Arsa ve borsa yeniden gündemde
Ekonomilerin normalleşmesi satın alınırken olaylar çok hızlı gelişiyor ve değişiyor. Dünyada ABD tarım dışı işsizlik verisi şaşırtıcı ölçüde pozitif çıktı, mayıs ayında işsizlik geriledi. Avrupa Merkez Bankası da 750 milyar euroluk varlık alım tutarını beklentilerden fazla 600 milyar daha artırdı. Almanya 150 milyar euroluk bir destek paketi daha açıkladı. Çift kıtadan gelen çifte dopingle piyasalar cuma gününü bayram havasıyla kapadı.
KRİZ ÖNCESİ REKORU İLK GEÇEN NASDAQ
-Avrupa ve ABD borsaları yüzde 7, dünya borsaları yüzde 5.8 yükseldi. Dünya borsalarının virüs öncesi rekor düzeyini yakalamasına sadece yüzde 7 artış yeterli. -ABD’nin teknoloji şirketi ağırlıklı endeksi Nasdaq ise geçen hafta itibariyle virüs öncesi rekor düzeyini egale etti. 19 Şubat’ta 9.838 puanla rekora ulaşan Nasdaq Cuma günü 9.846 puana kadar yükseldi. Teknoloji şirketleri küresel salgından en çok yararlanan ve en karlı çıkan şirketler.
-Risk iştahı artarken dolar zayıfladı ve Dolar Endeksi yüzde 1.5 geriledi. Gelişmekte olan paralara karşı da yüzde 2.5 zayıfladı.
-Ekonomilerin normalleşeceği beklentilerine paralel petrol fiyatları artışını sürdürdü ve geçen hafta yüzde 11.8 daha yükseldi. Dünya navlun fiyatları da aynı paralelde yüzde 29 arttı.
-Korku ile birlikte piyasaların volatilitesi de giderek azalıyor. Korku endeksi VIX, 24.52 ile salgın sonrasının en düşük düzeyine indi.
NEGATİF FAİZE ALTERNATİF ARAYIŞI
-Türkiye’de ise finansal piyasalar hem küresel piyasaların yörüngesinde hem de yurtiçinde alınan önlemlerin etkisinde hareket ediyor.
-Önlemlerin biri faizleri düşürmek, kredi artışı ile reel şirketleri rahatlatmak, otomobil ve konut satışlarını canlandırmak.
-Bunun için ilk hedef faiz oranlarını düşürmekti. Önden de mevduat faizleriyle politika faizi koştu. TL mevduata uygulanan faizlerin toplamı mayıs sonunda yüzde 7.35’e indi.
-Bunun stopajı kesildikten sonra yıllık neti yüzde 6.2’ye iniyor. Enflasyon ise neredeyse iki katında. Böylesi bir negatif faiz 1980 öncesinde vardı. Bugünkü koşullarda yılın ikinci yarısında da faizin negatif seyrinin sürmesi beklenebilir.
-TL mevduat yurtiçi yerleşiklerin en büyük finansal yatırım aracı. Uzun yıllar sonra ilk kez bu ölçüde büyük ve yine uzun vadeli olabilecek negatif getiri karşısında alternatif arayışları da hızlandı.
İLK ALTERNATİF DÖVİZDİ
- Bundan dolayı da döviz hesaplarının tutarı yeniden 200 milyar doların üzerine çıktı. Ancak yurtiçi yerleşiklerin bu alternatifi kullanması giderek zorlaştırılıyor. Hem faizleri artık cazip değil, hem döviz alımında vergi çok yükseltildi, hem de bir büyük banka artık belli büyüklükteki döviz mevduatını kabul edeceğini açıkladı. Uygulamaya diğer bankalar da katılırsa döviz alıp yastık altında saklamanın da belli sınırları var.
-Döviz kurları da gerileme eğiliminde ve TL değerleniyor. Bu eğilim sadece Türkiye’de değil gelişmekte olan ülkelerde de söz konusu. Yerli paranın değer kaybetmemesi veya doların gerilemesi dövize yatırımın iki önemli bacağından birini sakatlıyor. Kurdan para kazanmak umudunu azaltıyor.
