Travmalar gen aktarımı ile çocuklara geçiyor! Önlemek mümkün!
İnsanların yaşadığı travmaların gen aktarımı ile çocuklarında ve torunlarında görülebildiği bilim tarafından kanıtlandı. Örnek olarak ABD İç Savaşı'nın sonunda 1864 yılında esir kamplarında kötü şartlar geçiren insanların, çocukları ve torunları iyi şartlarda büyüdüğü ve travmaya maruz kalmadığı halde yüksek ölüm oranları görüldü. Peki, travmanın gen aktarımı ile çocuklara geçmesi nasıl önlenir?
TRAVMA YAŞAMAYAN ÇOCUKLARDA ETKİ GÖRÜLEBİLİYOR
ABD İç Savaşı sonlarında 1864 yılında savaş esiri kamplarında insanlık dışı şartlarda yaşayan insanlar oldukça zor durumlar yaşadı.
Yaşanan sıkıntıların etkisi sadece bu deneyimlerle kalmadı, savaş esiri mahkumların çocukları ve torunları üzerinde de etki bıraktı. Bu etki ailelerin erkek soyundan gelen nesillere aktarıldı. Savaş esirlerinin oğulları ve torunları kamplarda zorluk yaşamamalarına ve iyi bakılmalarına rağmen genel nüfusa kıyasla daha yüksek ölüm oranı ile karşı karşıya kaldılar.
Araştırmacılar "Bir kişinin yaşadığı olayların, DNA'sının ifade edilme şeklini nasıl değiştirebileceği ve bu değişikliğin bir sonraki nesle nasıl aktarılabileceği" sorusuna yanıt arıyor.
TRAVMALAR NESİLDEN NESİLE AKTARILIYOR
Epigenetik, DNA kodunun kendisini değiştirmeden genlerin okunabilirliğini veya ifadesinin değiştirilmesini kapsar. Yaşadığımız ortamda oluşan değişikliklere yanıt olarak DNA'mızda küçük kimyasal işaretler ekleniyor ve çıkarılıyor. Bu işaretler genomlarımızda daha kalıcı bir değişim yaratmadan, genleri açıp kapatarak değişen koşullara uyum sağlamamızın bir yolunu sunuyor.
Aslında bu teoriye göre insanlar genlerindeki travmaları aktardığında bireyler benzer koşullara nasıl uyum sağlayacağını bu kimyasal işaretler ile kavrayabiliyor.
Yaşanılan travmaların verdiği etkiler epigenetik yoluyla nesiller boyunca dağılabileceği konusunda birçok çalışma bulunuyor.
Los Angeles'taki California Üniversitesi'nde ekonomist olan çalışmanın yazarı Dora Costa, babaları savaş esiri olan yaklaşık 4 bin 600 çocuğun sağlık verilerini inceledi ve bu veriler ile gazilerin çocukları arasında kıyaslama yaptı (15 bin 300'den fazla).
ESİR ÇOCUKLARININ ÖLÜM ORANI DAHA YÜKSEK
Verilere göre savaş esiri babaların çocukları, gazi çocuklara göre yüzde 11 daha yüksek ölüm oranına sahipti. Bu ölüm oranı genellikle ölüm yüksek beyin kanamasından kaynaklanıyordu.
Bu gibi travma yankılarının nesilden nesile aktarıldığı bilinse bile, epigenetik kalıtım araştırmalarının önünde büyük bir engel var. Kimse bu durumun tam olarak nasıl gerçekleştiğinden emin değil.
TRAVMANIN ÖNÜNE GEÇİLEBİLİR Mİ?
Uzmanlardan Dias, en azından bazı durumlarda, travma etkilerinin iyileştirilerek nesilden nesile aktarılmasının engellenebileceğini söylüyor. Dias'a göre travmanın DNA üzerindeki etkisi bilişsel davranış terapisi gibi teknikler kullanılarak geri alınabilir.
Kaynak: BBC
