Habertürk
    Takipde Kalın!
      Günlük gelişmeleri takip edebilmek için habertürk uygulamasını indirin

        Koronavirüs pik noktasını yaptı ve düşüş eğiliminde. Günlük vaka sayısı da, ölüm sayısı da giderek azalıyor. Salgını kontrol altına alan ülkelerin yaptığı gibi Türkiye de, iki aya yaklaşan karantina döneminden çıkmaya ve normalleşmeye karar verdi. İlk önemli adım alışveriş merkezlerinin dünden itibaren açılmaya, bazı şehirlere giriş çıkışların serbestleştirilmeye başlanmasıyla atıldı.

        İstanbul’da bir AVM’nin önünde kuyruk bile oluştu. Alışverişi özleyenlerden mi yoksa açılış saatinin değiştiğinden haberleri olmayanlardan mı bilinmez. Ama ilk günkü ilginin hafta içi günlük bazda gelen ziyaretçilerin yaklaşık dörtte bire düzeyinde olduğu belirtiliyor. Dolayısıyla o kuyruk görüntüsüne fazla anlam yüklememek gerekiyor.

        HAYAT YAVAŞ YAVAŞ NORMALLEŞECEK

        -Hayat yavaş yavaş, deneye yanıla, iyi sonuçlar aldıkça normalleşecek. Çünkü salgın için ortada henüz aşı ve tedavi edici ilaç yok. Mal almak için de can tehlikeye atılmaz.

        -Alışveriş merkezlerinden dörtte üçü açıldı. Dörtte birin açılışı da haziran başında olacak. Yine aynı tarihte dünyanın ilk alışveriş merkezi sayılan İstanbul Kapalıçarşı da açılacak. Yani teşekküllü faaliyete geçiş haziranda.

        REKLAM

        -Normalleşme adımlarına AVM’ler ile başlanmasını ben de erken buldum. Çok büyük çoğunluğu kapalı olduğundan dolayı. Havalandırma var ancak insanın içine, enerji tasarrufu için ya aynı havayı temizleyerek tekrar içeriye veren AVM çıkarsa diye kurt da düşmüyor değil.

        NİYE AVM’LERDEN BAŞLADILAR?

        -Ancak olayı karar verenler yani hükümet tarafından düşündüm. Niye AVM’lerden başladılar?

        -Çünkü AVM’ler tam kayıt altında. Her satış faturalı ve vergi kaçıramazlar. Devlete de vergi ödeyen lazım. Zaten organize perakende sektörünün geliştirilmesindeki asıl kamusal amaç da bu değil miydi?

        -İkincisi yeni normal için temizlik, hijyen, kontrol, gözetim lazım. AVM’lerde her taraf kamerayla gözetleniyor. En iyi şekilde kontrol sağlanabilecek ve gerektiğinde uyarılabilecek yerler AVM’ler.

        -Ayrıca AVM’lerde 500 binin üzerinde insan çalışıyor. Yarım milyonu işbaşı yaptırıyorsun.

        -Son yıllarda inşa edilen AVM’lere toplam 58 milyar dolarlık yatırım yapıldı. Bunun 17 milyar dolarlık kısmını yabancı sermaye gerçekleştirdi.

        -Yerli sermaye de gerekli olan paranın üçte birini özkaynak olarak koydu. Diğer üçte ikilik kısım borçlanmayla bulundu. Mevcut durumda AVM’lerin bankalara milyar liralık sorunlu kredisi bulunuyor. Çünkü daha önceden de dövizle kiradan TL’ye dönüş AVM’lere belli bir yük bindirdi.

        YENİ DURUM YENİ SÖZLEŞME

        -AVM’lerin açılmasıyla kiralar yeniden tartışma konusu. Çünkü ortada yeni bir durum var. İşler koronavirüs öncesindeki gibi olmayacak. Sosyal mesafe denilen bir kavram girdi hayatımıza. Müşteriler içeriye sayılarak alınacak. Kaldı ki müşterinin talebi de azalmış olabilir.

        -Ayrıca AVM’lerin önemli bir müşteri kitlesi turistlerdi. Bu yıl beklediğimiz turist sayısı 58.5 milyondu. Bunun çok altında kalınacağı kesinleşti artık. Dünya turizminin bu yıl yaklaşık yüzde 70 daralması bekleniyor. Benzer bir azalmayla Türkiye de 20 milyon civarında bir turist çekebilir. Buna göre de AVM’lere gelen turist sayısı azalır.

        REKLAM

        -Durum virüs öncesi gibi gitseydi sorun yoktu. Perakende sektörünün büyük çoğunluğu iyi iş yapacaktı. Ancak ortada herkesi etkileyen mücbir bir sebep olduğuna göre AVM’lerin kiracısı perakendeciler, zincir mağazalar, ya da butik dükkan sahiplerinin beklentisi de kiraların düşmesi yönünde. Ne de olsa eski işler olmayacak, eski paralar kazanılamayacak.

        ANLAŞMANIN TEK ŞARTI

        -Bence de kiraya bağlı olarak sözleşmeler yenilenmeli. Hem kiracılar, hem kiralayanlar oturup bir kez daha düşünmeli, yeni döneme uyacak şekilde kiralar belirlenmeli ve yeni sözleşmeler yapılmalı. Kiralayan yapacağı fedakarlığı, kiracı da ödeyebileceği kirayı belirlemeli. Rakamlarda yakınlaşma veya uyuşma varsa yola devam edilmeli yoksa herkes kendi yoluna gitmeli.

        -Yeter ki bu süreci yönetenler karşı tarafı batırmadan, gözünü çıkartmadan iki tarafı da yaşatacak ve ayakta kalacak şekilde yapsınlar bunu. Hem kiraya veren hem kiralayan olarak iki taraf da ticaret yaptığına göre, ticaretin temel kuralına uymalı. Bilinmeli ki, mezarlıkta ticaret olmaz, ölüler ticaret yapamaz.

        Diğer Yazılar