-Dövize yatırım yapmanın diğer nedeni enflasyon ve kur artışından korunmak. 200 milyar dolara çıkan döviz hesaplarıyla yurtiçi yerleşiklerin yeterince dövizi var.
İKİNCİ ALTERNATİF ALTIN OLDU
-Dış fiyatının dolarla belirlenmesi nedeniyle altına yatırım bir sepete yatırım anlamına geliyor. Altının değişimi, doların artışı veya düşüşü, TL değerlenmesi veya yükselmesi tek bir araçta birleşiyor. Çoklu bir koruma ve ortalama bir getiri sağlıyor.
-Atın yatırımcısı son yıllarda istikrarlı ve yüksek kazancı altından elde etti. 2015-2019 dönemini kapsayan 5 yılda gram altın fiyatları yüzde 187 ile en yüksek getiriyi sağlayan finansal yatırım aracı oldu.
-Bu yılın ilk 5 ayında da altının getirisi yüzde 30 ile yine en çok kazandıranlar yatırım araçları arasında yer aldı.
ÜÇÜNCÜ ALTERNATİF BORSAYLA BULUNDU
-Finansal yatırım alanı alternatifi olarak geriye bir tek hisse senetleri kalıyor. Bizim vatandaşımız da bunu yaptı zaten.
-Virüs döneminde çareyi arayıp küçük şirketlerde buldular. 5 ayda 351 bin yeni kişi borsa yatırımcısı haline geldi. Borsanın yerli bireysel yatırımcı sayısı mayıs sonu itibariyle ilk kez 1.5 milyona çıktı. Piyasa değeri içinde yerlilerin payı da yüzde 39’dan yüzde 48’e yükseldi.
-Borsaya yeni gelen küçük yatırımcıların yatırım yapmasından dolayı küçük hisselerin performansı büyük hisse senetlerini katladı. Bu durum da ilk kez gerçekleşiyor.
-Heyecan arayışı, alternatif bulma zorunluluğu ortaya beklenmedik, çok farklı bir tablo çıkardı. Tabi bu da asıl merak edilen işin sonucunda kimin karlı çıkacağında.
SON ALTERNATİF İSE GAYRİMENKUL
-Paranın alternatif arayışı aynı zamanda tarihin en düşük tüketici kredileriyle çakışınca gayrimenkule talep bir anda arttı. Potansiyel alıcıların fiyatları düşük düzeylerinden yakalama isteği, bir anda yığılmalara dahi yol açtı denilebilir.
-Burada tabi ki alıcılar kadar satıcıların da ortamı iyi değerlendirmesi mümkündür. Kredi faizlerinin sert biçimde düşmesi ve kamu bankalarında aylık yüzde 0.64’e kadar inmesiyle satıcıların eli güçlendi. Sonucu ise konut fiyat endeksleri açıklandığında göreceğiz.
FİYATLARDA YÖN AŞAĞI DEĞİL YUKARI
-Normalde korona salgını sonrası konut fiyatlarında gevşeme beklerdim. Ancak kredi faizleri bu düzeylere indikten, bankalardaki mevduat faizleri de ciddi oranda negatife çekildikten sonra, fiyatların yukarı yönlü olacağını tahmin ediyorum.
-Sadece kredi ile değil aynı zamanda tasarruflarını enflasyondan korumak için de gayrimenkule yönelme olduğunu gözlemliyorum. Burada söz konusu olan ticari emlak değil. Kentlerde konut ve kırsalda tarım arazisi.
-Kısaca Türkiye’de yeniden arsa ve borsa işi öne çıkıyor da, bu öyle hazırlık yapılarak, bilinçli bir tercihten ziyade zorunluluktan oluyor gibi geliyor bana. Geçmişteki arsa ve borsa dönemiyle yeni dönemin en önemli farkı bu olacak galiba.
