Şeftali bahçesinin tam ortasında 2 bin yıllık tarih

Üç yüzeyli, yukarıya doğru yükselen ve birbiri üzerine demir kamalarla oturtulmuş beş beyaz mermer bloktan oluşan esere, bundan dolayı dikilitaş ismi verilmiş. Anıtın geniş olan birinci taşı üzerindeki Grekçe kitabede "C.Cassius Philiscus, C.Cassius Asklepiodotus'un oğlu, 83 yıl yaşadı" yazıldığı biliniyor.

Yerli ve yabancı turistlerin ilgi gösterdiği dikilitaş, ihtişamı ile herkesin ilgi odağı haline geldi. Yapının, başlangıçta 6 parça ve 15.5 metre yüksekliğinde olduğu ve ucunda bir 'kuş' heykelciğinin bulunduğu öne sürüldü.

Anıtın alt kısmında toprağa gömülü olan bölümde mezarın yer aldığı, çukurlarda iri moloz taşlar ve duvar izlerinin bulunması, buranın bir tümülüs mezar odası sitilinde yapılmış olduğunu belgeledi.

Emekli Müze Müdürü Taylan Sevil, “Dünyada eşi ve benzeri olmayan bu antik çağ eseri, milattan önce 1. yüzyıl Roma döneminde kervan yolu üzerindeydi. Bugün için verimli İznik Ovası'nın ortasında duruyor. 3 basamaklı kaide üzerinde dikdörtgen prizma üzerinde de 5 üçgen prizmalar halinde kesilmiş mermer taşlarından meydana gelmiş.

Yapıldığı dönemden günümüze kadar birçok deprem İznik’te büyük hasarlara sebep olmuş ama bu yapı o depremleri atlatmış ve ayakta kalmayı başarmış. Bu anıt mezar çok önemlidir. 1. Yüzyılda yaşamış olan 'C.Cassius Philiscus adına yapılmış bir anıt mezardır. Günümüzde tarihi ve turistlik anlamda değerini koruyor” dedi.