Tunus'ta 17 Aralık 2010'da başlayan ve "Arap Baharı" adıyla bilinen süreci tetikleyen halk devrimi, 7'nci yıldönümünde kutlandı. Tunus'ta son 7 yılda yaşananları, devrimin geleceğini ve ülkedeki reformları, Gazete Habertürk'ten Özcan Tikit "Nahda'nın Tunus Modeli" kitabının yazarı Arap akademisyen Mübarek El-Jeri'ye sordu.
Zeynel Abidin Bin Ali yönetiminin sonunu getiren devrimle birlikte başlayan 'demokratikleşme sürecinin halen devam ettiğine' işaret eden Nama Araştırmalar Merkezi'nden Kuveytli Tunus Uzmanı Akademisyen Mübarek El-Jeri, demokratikleşme sürecinin üçüncü aşamada bulunduğunu belirterek yedi yılda kat edilen süreci şu sözlerle özetledi:
"İlk aşama eski Devlet Başkanı Zeynel Abidin Bin Ali'nin ülkeyi terk etmesiyle başladı. Tunus'ta yeni, özgür bir siyasi sistem bu aşamada hâkim olmaya başladı, yaklaşık sekiz ay sürdü ve Nahda'nın en büyük siyasi güç olmasıyla sonuçlandı. İkinci aşamada Nahda devrimi sahiplenen ve kendisinden farklı düşünen iki partiyle Tunus'u 3 yıl yönetti. Bu troyka koalisyonunu
mümkün kılan şey, siyasi istikrara olan ihtiyaçtı. Bu süreçte Şükri Belid ve Muhammed Cebrani'nin öldürüldükleri siyasi suikastlarla başlayan gösteriler, Nahda'yı çok zor durumda bıraktı. Hedef tahtasına konularak radikal akımlara alan açmakla suçlanan Nahda da kendi taraftarlarını sokağa dökse, bir iç savaş çıkabilirdi. Nahda bunu yapmadı, Tunus ordusu da tarafsız kalarak önemli bir rol oynadı. 2013'te Mısır'daki darbe İhvan'dan sonra Nahda'nın bölgedeki devrim karşıtı rejimler tarafından sıkıştırıldığı bir atmosfer yarattı. Karşı devrim tehlikesi bu dönemde gerçekten de çok güçlendi. Üçüncü aşamada koalisyon
partileri, yeni bir demokratik anayasa ve Nahda'nın ikinci büyük güç durumuna düştüğü seçimlerle devrimi uçuruma yuvarlanmaktan kurtardılar. Bu anayasa, herkesin devrimin korunması noktasında birleştiği bir zemin oluşturdu."
Sizce Tunus, gelecekte Arap dünyası için bir model olabilir mi?
Tunus'un bir model olduğunu söyleyebiliriz ancak Ortadoğu'nun göbeğinde olan bir ülkeden bahsetmediğimiz gerçeğini unutmamalıyız. İsrail'le sınıra sahip olan, Mısır'a çok yakın bir ülke değil Tunus. Dolayısıyla Tunus'ta olanlar da Mısır'da
veya Yemen'de olanlar kadar etkilemiyor bölgeyi.
‘ESKİ REJİM EKONOMİSİ HALEN BÜYÜK TEHDİT'
Tunus devriminin önündeki en büyük tehlike nedir?
Tunus'un büyük ekonomik problemleri var. Eski derin devletin ekonomik açıdan gücü elinde bulunduran işadamları vardı. Bu kişiler eski devlet başkanı Bin Ali'yle birlikte ülkeyi terk ettiler. Ekonominin yeni patronları da, durumu nasıl yöneteceklerini
bilemiyorlar. Halen ekonomide eski Fransız modeli uygulanıyor ve bu da yatırımcının ülkeye gelmesini engelliyor. Ülkeye yatırım yapacak birinin devlete yüzde 50 pay vermesi gibi köhne katı kurallar var. İşsizlik yüksek. Dolayısıyla eski rejim
ekonomiyi elinde bulundurmaya devam ediyor diyebiliriz. Bununla birlikte Libya'da devam eden kaosun da Tunus devrimi için tehdit olduğunu söyleyebiliriz. Radikal seküler ideoloji de demokratikleşmenin önünde bir engel olarak duruyor. Bu akım
barışçıl İslami hareketleri bile reddediyor.
Haberturk.com ekibi olarak Türkiye’de ve dünyada yaşanan ve haber değeri taşıyan her türlü gelişmeyi sizlere en hızlı, en objektif ve en doyurucu şekilde ulaştırmak için çalışıyoruz. Yoğun gündem içerisinde sunduğumuz haberlerimizle ve olaylarla ilgili eleştiri, görüş, yorumlarınız bizler için çok önemli. Fakat karşılıklı saygı ve yasalara uygunluk çerçevesinde oluşturduğumuz yorum platformlarında daha sağlıklı bir tartışma ortamını temin etmek amacıyla ortaya koyduğumuz bazı yorum ve moderasyon kurallarımıza dikkatinizi çekmek istiyoruz.
Sayfamızda Türkiye Cumhuriyeti kanunlarına ve evrensel insan haklarına aykırı yorumlar onaylanmaz ve silinir. Okurlarımız tarafından yapılan yorumların, (yorum yapan diğer okurlarımıza yönelik yorumlar da dahil olmak üzere) kişilere, ülkelere, topluluklara, sosyal sınıflara ırk, cinsiyet, din, dil başta olmak üzere ayrımcılık unsurları taşıması durumunda yorum editörlerimiz yorumları onaylamayacaktır ve yorumlar silinecektir. Onaylanmayacak ve silinecek yorumlar kategorisinde aşağılama, nefret söylemi, küfür, hakaret, kadın ve çocuk istismarı, hayvanlara yönelik şiddet söylemi içeren yorumlar da yer almaktadır. Suçu ve suçluyu övmek, Türkiye Cumhuriyeti yasalarına göre suçtur. Bu nedenle bu tarz okur yorumları da doğal olarak Haberturk.com yorum sayfalarında yer almayacaktır.
Ayrıca Haberturk.com yorum sayfalarında Türkiye Cumhuriyeti mahkemelerinde doğruluğu ispat edilemeyecek iddia, itham ve karalama içeren, halkın tamamını veya bir bölümünü kin ve düşmanlığa tahrik eden, provokatif yorumlar da yapılamaz.
Yorumlarda markaların ticari itibarını zedeleyici, karalayıcı ve herhangi bir şekilde ticari zarara yol açabilecek yorumlar onaylanmayacak ve silinecektir. Aynı şekilde bir markaya yönelik promosyon veya reklam amaçlı yorumlar da onaylanmayacak ve silinecek yorumlar kategorisindedir. Başka hiçbir siteden alınan linkler Haberturk.com yorum sayfalarında paylaşılamaz.
Haberturk.com yorum sayfalarında paylaşılan tüm yorumların yasal sorumluluğu yorumu yapan okura aittir ve Haberturk.com bunlardan sorumlu tutulamaz.
Haberturk.com yorum sayfalarında yorum yapan her okur, yukarıda belirtilen kuralları, sitemizde yayınlanan Kullanım Koşulları’nı ve Gizlilik Sözleşmesi’ni peşinen okumuş ve kabul etmiş sayılır.
Bizlerle ve diğer okurlarımızla yorum kurallarına uygun yorumlarınızı, görüşlerinizi yasalar, saygı, nezaket, birlikte yaşama kuralları ve insan haklarına uygun şekilde paylaştığınız için teşekkür ederiz.