Kalp ve damar hastalıklarında belirtiler...

Ceyda ERENOĞLU / YAZI DİZİSİ 2 / GAZETE HABERTÜRK

Kadınlar arasında bir numaralı ölüm nedeni kalp - damar hastalıkları. Bu hastalık erken yaştaki erkeklerde daha sık görülse de özellikle menopozdan sonra ve 65 yaş ile üzerinde olan kadınlardaki artış oranı erkeklerle eşitlenmesine yol açıyor. Kadın ve erkekte hastalığın ortaya çıkış belirtilerinin farklı olmasının ise dikkate alınması gerekiyor. Cleveland Klinik Kalp-Damar Hastalıkları Bölüm Başkan Yardımcısı Prof. Dr. Murat Tuzcu, “Kadınlarda kalp - damar hastalıklarının erkeklerdeki gibi seyretmediğini sonradan anladık” diyor. Tuzcu’ya göre kadınlar doktora genellikle; halsizlik, yorgunluk ve nedeni olmayan bulantı şikâyetiyle başvuruyor. Bu cinste baygınlık veya fenalık hissi erkeklere oranla daha sık görülüyor. Klasik göğüs ağrısıyla gelen belirti tablosuna kadınlarda daha az rastlanıyor.

EN ÖNEMLİ RİSK FAKTÖRÜ YAŞ

Kalp-damar hastalıkları açısından en önemli risk faktörünün yaş olduğu ve yaş ilerledikçe hastalıkta artış meydana geldiği belirtiliyor. Bu sorunda damarlar birçok olumsuz faktöre maruz kalıyor. Bu olumsuz faktörlerin; sigara, şeker hastalığı, metabolizma, yüksek tansiyon, kan yağlarının bozulması, yüksek kolesterol ve aileden gelen genetik yük olduğu belirtiliyor. Bir kişinin babasının 75 yaşında kalp krizi geçirmiş olması çok büyük bir risk faktörü sayılmazken babanın 41-51 yaşları arasında kalp krizi geçirmiş olması önemli bir faktör olarak değerlendiriliyor. 40’lı yaşlarda kalp krizi geçirmiş hastaların birçoğunda genetik kolesterol yüksekliği bulunuyor ve buna ‘’ailesel hiperkolesterol” deniyor. Aynı kişinin sigara da kullanması genç yaşlarda kalp-damar hastalığı geçirme riskini artırıyor. Tüm bunlara zemin hazırlayan nedenler arasında hareketsiz yaşam ve kilo da önemli yer tutuyor. Bu sorunun ortaya çıkışını sadece tek bir nedene bağlamamak gerekiyor. Kalp - damar hastalığının oluşmasında kişinin psikolojisini bozan duygusal nedenler de önemli görülüyor. Bunlar arasında; bir yakının kaybedilmesi, boşanma, para kaybı, kişisel geçimsizlikler, işteki gerilimler, çocuk ve aile üyeleriyle ilgili problemler bulunuyor.

KADINLARDA GÖRÜLEN FARKLI BELİRTİLER

Kadınlar klasik göğüs ağrısıyla gelen kalp hastalıkları belirtisini erkeklere oranla daha az gösteriyor. İşte kadınlara özgü belirtiler:

- Halsizlik

- Yorgunluk

- Nedeni olmayan bulantı

- Baygınlık veya fenalık hissi

KALBİ YORAN NEDENLER

KALBİ EN ÇOK YÜKSEK TANSİYON YORUYOR: Kalbi en fazla yoran hastalığın yüksek tansiyon olduğu belirtiliyor. Kalbin her atımında karşı karşıya kalınan bu sorun hastanın ağır bir halter kaldırması sırasında harcadığı efora benzetiliyor.

- Sepsis” adı verilen ağır enfeksiyonlar (özellikle de kandaki mikrobik enfeksiyonlar) kalbi yoran önemli nedenler arasında bulunuyor.

- Tiroit bezinin çok çalışması (hipertiroidi) kalbin düzenini bozarak hızlı çarpıntıların ortaya çıkmasına yol açıyor.

- Uzun süren kansızlık da dikkate alınması gereken sorunlar arasında bulunuyor.

