Habertürk
    Takipde Kalın!
      Günlük gelişmeleri takip edebilmek için habertürk uygulamasını indirin
        Haberler Yaşam HT Pazar Nesilleri tükeniyor

        Sokak hayvanlarını kurtarmak, bakmak, sahiplendirmek ailevi iştigal alanı. Ama geçen gün durup dururken Greenpeace’in orangutanları kurtarma kampanyasına bağış yaptım. Önce acıdım, sonra aniden bağlantıya uyanıp aydınlandım. Greenpeace’in verdiği rakamlara göre Türkiye, Endonezya ve Malezya’dan yılda yarım milyar dolarlık palmiye yağı ithal ediyor. 2013’teki ithalat miktarı 592 bin ton. Gıda, kozmetik ve temizlik ürünlerine yayılmış durumda. Süpermarket reyonlarının yaklaşık yarısı palmiye yağı ya da palmiye yağından üretilen kimyasalları içeriyor. HT Pazar'dan Ayşe Özek Karasu'nun haberi...

        Peki palmiye yağını aldı- ğımız o uzak iklimde, Endonezya ve Malezya’da neler oluyor? Gıda oburu dünyaya palmiye çekirdeği yetiştirmek için yağmur ormanları yakılı- yor, ağaçlar kesiliyor. Yerini, biyo çeşitliliğe hiçbir katkısı olmayan palmiye plantasyonlarının kapladığı ‘yeşil çöller’ alıyor. Dünyanın en zengin ekosistemlerinden biri giderek yok oluyor; gezegen oksijenini kaybediyor. Sayısız canlı türü- nün yaşam alanı olan yağmur ormanları gezegenin en değerli varlığı. Atmosferdeki sera gazını soğurarak iklim değişikliğiyle de mücadele ediyor. Bunların tahribi hem canlı türlerini hem de insanların geleceğini tehlikeye atıyor. Atmosferde ek karbon birikimi oluşuyor, gezegeni iklim değişikliğine karşı daha kırılgan hale getiriyor.

        REKLAM

        İşte orangutanlar, Sumatra kaplanları palmiye yağı çılgınlığı yüzünden soyu tükenmek üzere olan eşsiz canlılar. Borneo’daki yağmur ormanları tutuştuğu zaman orangutanların gidecek hiç- bir yeri yok; yaşam alanlarını kaybedip yangınlarda can veriyorlar ve biçare yavrular öksüz kalıyor. Kimi kurtarılıyor, kimileri de yurtdışına kaçırılıyor.

        SÖZLERİNİ TUTMADILAR

        Hamburger ve pizzadan, çikolata ve kahvaltı gevreklerine, şampuandan temizlik maddelerine, bildiğiniz tüm uluslararası dev markaların ürünlerinde palmiye yağı var. Bu markalar 2015’te, 2020’ye kadar palm yağı kullanımını değiştirip ormansızlaş- tırmayı durduracaklarına dair söz verdiler. Ancak gidişat gösteriyor ki, sözlerinde durmuyorlar. Bunların palm yağı aldığı tedarikçi dev şirketler yıkımı sürdürüyor. Bu yüzden hiçbir şirket, ‘ormansızlaştırma yoktur’ sertifikalı ürün veremiyor.

        Ve daha önümüzde ‘ormansızlaştırılacak’ 25 milyon hektarlık alan var. Sadece geçen yıl Endonezya’da, Hollanda’dan daha büyük bir alan palmiye yağı uğruna yok edilmiş. 25 yılda kaybolan yağmur ormanları Türkiye’nin yüzölçümünün yüzde 40’ına denk düşüyor.

        REKLAM

        Ve yerli halk yangınlar yüzünden sürekli duman altında olduğu için solunum sorunu, enfeksiyonlar yaşıyor. Sadece Endonezya’da yarım milyon insan solundum yolu hastalığı çekiyor. Güneydoğu Asya’da yılda 110 bin erken doğum meydana geliyor. Bitmedi! O palmiye plantasyonlarında çocuk işçiler çalıştırılıyor. Uluslararası Af Örgütü raporuna göre, 8 yaşında çocuklar korkunç şartlar altında işe koşularak istismar ediliyor.

        Peki çözüm nerede? Şirketlerin hükümetlerin de desteğiyle, ‘ormansızlaştırma yapmayan palm yağı’ talebinde bulunmaları gerekiyor. Böylece tedarikçiler alıcı bulamayıp köşeye sıkışacak ve adil üretim yolunu seçmek zorunda kalacaklar.

         Orman yangını öksüzleri Madara ve Syahrini kurtarıldı. Ancak birçok bebek orangutan felaketten kurtulmayı başaramıyor.
        Orman yangını öksüzleri Madara ve Syahrini kurtarıldı. Ancak birçok bebek orangutan felaketten kurtulmayı başaramıyor.

        EVET ZARARLI

        Palm yağı sağlığa zararlı mı, kanserojen mi meselesine gelince... Malum, uzun süre şu meşhur fındık kreması üzerinden tartışıldı. Sanki sadece o kavanozun içindekiyle sınırlıymış gibi. Ama değil, hayatımızın tamamına bulaşmış durumda. Amerikan Gıda ve İlaç Dairesi FDA, damar tıkanıklığına yol açan trans yağlara karşı üreticileri palm yağına yönlendirdi. Böylelikle kalp krizinden on binlerce ölümü engellemek üzere. Ancak ABD’li birçok beslenme uzmanı aynı fikirde değil. Rafine palmiye yağının içerdiği yüksek miktarda zararlı yağ asidinin DNA yapısını bozarak kansere yol açtığı görüşü hâkim. Yüksek doymuş yağ oranı aynı trans yağlardaki gibi LDL kolesterolü yükseltiyor ama trans yağlara göre daha fazla miktar tolere edilebiliyor. Bu nedenle “Doymuş yağların sağlık üzerindeki etkisi daha iyi araştırılmalı. Palm yağı doğal kaynak diye ille de sağlıklı olacak anlamına gelmez” diyorlar.

        REKLAM

        Nitekim Prof. Canan Karatay da aynı şeyi söylüyor: “Bitkisel yağlı çekirdeklerden elde edilen yağlar, sadece palmiye değil, mısır özü yağı, ayçiçeği yağı hepsi hemen bozulur ve trans yağ meydana gelir. Trans yağlar da başta kanser, her türlü hastalığın nedenidir. Çünkü trans yağlar vücuda girdiği ve hücrelerimizin zarına yerleştiği zaman her türlü hücrenin normal fonksiyonunu bozmaktadır ve bağışıklık sistemini çökertmektedir.”

        Dedim ya, palm yağına itiraz için orangutanları düşünmüyorsanız bari kendi sağlığınızı ve gezegenin geleceğini düşünün.

        GÜNÜN ÖNEMLİ MANŞETLERİ