Fatura ağır: Küresel resesyon ve 25 milyon işsiz
Finansal piyasalardaki büyük yangını kontrol altına alma çalışmaları sürüyor. Hemen hemen her merkez bankası bir paket açıklıyor ya da piyasalara müdahale ediyor. Merkez bankalarının açıkladıkları paketlerin toplamı 2 trilyon dolar kadar. Bu önlemler henüz piyasaları yatıştırabilmiş değil. Çünkü sorunun kaynağı virüs salgını, can korkusu ve eve kapanma.
SOSYAL YAŞAMI DA EKONOMİYİ DE DURDURDU
-Merkez bankalarının müdahaleleri ve paketleri pek sonuç vermeyince, hükümetlerin doğrudan şirketlere yönelik parasal paketleri, teşvikleri ve önlemleri açıklanmaya başladı.
-Başta ABD, Almanya, Fransa, İngiltere, İspanya, İtalya olmak üzere 28 ülkenin 3 trilyon doları aşan destekleme paketleri açıkladığını gördük. Bu rakama IMF ve merkez bankalarının açıkladıkları paketler dahil değil.
-Hükümetler fazla gecikmeden maliye politikalarını ve harcama paketlerini devreye soktu. Çünkü salgın hastalık için alınan önlemler sosyal yaşamı durdurduğu gibi, ekonomiyi de durdurdu.
-Finansal piyasalarda yaşanan kaosun ve hangi varlık olursa olsun herkesin satışa koşmasının ana nedeni, virüsün dünyaya yayılmasından, yarattığı belirsizlikten ve ekonomiye etkisinden kaynaklanıyor.
VİRÜSÜN DÜNYA TURU ZAMAN ALACAK
-Çin’den dışlanmakta olan koronavirüs çıktığı dünya turunda Avrupa’yı yeni merkez yaptı. Sırada ise Amerika var.
-Virüsün bir ülkede ilk görülmesinin ardından 20 ile 40 gün arasında pik yaptığını bilim insanları belirtiyor. Buradan hareketle virüsün yayılımının ülkemizde de, Avrupa’da da en üst düzeyine çıkmasına daha var denilebilir.
-Ülkeden ülkeye virüsün seyrinde farklılıklar olabilir ama ekonomilere etkisinde pek fark yok. İnsanların ve malların dolaşımı son derece kısıtlı olmaya devam edecek. Ta ki virüs kıtayı terk edene kadar.
-Ardından kıtalar arasında dolaşımın açılması için, virüsün ABD’deki turunu tamamlaması da beklenecek. Kısaca virüsün dünya turu atması zaman alacak.
-ABD’de yapılan bir çalışma virüsün etkisini dalgalar halinde 1.5 yıl sürdüreceği yönünde. Bu da bütün yılın benzer etkiyle geçmesi ve ekonominin baskı altında kalması anlamına geliyor.
-Virüsün ekonomiye çıkartacağı büyük faturanın iki ana göstergesi olacak. Biri küresel büyümenin düşmesi, diğeri işsizlik oranlarının yükselmesi.
BÜYÜMEYİ YARI YARIYA DÜŞÜREBİLİR
-Çin ekonomisinin ilk çeyrekte daralması bekleniyor. 40 yıllık yüksek büyümenin ardından Çin ilk kez daralmayla karşı karşıya kalacak.
-Ekonomilerin daralması virüsün dünya turuyla sürecek. Yapılan analizler ve tahminlerin çoğunda hem Avrupa hem Amerika ekonomilerinin resesyona girmesi bekleniyor. Tahminler arasında çeyreklik bazda çift haneli daralma öngörüleri de yer alıyor.
-Uluslararası derecelendirme kuruluşları S and P ve Fitch Ratings küresel büyümenin yaklaşık yarı yarıya düşeceğini ve resesyona gireceğini tahmin ettiler. S and P büyümenin yüzde 1-1.5’e inmesini, Fitch Ratings de yüzde 2.5’ten yüzde 1.3’e düşmesini bekliyor. Önceki gün de Goldman Sachs, Morgan Stanley ve Deutsche Bank benzer tahminlerde bulundu. Hatta çeyrek dönemlerde çift haneli gerilemeler bile öngörüldü.
-Beklentilerin gerçekleşmesi halinde bu yıl için beklenen büyümenin yarısını virüsün yarattığı etkiler götürmüş olacak.
25 MİLYON KİŞİYİ İŞSİZ BIRAKABİLİR
-Virüsün yaratacağı diğer büyük ekonomik sonuç ise işsizlikteki artış olacak. İnsan ve mal dolaşımının kısıtlanması sonucu büyüme iyimser senaryoda bile yarı yarıya düşebileceğinden, küresel işsizlik de patlayacak.
-Tahmini yapan Uluslararası Çalışma Örgütü ILO. Kurum küresel resesyonun işsizleri 25 milyon kişi daha artırabileceğini belirtti. 2008-2009 Küresel Krizde ise işsiz sayısındaki artış 22 milyondu. ILO Genel Direktörü Guy Ryder “Bu artık bir küresel sağlık krizi değil, aynı zamanda istihdam ve ekonomi krizi” dedi.