EN ÇOK PAZARTESİ GÜNLERİ KRİZ GEÇİRMENIN NEDENİ: Prof. Dr. Murat Tuzcu, “kalp–damar hastalıkları özellikle sabahları daha risklidir” diyor. Bunun nedenini vücudun ahengini düzenleyen bir iç saat olmasına bağlayan Tuzcu’ya göre uzun süren seyahatlerden sonra yaşadığımız rahatsızlık da bu nedenden kaynaklanıyor. Sabah 04:00-05:00 arasında kişinin kortizon salgılanımı ve tansiyonu artıyor. Bu durum kalp krizi saatlerinin en çok sabahları gerçekleşme nedenini açıklıyor. Bu sorunun en çok pazartesi günü gerçekleşme nedeninin pazar akşamından başlayan iş gerginliği olabileceği belirtiliyor. Diğer etken ise uykuyla ilgili bulunuyor. Hafta sonu yaşanan uyku dengesizlikleri de (az uyumak ve kaliteli uyku uyuyamamak) kalp krizi riskini artırabiliyor.

KALP KRİZİ EN ÇOK 70-80 YAŞ ARASI GEÇİRİLİYOR: “En sık görülen kalp hastalığı kalp krizidir” diyen Prof. Dr. Murat Tuzcu, kalp krizinin en fazla geçirilen dönemin “ileri yaş” olduğunu söylüyor ve “En fazla kalp krizi geçirenler 70-80 yaş aralığındaki kişilerdir” diyor. Genç yaştaki kişilerin kalp krizi geçirmesi ise daha tehlikeli bulunuyor.

KALP KRİZI RISKINI AZALTAN GERÇEKLER

KÖPEK SAHİBİ OLMAK KALP KRİZİ RİSKİNİ AZALTIYOR: İnsanlarla yakın arkadaş olan kedi, köpek veya kuş gibi hayvanların kalp krizi riskini azalttığını gösteren çalışmalar bulunuyor. Bunun dışında, kişilerin sosyal ilişkilerinin iyi olması, yakın dostlukları, haftanın 3 günü arkadaşlarıyla oturup sohbet etme imkânları riski azaltıyor. Evli olanların olmayanlara göre kalp hastalıklarına yakalanma riskleri daha düşük olsa da bunun çatışmalı, kavgalı ve yüksek sesli evlilikler için geçerli olmadığı ve bu tür evliliklerde her şeyin daha kötüye gittiği belirtiliyor. Yalnız yaşayan insanların kalp krizi geçirme riskleri yalnız yaşamayanlara göre daha yüksek görülüyor. Bunun nedeninin yalnızlığın kişiye verdiği ruh hali ve tedirginlikten kaynaklandığı belirtiliyor.

ÇOĞUNLUKLA KADINLARDA GÖRÜLEN ‘KIRIK KALP HASTALIĞI’:Sadecekadınlara özgü bir kalp hastalığı var mı sorumuza “Kadınlara özgü olmasa da çoğunlukla kadınlarda görülen bir kalp hastalığı var” yanıtı veren Prof. Dr. Murat Tuzcu devam ediyor; “Bunun adı ‘Takotsubo’dur. (Kırık kalp hastalığı) 20 yıl önce ilk defa Japonlar tarafından bulunan bu hastalığın adı ahtapot tutmak için kullanılan ağzı dar bir çömlekten gelir ve ahtapot bunun içine girdiğinde çıkamaz. Kalp de bazı nedenlerle bu hale gelir. Çoğunlukla kadınlar hastaneye kalp krizi tabloları fark edilemeyecek şekilde başvurduklarında yapılan testler sonucunda damarların tamamıyla açık olduğu tespit edilse de kalbin o bölgesi kalp krizi geçirmiş gibi hareketsiz (ölü) görülür. Özelliği kalp krizinin aksine bir süre sonra kendini toparlamasıdır. Bu durum kadınlarda daha fazla olur ve bu hastalığa sahip kadınların çoğunun büyük bir duygusal sarsıntı yaşadıkları bilinir.

YARIN: DOĞRU HASTADA KOLESTEROLÜYARI YARIYA DÜŞÜREN YENİ İLAÇ GRUBU