VBKY'den 'Sosyolog ve Tarihçi'

VakıfBank Kültür Yayınları (VBKY) “İnsan ve Toplum” başlıklı kitaplığına yeni bir eseri daha kattı. “Sosyolog ve Tarihçi” isimli kitapta, Fransa’nın önde gelen toplum bilimcilerden ve Avrupa Sosyoloji Merkezi’nin kurucusu Prof. Dr. Pierre Bourdieu ile Erken Modern Avrupa tarihindeki çalışmaları ile bilinen tarihçi Prof. Dr. Roger Chartier’nin, 1988 yılında France Culture’de yayınlanan “À voix nue” (apaçık konuşma) adlı radyo programındaki sohbetleri yer alıyor.

Sosyoloji nedir? Sosyolog olmak ne demektir?

Zuhal Emirosmanoğlu’nun çevirisiyle Türkçeye kazandırılan kitap, radyo programına beş kez konuk olan Pierre Bourdieu’nün, sosyoloji kavramı, sosyolog kimliği ile birlikte edebiyat, tarih, felsefe gibi farklı disiplinler hakkındaki görüşlerine ışık tutuyor. Eser, “Sosyoloji Zanaati”, “İlüzyonlar ve Bilme”, “Yapılar ve Birey”, “Habitus ve Alan”, “Manet, Flaubert ve Michelet” başlıkları altında derlenen program kayıtlarından oluşuyor. Galatasaray Üniversitesi’nden Prof. Dr. Birol Çaymaz’ın sunuş yazısıyla katkıda bulunduğu eser, Bourdieu’nün düşünsel serüvenini farklı bir gözle değerlendirme imkânı sağlıyor. Çaymaz Bourdieu’yü şu sözlerle anıyor. “Bourdieu, şüphesiz çağdaş sosyolojik düşünce birikimine damgasını vurmuş önemli toplum bilimcilerden birisidir. Fransa’daki sosyal bilim camiası içinde diğer düşünürlerden ayırt edilmesini sağlayan en önemli özelliği; Althusserci skolastiği veya 70’li yıllara egemen dogmatik Marksizmin Sovyet veya Çin menşeili masallarını ikna edici bulmayan sol eğilimli aydınlara yeni bir öneride bulunmasıdır. Bourdieu Karl Marx, Max Weber ve Èmile Durkheim gibi modern sosyolojinin kurucu figürlerinin düşüncelerinin özgün bir sentezini yaparak onlara çekici bir alternatif sunmuş ve toplumsal sorunlar hakkında eleştirel bir yol haritası vermeyi başarmıştır.”

“Enerji dolu, eğlenceli, tutkulu”

Sosyolojinin ve tarihin özgürleştirici rolünü, farklı disiplinlerdeki gelişmeleri ve ele alınan sorunların topluma yansımasını irdeleyen “Sosyolog ve Tarihçi”, Roger Chartier’nin tanımıyla Bourdieu’nün enerji dolu, eğlenceli, tutkulu yanıyla tanışmayı mümkün kılıyor: “Bu beş söyleşi bizleri, başlangıcından beri aynı analiz kategorileri ve aynı eleştirel teyakkuz ihtiyacı temelinde yükselen bir çalışmanın devamlılığına ve tutarlılığına gölge düşürmeksizin biraz farklı bir Bourdieu’yle karşı karşıya getiriyor. Daha sonraları kendi seçtiği ya da kendisine dayatılan rollerden daha az zehirlenmiş bir Bourdieu buradaki. Daha keyifli, neşeli; diğerleriyle ve kendisiyle çok daha alaycı bir Bourdieu; çalışmasının bilimsel kopuşlarından daha emin, ama aynı zamanda diğer disiplinlerle ve diğer yaklaşımlarla diyalog kurmaya her daim hazır bir Bourdieu.”