergisi, Darülfünun Edebiyat Fakültesi Dergisi, Darülfünun Fen Bilimleri Fakültesi Dergisi başta olmak üzere 9 bini aşkın kaynak, fen, tıp, sosyal bilim ve beşeri bilimlerin disiplinlerinden birçok konuda temel kaynak niteliği taşıyor.

Yüzyıllar boyunca, tıp, matematik, astronomi, haritacılık, coğrafya, tarih, felsefe, din, edebiyat, dil, hukuk gibi çeşitli alanlarda bilimsel üretim gerçekleştiren üniversite, bu kaynaklarını dijital ortamda açık erişim özelliğiyle toplumun faydasına sunuyor.

- Sanal kütüphanedeki kültür sanat projeleri bir "tık" uzakta

Evde kalma tedbirlerinin uygulandığı süreçte yararlanılabilecek bir diğer dijital mecra da İstanbul Üniversitesinin sanal kütüphaneleri.

İÜ Kütüphane ve Dokümantasyon Daire Başkanlığı tarafından dijital ortama aktarılarak geniş kitlelere ulaşan sanal kütüphanede, "Atatürk'le Okumak", "2. Abdülhamid Han Fotoğraf Albümleri Koleksiyonu", "Cihan Hükümdarı", "Eski Dünyaya Yeni Bakış" ve "Gazeteden Tarihe Bakış" projeleri gibi pek çok projeye evden ulaşılabiliyor.

Sanal kütüphanelerden Türkiye Cumhuriyeti'nin Kurucusu Ulu Önder Mustafa Kemal Atatürk'ün İstanbul'a gelişlerinde üniversitenin Merkez Kütüphanesi'nden ödünç alarak okuduğu kitapların koleksiyonuna da erişilebiliyor.

- 19. yüzyılın en büyük görsel arşivi

Sultan 2. Abdülhamid Han'ın 918 albüm içinde 36 bin 585 kare fotoğraftan oluşan Yıldız Fotoğraf Koleksiyonu da sanal kütüphaneden incelenebiliyor.

"19. yüzyılın en büyük görsel arşivi" olarak tanımlanan ve Sultan 2. Abdülhamid Han döneminde çekilen fotoğraflardan oluşan koleksiyon, araştırmacılara dönemin sosyal, kültürel, ekonomik ve siyasi tarihini okuma, yorumlama ve tespit etme fırsatı sunuyor.

Osmanlı İmparatorluğu'nun yanı sıra dünyanın çok uzak ülkelerini içine alan geniş bir yelpazeye sahip olan fotoğraf koleksiyonunda, dönemin en büyük fotoğraf ustaları veya fotoğrafhaneleri olarak yaklaşık 263 imza dikkati çekiyor.

- Tarihi değeri olan harita ve gazetelere online erişim

Kanuni Sultan Süleyman'ın eserleri ve dönemine ait Divan-ı Muhibbi, Beyan-ı Menazil-i Sefer-i Irakeyn ve Kitab-ı Bahriye isimli 3 tek nüsha yazma eser de dijital ortamda sanal galeri üzerinden görülebiliyor.

"Eski Dünyaya Yeni Bakış: 2. Abdülhamit Dönemi Harita ve Planları Sanal Kütüphanesi" projesi adıyla hayata geçirilen proje sayesinde ise 789 harita koleksiyonu içinden seçilen, tek nüsha ve uluslararası tarihi değeri olan 120 seçilmiş örnek haritaya erişilebiliyor.

"Gazeteden Tarihe Bakış Projesi" kapsamında 1928-1942 arasında Türkçe, Osmanlıca, Rumca, Bulgarca, Fransızca, Almanca, İngilizce gibi çeşitli dillerde yayımlanan gazeteler ile yaklaşık 688 cilt, 55 başlık ulusal ve yerel gazeteden 581 bin 106 sayfa görüntü incelenebiliyor.

- Yüzlerce yıllık nota koleksiyonları OMARŞİV'de

Üniversitenin bir diğer çalışması da Osmanlı-Türk Müzik Birikimi Multimedya Arşivi (OMARŞİV).

Geçmişten bugüne Osmanlı Dönemi müzik repertuvarını tek tek eser bazında bir araya getirmeyi ve eserlerle ilgili bulunabilecek her tür kaynağı içeren sürdürülebilir bir arşiv oluşturmayı amaçlayan OMARŞİV üzerinden yüzlerce yıllık nota koleksiyonlarına ulaşılabiliyor.

Osmanlı kültürünün tarih içinde ulaştığı coğrafyadaki müzik birikimine ait yazılı, görsel ve sesli, birincil ve ikincil kaynakların tarandığı ve bu eserlerin bestecileri, güfteleri, türleri, formları, makam ve usul yapıları, kaynakları gibi ayrıntılı bilgileri içeren portaldan da yararlanılabiliyor.